ورق آلیاژی چیست؟ بررسی کاربرد و انواع ورق آلیاژی
ورق آلیاژی نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند. این ورق‌ها با داشتن ویژگی‌های منحصر به فرد و متفاوت نسبت به فولاد ساده، برای کاربردهای گوناگون ضروری هستند. در این مقاله، درک عمیقی نسبت به ورقهای آلیاژی پیدا کرده و همچنین مزایای آنها، انواع، روش‌های تولید و کاربردهایشان را نیز مرور می‌کنیم.
فهرست
ورق آلیاژی چیست؟
ورق آلیاژی، نوعی ورق فولادی نازک و مسطح است که از ترکیب دو یا چند عنصر، که حداقل یکی از آنها فلز (عموماً فولاد) است، ساخته می‌شود. البته، در بیشتر مواقع فلز اصلی فولاد است. ترکیب این عناصر با یکدیگر، ویژگی‌های ساختاری ویژه و بهبود یافته‌ای به ورق آلیاژی اضافه می‌کند. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل استحکام بیشتر، مقاومت در برابر خوردگی و حرارت باشند. کاربرد ورق های آلیاژی به طور معمول در صنایعی که خواص مکانیکی و شیمیایی برتر مورد نیاز است، بسیار است.
ورق آلیاژی چه تفاوتی با ورق ساده دارد؟
ورقهای ساده با استفاده از یک نوع عنصر اصلی که عموماً فولاد است ساخته میشوند. البته مقادیری از آلیاژهای دیگر هم به کار می‌رود، ولی مقدار آنها عموماً ناچیز است. در سوی دیگر، ورقهای آلیاژی قرار دارند که اگرچه عنصر اصلی سازنده آنها همچنان فولاد است، ولی مقادیر بیشتری و متنوع‌تری از آلیاژها و عناصر دیگه هم در تولید آنها استفاده شده است که باعث شکل‌گیری خواص جدید و منحصر به فردی در ورق‌ها می‌شود.
مزایای استفاده از ورق آلیاژی
قابلیت شخصی‌سازی: اصلی‌ترین مزیت استفاده از ورق آلیاژی را باید قابلیت شخصی‌سازی آنها بدانیم. همان‌طور که گفتیم، این ورق‌ها حاصل ترکیب آلیاژهای مختلفی، برای دستیابی به خواص خاص، بهبودیافته و مورد نیاز هستند. بنابراین، بسته به نوع نیاز و ملزومات پروژه، میتوان از ورقهای خاصی استفاده کرد که بیشترین انطباق را با نیازهای ما داشته باشند.
استحکام و دوام بالاتر: یکی دیگر از مهم‌ترین مزایای ورقهای آلیاژی، استحکام و دوام بالای آنها است. ترکیب عناصر مختلف، ماده‌ای را ایجاد می‌کند که می‌تواند در برابر فشار و کشش قابل توجهی مقاومت کند و آن را برای کاربردهای مورد نظر ایده‌آل می‌‌سازد.
ضدزنگ و خوردگی: برخی از ورقهای آلیاژی برای مقابله با خوردگی و زنگ‌زدگی طراحی شده‌اند که این ویژگی باعث افزایش طول عمر آنها و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود. این خاصیت به خصوص در صنایع دریایی، شیمیایی و ساختوساز که در معرض محیط‌های خشن قرار دارند، بسیار مهم و مورد نیاز است.
مقاومت در دمای بالا و پایین: ورقهای آلیاژی می‌توانند بدون اینکه خواص مکانیکی خود را از دست بدهند، در برابر دماهای بسیار بالا و پایین مقاومت کنند. این ویژگی باعث شده ورقهای آلیاژی در طیف مختلفی از صنایع خاص، مانند هوافضا، خودرو و انرژی، که مواد اغلب در معرض دماهای متغیر هستند، مورد استفاده قرار بگیرند.
انعطافپذیری: از دیگر مزایای قابل توجه ورقهای آلیاژی، انعطافپذیری و شکل‌پذیری بالای آنها است. این ورق‌ها به راحتی شکل داده شده و در قالب‌های پیچیده درمی‌آیند و برای ساخت قطعات با طراحی‌های ظریف ایده‌آل هستند.
معرفی انواع ورق آلیاژی فولادی و کاربرد آنها
در بخش‌های قبل آشنایی مقدماتی با ورقهای آلیاژی پیدا کردیم و گفتیم که این ورق‌ها بر اساس ترکیبات به کار رفته و فرآيند تولید، انواع مختلفی دارند. در این بخش، به معرفی برخی از متداول‌ترین و پرکاربردترین انواع این ورق‌ها می‌پردازیم:
ورق A283
ورقهای آلیاژی A283 معمولا حاوی ترکیبی از کربن، منگنز، فسفر و گوگرد هستند. کربن باعث افزایش استحکام و سختی ورق شده، در حالی که منگنز باعث بهبود چقرمگی و سختی آن می‌شود. این ورق‌ها به دلیل شکل‌پذیری و جوش‌پذیری عالی، در سازه‌های مختلف کاربرد دارند. استحکام بالای ورق A283 باعث شده تا در ساختوساز، تجهیزات صنعتی و اسکلت‌های سازه‌ای مورد استفاده قرار بگیرد. قابلیت جوشکاری خوب این ورق‌ها، امکان اتصال آسان آنها بدون افت کیفیت را فراهم می‌کند و آنها را به متریالی ضروری در پروژه‌های مختلف معماری و صنعتی تبدیل کرده است. اگر به دنبال یک ورق آلیاژی به صرفه برای پروژه‌تان هستید، بررسی قیمت ورق A283 می‌تواند به مقایسه دقیق‌تر گزینه‌ها کمک کند.
علاوه بر ویژگی‌های ذکر شده، ورقهای آلیاژی A283 مقاومت خوبی هم در برابر خوردگی، به ویژه در محیط‌های خشک و معمولی، دارند. این ویژگی، در کنار سایر مزایای آنها که گفتیم، باعث شده تا در صنایع مختلف از جمله ساخت مخازن، لوله‌ها و سازه‌های فلزی که در معرض شرایط جوی قرار دارند، به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گیرند. مطالعه‌‌ی مقاله ورق a283 چیست؟ می‌تواند به شناخت کامل شما نسبت به خصوصیات این ورق‌ها کمک کند.
ورق A516
ورقهای آلیاژی A516 به طور خاص برای تحمل فشار بالا ساخته شده‌اند. این ورق‌ها عمدتا حاصل ترکیبی از کربن، منگنز، فسفر، گوگرد و سیلیسیم هستند. وجود سیلیسیم باعث افزایش مقاومت ورق در برابر فشار و دمای بالا می‌شود و منگنز و کربن هم استحکام و دوام کلی آن را افزایش می‌دهند. نتیجه‌ی کار، یک ورق بسیار قوی و مستحکم است که به دلیل دوام و استحکام بالایی که دار، در صنایع نفت و گاز کاربرد فراوانی پیدا کرده است. مقاومت بالای ورق A516 در برابر فشار و دوام عالی آن، این ورق را برای ساخت مخازن تحت فشار، دیگ‌های بخار و مخازن ذخیره‌سازی ایده‌آل کرده است. قابلیت جوشکاری هم یکی دیگر از ویژگی‌های خاص این ورق است. برای اطلاع از قیمت ورق A516 همین حالا می‌توانید با کارشناسان فروش پیوان تماس بگیرید.
ورقهای A516 علاوه بر مقاومت بالا در برابر فشار و دما، از خاصیت چقرمگی نیز برخوردارند که آنها را برای تحمل شوک‌های حرارتی و مکانیکی مناسب کرده است. در مقاله‌ی جامع «ورق a516 چیست»، به طور کامل به این ویژگی و دلایل اهمیت آن در صنایع مختلف پرداخته‌ایم.
ورق ST52
ورقهای آلیاژی ST52 از ترکیب کربن، منگنز، فسفر و گوگرد ساخته شده‌اند، با این تفاوت که غلظت منگنز در آنها بالاتر است. این ورق‌ها عموماً به‌واسطه استحکام کششی و چقرمگی بالای خود شناخته شده‌اند و این ویژگی‌ها آنها را برای کاربردهای سنگین که در آنها استحکام سازه‌ای حرف اول را می‌زند، مناسب می‌کند. قابلیت ماشین‌کاری عالی این ورق‌ها که به‌خاطر درصد منگنز موجود در آن است، باعث شده تا در ساخت قطعات ماشین‌آلات، اجزای سازه‌ای و صنعت خودرو کاربرد گسترده‌ای داشته باشند. ترکیب استحکام و چقرمگی بالا تضمین می‌کند که این ورق‌ها بتوانند در برابر تنش و ضربه‌های قابل توجهی مقاومت کنند. با توجه به قیمت ورق ST52 و میزان کارایی این ورق، بسیاری بر این باور هستند که خرید و استفاده از آن یک سرمایه‌گذاری ارزشمند است.
علاوه بر این، مقاومت جوشکاری بالای ورقهای ST52، آنها را برای استفاده در سازه‌هایی که نیاز به جوشکاری گسترده دارند، بسیار مناسب کرده است. در مقاله «ورق ST52 چیست» به طور مفصل به این ویژگی و سایر خصوصیات این نوع ورق پرداخته‌ایم.
ورق CK45
ورقهای آلیاژی CK45 نوعی فولاد حاوی کربن، منگنز، فسفر و گوگرد است. البته میزان کربن در این ورق نسبتا زیاد است که منجر به استحکام و سختی بالای آن و همچنین ارائه مقاومت عالی در برابر سایش می‌شود. به همین خاطر، ورق CK45 در ساخت ابزار، مهندسی مکانیک و قطعات خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. از لحاظ هزینه، قیمت ورق CK45 بستگی به ویژگی‌های مختلفی مثل گرید، ضخامت، وزن، کارخانه تولیدکننده و برحی عوامل دیگر دارد.
ورق 17MN4
قیمت ورق 17MN4 معمولاً تفاوت بیشتری با سایر ورقهای آلیاژی دارد. این ورق که بام ورق مقاوم در برابر آتش هم شناخته می‌شود، برای کاربردهای با دمای بالا طراحی شده است و مقاومت و استحکام حرارتی عالی را ارائه می‌دهند. وجود این ویژگی به خاطر استفاده از ترکیب کربن، منگنز، سیلیسیم، فسفر و گوگرد است. البته، این سیلیسیم و منگنز هستند که مقاومت حرارتی و استحکام ورق را افزایش داده‌اند.
ورقهای 17MN4 به طور معمول در ساخت دیگ‌های بخار، مخازن تحت فشار و مبدل‌های حرارتی، یعنی جاها و تجهیزاتی که مواد در معرض دماهای بسیار بالا قرار دارند، مورد استفاده قرار میگیرند. قابلیت جوشکاری خوب این ورق‌ها نیز اطمینان می‌دهد که میتوان از آنها به طور مؤثر در محیط‌های با دمای بالا و فشار بالا استفاده کرد. با این حال، برای آشنایی بیشتر با این ورق‌ها و ملزومات استفاده از آنها، توصیه می‌کنیم مقاله‌ی «ورق 17MN4 چیست» را هم مطالعه کنید.
ورقهای ضد سایش
ورقهای آلیاژی ضد سایش برای تحمل محیط‌های سایشی طراحی شده‌اند. بنابراین، از آنها در صنایعی که مواد در معرض فرسودگی مداوم قرار میگیرند، متداولا استفاده می‌شود. این ورق‌ها سختی بالا، مقاومت سایشی عالی و مقاومت ضربه‌ای خوبی دارند. بنابراین، برای تجهیزات معدن، ماشین‌آلات ساختمانی و ابزارهای صنعتی هستند. قیمت ورق سایشی تفاوت چندان چشمگیری با سایر انواع ورقهای آلیاژی ندارد، بنابراین بیشترین تفاوت در زمینه کاربرد و کارایی آنها است. برای اطلاع از جدیدترین لیست قیمت ورق ضد سایش، همین حالا می‌توانید با کارشناسان فروش پیوان تماس بگیرید.
ورق هاردوکس؛ ورق آلیاژی فولادی
ورق هاردوکس یکی از انواع ورق ضد سایش است که به دلیل مقاومت بسیار بالای خود در برابر سایش و ضربه، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق‌ها با استفاده از آلیاژهای خاص فولاد (مانند مانند کربن، منگنز، کروم و مولیبدن) تولید میشوند و سختی بسیار بالایی دارند. ورقهای هاردوکس در ضخامت‌ها و ابعاد مختلف تولید میشوند و در ساخت قطعاتی که در معرض سایش شدید قرار دارند، مانند بدنه کامیون‌های سنگین، تیغه‌های بیل مکانیکی، قطعات آسیاب‌ها و … استفاده میشوند. این ورق‌ها به دلیل طول عمر بالا و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، ورق هاردوکس انتخاب مناسبی برای بسیاری از صنایع شناخته می شود.
ورق اسیدشویی؛ نوعی از ورق آلیاژی فولادی
ورقهای اسیدشویی یا ورق‌هایی که فرایند اسید شویی روی آنها انجام شده است، نوعی از ورقهای فولادی هستند که با هدف حذف اکسیدهای سطحی و ناخالصی‌ها، در محلولی اسیدی غوطه‌ور میشوند. برخی، ورقهای اسیدشویی را در دسته ورقهای آلیاژی قرار می‌دهند، درحالیکه این دسته‌بندی اشتباه است و آنها را نمی‌توان نوعی ورق آلیاژی دانست. بنابراین، قیمت ورق اسیدشویی هم بیشتر به ورقهای خالص فولادی نزدیک است. فرآیند اسیدشویی سطحی صاف و تمیز ایجاد می‌کند که ورق را برای رنگ‌آمیزی، پوشش‌دهی یا فرآیندهای بعدی آماده می‌کند. سطح صاف و تمیز این ورق‌ها باعث می‌شود که آنها برای صنایع خودروسازی، لوازم خانگی و ساختمان‌سازی، که داشتن سطحی صاف و یکدست برای محصول نهایی بسیار مهم است، مناسب باشند. اسیدشویی همچنین باعث می‌شود که مقاومت در برابر خوردگی این ورق‌ها افزایش پیدا کند.
در واقع، اسیدشویی به ورق‌ها ظاهری تازه و آماده برای کاربردهای بعدی می‌دهد. به صورت کلی، این کار ۲ مزیت اصلی به همراه دارد: افزایش زیبایی ظاهری ورق‌ها و همچنین بهبود کیفیت چسبندگی پوشش‌ها و رنگ‌ها؛ در نتیجه، طول عمر محصول نهایی بالاتر می‌رود.
انواع ورقهای آلیاژی غیرفولادی و کاربردهای آنها
ورقهای آلومینیومی
ورقهای آلیاژی آلومینیومی به دلیل وزن سبک و مقاومت عالی در برابر خوردگی، بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. این ورق‌ها در جاهایی که کاهش وزن اهمیت زیادی دارد، مانند صنایع هوافضا و خودرو، انتخابی فوق‌العاده کارآمد هستند.
ورقهای مسی
به لطف ویژگی‌های ویژه مس، ورقهای آلیاژی مسی هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار خوبی دارند. از آنها در حوزه‌ها و صنایع الکتریکی، ساخت مبدل‌های حرارتی و سقف‌سازی استفاده می‌شود.
ورقهای تیتانیومی
تیتانیوم به شدت در برابر خوردگی در آب دریا، تیزاب سلطانی و کلر و حتی در مقابل هیدروکلریک اسید مقاوم است ورقهای آلیاژی تیتانیومی به دلیل نسبت استحکام به وزن بالا و مقاومت در برابر خوردگی شناخته شده‌اند. از این ورق‌ها در ایمپلنت‌های پزشکی و دریایی و به‌خصوص صنایع هوا و فضا استفاده می‌شود.
ورقهای نیکلی
ورقهای آلیاژی بر پایه نیکل در برابر دماهای بالا و محیط‌های خورنده مقاوم هستند. از آنها در صنایع فرآوری شیمیایی، تولید نیرو و هوافضا استفاده می‌شود.
به صورت کلی، هر نوع ورق آلیاژی خواص منحصر به فردی دارد که آن را برای کاربردهای خاصی مناسب می‌کند. به عنوان مثال، ورقهای آلومینیومی به دلیل وزن سبک‌شان در صنعت هوافضا ترجیح داده میشوند، در حالی که ورقهای تیتانیومی به دلیل سازگاری زیستی در ایمپلنت‌های پزشکی استفاده میشوند.
چه عناصری در ساخت ورق آلیاژی کاربرد دارند؟
همان‌طور که گفتیم، ورقهای آلیاژی حاصل ترکیب چند عنصر مختلف برای تولید ورقهای مقاوم‌تر هستند تا محصول نهایی ترکیبی از ویژگی‌های آنها را داشته باشد. در این بخش، به این سوال مهم پاسخ می‌دهیم که از چه عناصری برای تولید ورقهای آلیاژی استفاده می‌شود؟ و اینکه هرکدام از آنها چه ویژگی‌ای به ورق اضافه می‌کنند؟
1. کربن
کربن رایج‌ترین عنصر آلیاژی در فولاد است. این عنصر سختی و استحکام فولاد را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. هر چه میزان کربن بالاتر باشد، سختی ورق بیشتر می‌شود اما شکل‌پذیری آن کاهش پیدا می‌کند. آلیاژهای کربنی برای کاربردهای مختلفی از جمله ساخت و ساز، خودرو و ابزارسازی می‌توانند مناسب باشند.
2. منگنز (Mn)
مگنز باعث بهبود چقرمگی، سختی و استحکام فولاد می‌شود. همچنین به اکسیدزدایی فولاد هم کمک کرده و مقاومت سایشی آن را تقویت می‌کند. منگنز در ساخت ورقهای ضد سایش نقش مهمی ایفا می‌کند. منگنز همچنین با گوگرد ترکیب شده و از تشکیل ترکیبات ترد جلوگیری می‌کند.
3. کروم (Cr)
کروم مقاومت در برابر خوردگی، سختی و استحکام کششی فولاد را افزایش می‌دهد. این عنصر با تشکیل یک لایه غیرفعال از اکسید کروم روی سطح ورق، از فرآیند اکسیداسیون جلوگیری می‌کند. استفاده از کروم برای ساخت ورقهای استیل ضدزنگ و مقاوم در برابر خوردگی و همچنین حرارت ضروری است.
4. نیکل (Ni)
نیکل باعث افزایش چقرمگی، مقاومت در برابر خوردگی و استحکام در دماهای بالا می‌شود. این عنصر اغلب برای تولید فولاد ضدزنگ همراه با کروم استفاده می‌شود و به‌تنهایی چندان کاربرد زیادی ندارد. نیکل همچنین انقباض فولاد در هنگام سرد شدن را کاهش می‌دهد. ورقهای آلیاژی ساخته شده با ترکیب نیکل در صنایع هوافضا، فرآیندهای شیمیایی و دریایی کاربرد بیشتری دارند.
5. مولیبدن (Mo)
مولیبدن به همراه کروم، سختی‌پذیری فولاد را افزایش می‌دهد و عمق سخت شدن را بیشتر می‌کند. همچنین این عنصر استحکام و مقاومت در برابر سایش و خوردگی را در ورق ها تقویت می‌کند. به‌ویژه زمانی استفاده می‌شود که قصد تقویت و بهبود عملکرد ورق‌ها در دماهای بالا را داشته باشیم. از آلیاژهای مولیبدن در محیط‌های با تنش بالا مانند نفت و گاز، تولید برق و هوافضا استفاده می‌شود.
6. وانادیم (V)
استفاده از وانادیم در تولید ورق آلیاژی باعث افزایش استحکام، چقرمگی و مقاومت در برابر سایش آنها می‌شود. وانادیم همچنین ساختار دانه‌ای فولاد را اصلاح می‌کند و خواص مکانیکی آن را هم بهتر می‌کند. از آلیاژهای وانادیم در فولاد ابزار، فولادهای سازه‌ای با استحکام بالا و کاربردهای مقاوم به سایش استفاده می‌شود.
7. سیلیسیم (Si)
سیلیسیم باعث بهبود استحکام، سختی و ایجاد خواص مغناطیسی در فولادِ پایه می‌شود. علاوه بر این، مقاومت فولاد در برابر اکسیداسیون و پوسته شدن در دماهای بالا را هم افزایش داده و انقباض فولاد در هنگام ریخته‌گری را کاهش می‌دهد. آلیاژهای سیلیسیم در فولادهای الکتریکی و کاربردهای دما بالا می‌توانند مورد استفاده قرار گرفته و مفید باشند.
8. تیتانیوم (Ti)
تیتانیوم ویژگی‌های جالبی به ورقهای آلیاژی اضافه می‌کند. این عنصر، ضمن حفظ چگالی کم، استحکام، چقرمگی و مقاومت ورق در برابر خوردگی را افزایش می‌دهد. همچنین ساختار میکروسکوپی فولاد را در دماهای بالا تثبیت می‌کند. از آلیاژهای تیتانیوم در صنایع هوافضا، ایمپلنت‌های پزشکی و کاربردهای مهندسی با کارایی بالا استفاده می‌شود. با این حال، تاثیر آن روی قیمت می‌تواند چشمگیر باشد.
9. مس (Cu)
استفاده از عنصر مس در ساخت ورق‌ها هم می‌تواند ویژگی‌های مطلوبی به آنها اضافه کند. مس می‌تواند منجر به با افزایش مقاومت در برابر خوردگی، استحکام، سختی، بهبود هدایت الکتریکی و حرارتی و همچنین ایجاد خواص ضد میکروبی در فولاد شود. این عنصر در فولادهای مقاوم به هوا و کاربردهایی که دوام و طول عمر بالا مورد نیاز است، استفاده می‌شود.
کاربرد انواع ورق آلیاژی
- صنایع خودروسازی: ورقهای آلیاژی در ساخت بدنه خودرو، قطعات موتور و بخش‌های مختلف وسایل نقلیه به کار می‌روند. استحکام و دوام بالای این ورق‌ها باعث می‌شود تا آنها برای ایمن‌سازی و بهبود عملکرد خودرو ایده‌آل باشند..
- صنایع ساختمانی: ورقهای آلیاژی کاربرد زیادی در زمینه ساخت اسکلت سازه، سقف و نماهای ساختمان‌ها دارند. مقاومت بالای آنها در برابر خوردگی و عوامل محیطی، طول عمر و پایداری ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها را تضمین می‌کند.
- صنایع نفت و گاز: در صنایع نفت و گاز، ورقهای آلیاژی برای ساخت خطوط لوله، مخازن ذخیره‌سازی و مخازن تحت فشار ضروری هستند. توانایی آنها در تحمل فشار بالا و محیط‌های خورنده، عملکرد ایمن و کارآمد آنها را تضمین می‌کند.
- صنایع دریایی: ورقهای آلیاژی در صنایع دریایی برای ساخت کشتی، سکوهای ساحلی، اسکله‌ها و تجهیزات دریایی کاربرد دارند. مقاومت آنها در برابر خوردگیِ ناشی از آب دریا، آنها را تبدیل به انتخاب مناسبی کرده است.
- صنایع هوافضا: در صنایع هوافضا، از ورقهای آلیاژی برای ساخت بدنه هواپیما، قطعات موتور و سایر اجزای حیاتی استفاده می‌شود. سبکی و استحکام بالای آنها برای بهبود مصرف سوخت و عملکرد هواپیما ضروری است.
روش‌های تولید ورق آلیاژی
روش نورد گرم
در مقاله‌ی «ورق گرم چیست» گفته بودیم که این نوع ورق‌ها از طریق فرآیندی به نام نورد گرم تولید میشوند و به همین خاطر این‌طور نام‌گذاری شده‌اند. این فرآیند برای تولید ورقهای آلیاژی هم کاربرد دارد. فرآیند نورد گرم شامل گرم کردن فلز تا دمایی بالاتر از دمای تبلور مجدد و سپس نورد کردن آنها توسط غتک‌ها به ورقهای نازک است. این روش شکل‌پذیری و چقرمگی ماده را بهبود می‌بخشد و آن را برای تولید ورقهای آلیاژی با خواص مکانیکی عالی آماده می‌کند. به شکل خلاصه، تولید ورق آلیاژی طی مراحل زیر انجام می شود.
۱. گرمایش: فلز تا دمایی بالاتر از نقطه تبلور مجدد گرم شده و عناصر آلیاژی مورد نظر به آنها اضافه می‌شود.
۲. نورد: فلز گرم شده از میان غلتک‌هایی عبور داده می‌شود تا ضخامت آن کاهش یابد.
۳. سرد کردن: ورق نورد شده تا دمای اتاق سرد می‌شود.
۴. پردازش نهایی: به‌منظور دستیابی به سطح و خواص مورد نظر، ورق مجدداً تحت عملیات سطحی قرار می‌گیرد.
روش نورد سرد
نورد سرد شامل نورد فلز در دمای اتاق است که نتیجه‌ی کار منجر به ورقی‌های نازک‌تر و سخت‌تر می‌شود. این روش باعث بهبود سطح و دقت ابعادی ورق شده و آن را برای کاربردهایی که نیاز به دقت بالا دارند، ایده‌آل می‌کند. نورد سرد ورق آلیاژی شامل این مراحل می‌شود:
۱. شورگیری: فلز برای حذف هرگونه ناخالصی سطحی تمیز می‌شود.
۲. نورد: فلز تمیز شده در دمای اتاق از میان غلتک‌ها عبور داده می‌شود.
۳. بازپخت: ورق نورد شده برای کاهش تنش‌های داخلی گرم می‌شود.
۴. پردازش نهایی: ورق تحت عملیات اضافی برای دستیابی به خواص و سطح نهایی مورد نظر قرار می‌گیرد.
برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌های مکانیکی ایجاد شده در ورقهای تولید شده با فرآیند نورد سرد، بهتر است مقاله‌ی «ورق سرد چیست» را مطالعه کنید.
فرآیندهای حرارتی و مکانیکی
یکی دیگر از روش‌های تولید ورقهای آلیاژی، استفاده از فرآیندهای حرارتی و مکانیکی است. از این فرآیندها برای بهبود خواص ورقهای آلیاژی استفاده می‌شود. این فرآیندها می‌تواند شامل بازپخت، آب‌دهی و تنش‌زدایی باشد تا استحکام، سختی و شکل‌پذیری ماده را بهبود ببخشند. بازپخت شامل گرم کردن ورق تا دمای خاصی گرم و سپس به آرامی سرد کردن آنها میشوند تا شکل‌پذیری بهتری پیدا کنند. در فرآیند آب‌دهی، ورق پس از گرم شدن به سرعت سرد می‌شود تا سختی آن افزایش یابد. در تنش زدیی هم ورق دوباره تا دمای پایین‌تری گرم می‌شود و سپس سرد می‌شود تا بین سختی و شکل‌پذیری تعادل ایجاد کند. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله انواع عملیات حرارتی ورق آلیاژی را مطالعه نمایید.
نتیجه‌گیری
ورقهای آلیاژی از طریق ترکیب حداقل دو عنصر ساخته شده و نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند. خواص مکانیکی و شیمیایی ویژه‌ی این ورق‌ها، آنها را برای کاربری و استفاده در صنایع مختلفی مناسب کرده است. در این مقاله سعی کردیم درکی جامعی انواع مختلف، مزایا و روش‌های تولید ورقهای آلیاژی داشته باشیم تا به کمک آن بتوانیم تصمیمات آگاهانه‌ای بگیریم.
