ورق­های فولادی کلد (Clad Plate) به آن دسته از ورق‌هایی اطلاق می‌شود که از چند لایه فلزی غیر هم جنس (گرید متفاوت) تشکیل شده‌اند که فلز پایه (Base metal) عمدتا از فولاد ساده کربنی/کم آلیاژ  با ضخامت بالا تشکیل شده و فلز نازک روی آن از آلیاژهای خاص مقاوم به خوردگی و سایش تشکیل می‌گردد. این قبیل ورق‌ها عمدتا به صورت سفارشی طبق نیاز مشتری تولید می‌گردد. ورق‌های کلد، یک جایگزین اقتصادی برای ورق‌های گران قیمت پرآلیاژ با ضخامت بالا و معمولا دارای عناصر آلیاژی مانند نیکل و کروم می‌باشند، که هم استحکام مکانیکی بالاتری دارند و هم مقاومت به خوردگی مناسبی را در برخورد با سیال ارائه می دهند.

مثلاً در مخازن تحت فشار (Pressure Vessels) که از داخل در تماس با مواد خورنده یا ساینده قرار دارند، ورق پایه از جنس فولاد مقاوم در برابر کشش و ورق پوششی (لایه اعمالی) از جنس فلز مقاوم در برابر خوردگی یا سایش انتخاب می‌گردد.

عمده کاربرد ورق‌های Clad در تجهیزات صنایع نفت، گاز و پتروشیمی می‌باشد. از دامنه این کاربرد‌ها، مبدل‌های حرارتی خنک شونده با آب دریا، مخازن تحت فشار، راکتورها و سایر تجهیزاتی که در سرویس فرآیند آن‌ها گاز ترش و دیگر مواد خورنده وجود دارند، می‌توان برشمرد.

 

 

 

روش‌های تولید ورق Clad

 

1- روش انفجاری Explosive cladding

در این روش ابتدا سطوح ورق پایه (Base) و نیز ورق یا لایه اعمالی (Clad) کاملاً تمیز و یکنواخت می‌گردند. پس از آن روی سطح ورق اعمالی با ماده منفجره خاصی پوشانده می­شود و نهایتاً به منطقه حفاظت شده و ایمنی که زیر زمین ساخته شده و یا اینکه در ناحیه‌ای دور از محل سکونت هدایت می‌گردند. طبق تصاویر ذیل، لایه کلد (بالایی) به صورت مکانیکی ناشی از انفجار به ورق پایه (تحتانی) چسبانده شده و در اصطلاح کلد می‌گردد. سپس سایر عملیات مربوط به رول یا صاف‌کردن ورق کلد و تست‌های لازم جهت اطمینان از عدم وجود خلل و فرج و lamination برای اطمینان از عدم جدا

شدن dis-bonding  صورت می‌گیرد.

 

2–روش Roll-Bonding

در این روش، با توجه به ظرفیت خط تولید کارخانه سازنده، ورق‌های کلد به صورت رول دو ورق یا چهار ورق (دو ورق پایه و دو لایه کلد) که به آن روش ساندویچی نیز گفته می‌شود، توسط سازنده تولید می‌گردد. در روش ساندویچی ابتدا چهار ورق (دو لایه پوشنده (Clad) به وسیله دو ورق پایه (Base) تحت فشار و دمای بالا در دستگاهی بین دو غلطک عبور داده می‌شوند. تحت این فشار و دما، نهایتاً ورق‌های پایه به ورق‌های آلیاژی همجوشی پیدا می‌کنند که خروجی آن در نهایت 2 عدد ورق کلد شده می‌باشد. سپس سایر فرآیندها مانند تست‌های UT آلتراسونیک و … صورت می‌پذیرد.

 

 

3- روش اعمال آلیاژ کلد با جوشکاری الکترود welding overlay

در این روش سطح فلز پایه (تحتانی) به طور کامل تمیز شده و سپس سطح این فلز با ذوب الکترودی که از جنس لایه اعمالی (لایه کلد) می‌باشد، طی چند پاس جوشکاری پوشانده می‌گردد. پس  از اینکه تمامی سطح ورق پایه از ذوب الکترود لایه کلد پوشیده شد، تست FE content  برای اطمینان از اینکه آنالیز شیمیایی لایه کلد در تمامی نواحی یا سطح ورق به طور یکنواخت اعمال و پدیدار شده است، انجام شده و فرآیند کلدینگ پایان می‌یابد. سپس سایر تست‌ها مانند موارد قبلی صورت می‌پذیرد.