پلای وود چیست؟ بررسی انواع و مزایای پلای وود
پلای وود یا تخته چندلا نوعی چوب مهندسی شده است که از چسباندن چند لایه نازک چوب به یکدیگر ساخته می‌شود. این کار باعث افزایش استحکام و مقاومت این نوع تخته نسبت به تخته‌چوب‌های معمولی می‌شود. به همین علت، در صنایع مختلف از تولید وسایل تزئینی گرفته تا صنایع هوایی، صنایع دریایی و ساختمان‌سازی به کار برده می‌شود. با توجه به کاربرد گسترده و محبوبیت بالای این چوب در این مقاله اطلاعات کاملی در مورد پلای وود و کاربرد آن و همچنین نکات مهمی‌که در مورد آن باید بدانید را ارائه خواهیم کرد. برای مشاهده قیمت روز چوب روسی می‌توانید به سایت پیوان مراجعه کنید.
پلای وود و نحوه ساخت
پلای وود (Plywood) که بیشتر با نام تخته چندلا شناخته می‌شود، نوعی تخته چوبی مهندسی شده محسب می‌شود. فرآیند ساخت با انتخاب درختان مناسب آغاز می‌شود که معمولا درختان بزرگ و قطور برای ساخت آن به کار برده می شود. سپس تنه بریده شده درختان به مدت 12 تا 40 ساعت در مخزن‌های بخار قرار می‌گیرند تا نرم شوند و برش آنها آسان‌تر شود. سپس تنه درخت در راستای طولی و به صورت ورقه‌های نازک برش داده می‌شود. در مرحله بعد ورقه‌های برش خورده از یک اسنکر عبور داده می‌شوند تا از بدون عیب بودن آنها اطمینان حاصل شود.
در مرحله آخر، ورقه‌های به چسب آغشته شده تحت فشار پرس و در دمای بالا به هم چسبانده می‌شوند تا تخته‌های چندلایی با ابعاد دلخواه تولید شود. در ساخت پلای وود، ورق‌های چوبی به صورتی روی یکدیگر قرار می‌گیرند که تار و پودشان باهم زاویه داشته باشد تا میزان استحکام ورق افزایش پیدا کند. شناخته‌ترین و ارزان‌ترین نوع، تخته سه لایی است. اما پلای وود با لایه‌های بیشتر و به صورت 5، 7، 9، 11 و 13 لایه نیز تولید می‌شود. امروزه به دلیل استحکام بالا استفاده از پلای وودهای دارای لایه‌های بیشتر در حال افزایش است.
ابعاد ورق پلای وود
یکی از مشکلات استفاده از تخته چوب‌های طبیعی، اندازه غیراستاندارد آنهاست. در مقابل پلای وودها به دلیل تولید مهندسی در ابعاد استاندارد و بزرگ تولید می‌شوند. اندازه ورقه استاندارد معمولا برابر با 2.4 × 1.2 متر است که در ضخامت‌های مختلف تولید می‌شود. البته ابعاد تخته چند لایی در کارخانه‌های مختلف و بسته به نوع چوب، و بر اساس بازار هدف متفاوت است. برخی ابعاد رایج پلای وود با توجه به تولیدکننده عبارت‌اند از:
- تخته روسی ۱۲۲Ï۲۴۴ و ۱۵۲Ï۱۵۲
- چینی ۱۲۲Ï۲۴۴
- مالزی و اندونزی ۱۲۲Ï۲۴۴
- ایرانی ۱۲۲Ï۲۴۴ و ۱۰۵Ï۱۲۰ و ۱۲۰Ï۲۴۰
انواع پلای وود و کاربرد آنها
پلای وودهای براساس نوع چوبی که در ساخت آنها به کار رفته است و نوع کاربری به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که عبارت‌اند از:
پلای وود نرم
این نوع بیشترین کاربرد را دارد و در ساخت آن از از چوب درختان نرم همچون سرو و کاج استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که این فقط یک اصطلاح است و پلای وودهای نرم از استحکام بسیار قابل قبولی برخوردار هستند. این نوع تخته چند لایی بیشتر در صنعت و ساختمان به خصوص برای ساخت کفپوش منازل و روکش سقف خانه‌ها به کار برده می‌شود.
پلای وود سخت
برای ساخت این نوع از چوب درختان سخت مانند افرا، بلوط، توس و گردو استفاده می‌شود. این نوع بیشتر به صورت 3 تا 7 لایه ساخته می‌شود. و به دلیل اینکه دارای مقاومت و قدرت بیشتری است، بیشتر کاربرد صنعتی دارد و برای ساخت مبلمان، کابینت، بسته بندی و تجهیزات ورزشی به کار برده می‌شود.
بیشتر بخوانید: ویژگی چوب راش
پلای وود استوایی
این نوع از چوب درختان استوایی موجود در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی ساخته می‌شود. پلای وودهایی که با این چوب‌ها ساخته می‌شوند به دلیل تراکم، استحکام و یکنواختی که دارند، از کیفیت بهتری برخوردار هستند و نسبت به تخته چندلایی نرم مناسب تر هستند.
پلای وود انعطاف‌پذیر
این نوع بسیار انعطاف‌پذیر است به همین جهت برای محیط‌هایی دارای انحنا مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلای وود انعطاف پذیر بیشتر به صورت تخته سه لایی تولید می‌شود و در کنار انعطاف پذیری بالا، استحکام بسیار خوبی نیز دارد.
پلای وود قالب‌بندی یا ساختمانی
استفاده از پلای وود در قالب‌بندی ساختمان، به اندازه ای رایج است که نوع خاصیی از پلای وود به نام تخته قالب بندی برای این کاربرد ساخته می‌شود. این تخته‌ها در مرحله آرماتور بندی و برای قالب بندی بتن به کار برده می‌شوند.
پلای وود دریایی
با استفاده از نوعی چسب خاص می‌توان پلای وود را در برابر آب و رطوبت بسیار مقاوم و ضد آب نمود. از این نوع در ساخت کشتی و قایق استفاده می‌شود.
پلای وود هواپیما
از زمان جنگ جهانی دوم یکی از کاربردهای پلای وود در ساخت هواپیما بوده است. امروزه نیز همچنان در ساخت جنگنده‌ها به کار برده می‌شود. برای ساخت پلای وود هواپیما از چوب صنوبر یا ماهون استفاده می‌شود که مقاومت بسیار خوبی در برابر رطوبت و گرما دارد.
پلای وود تزئینی
پلای وود به دلیل زیبایی ظاهری و همچنین مقاومت بسیار خوبی که دارد به طور گسترده در ساخت وسائل تزئینی و دکوری به کار برده می‌شود.
پلای وود ضدآتش
یکی از مشکلات استفاده از چوب مقاومت بسیار کم آن در برابر آتش است. با اضافه کردن نوعی مواد شیمیایی خاص به پلای وود می‌توان این مشکل را تا حد زیادی کاهش داد و نوع ضدآتش را مکان‌هایی که امکان استفاد از چوب نیست، جایگزین نمود.
بیشتر بخوانید: چوب ترمو
مزایای استفاده از پلای وود
با توجه به ویژگی‌ها و مزایا بسیار زیاد پلای وود یا تخته چندلا استفاده از آن روز به روز در حال افزایش است. برای آن که بهتر با ویژگی‌های این نوع تخته چوب و کاربرد آن آشنا شوید، در ادامه به بررسی مزایای آن خواهیم پرداخت:
سازگار با محیط زیست
درست است که پلای وود از ورق‌های چوبی ساخته می‌شود، اما در مقایسه با تخته‌چوب‌های معمولی به میزان چوب کمتری برای ساخت آن نیاز است، در نتیجه درختان بیشتری حفظ خواهند شد.
اقتصادی و به‌صرفه
تخته چند لایی‌ها با توجه به میزان استحکام و مقاومتی که دارند، قیمت مقرون‌به صرفه تری نسبت به تخته چوب‌هایی با اندازه مشابه دارند. همچنین به دلیل وزن کمتر نسبت به تخت چوب‌های معمولی، هزینه حمل نقل پایین‌تر و در نتیجه هزینه نهایی پایین‌تری خواهند داشت.
استحکام و مقاومت بالا
همانطور که گفته شد در تولید پلای وود سعی می‌شود تار و پود ورق‌ها با هم زاویه داشته باشند. این مسئله باعث افزایش مقاومت پلای وود در جهت‌های مختلف می‌شود. همچنین تخته چند لایی‌ها به دلیل قرار گرفتن چسب در بین لایه‌ها، نسبت به چوب‌های معمولی مقاومت بالاتری دارند و در مقابل عوامل از بین برنده چوب مانند موریانه‌ها بهتر عمل می‌کنند.
دوام بالاتر
به دلیل استحکام بالای پلای وود، این تخته‌های چوبی در برابر تغییرات دمایی، رطوبت و سایر عوامل محیطی دوام بالاتری از خود نشان می‌دهند. همچنین پلای وودها بر خلاف سایر چوب‌های مهندسیشده مانند نئوپان، در هنگام پیچ یا میخ کردن دچار ترک خوردگی نمی‌شود.
ضد رطوبت
به طور کلی پلای وودها نسبت به چوب‌های معمولی در برابر رطوبت از مقاومت بالاتری برخوردار هستند. علاوه بر پلای وودهای دریایی که کاملا در برابر رطوبت مقاوم هستند، سایر انواع را با استفاده چسب‌های ضدآب و همچنین روکش‌های باکیفیت نیز می‌توان تا حد زیادی در برابر رطوبت مقاوم نمود.
عایق سرما و گرما
به دلیل ساختار چند لایه، و وجود چسب در بین لایه‌ها، در برابر سرما و گرما می‌تواند به عنوان یک عایق عمل کند.
وزن کم و سبک
پلای وودها در عین استحکام زیادی که دارند، نسبت به تخته چوب‌هایی با اندازه یکسان، بسیار سبک تر هستند. به همین دلیل در صنایعی مانند مبلمان سازی روز به روز بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تولید در ابعاد بزرگ
از آنجایی که پلای وودها نوعی چوب مهندسیشده به حساب می‌آیند، امکان تولید آنها در ابعاد بسیار بزرگ وجود دارد. نکته دیگر این است که دچار تاب‌خوردگی نمی‌شوند.
مناسب برای سطوح خمیده و کارهای پیچیده
پلای وودها از انعطاف خوبی برخوردار هستند و نوعی از آن مخصوص استفاده برای مکان‌های داری خمیدگی است. همچنین امکان برش آن با دستگاه‌های برش مانند سی ان سی وجود دارد که باعث می‌شود این نوع تخته چوب برای کاربری‌های زیادی مناسب باشد.
بیشتر بخوانید: نحوه تشخیص چوب روسی
تفاوت پلای وود با پلی وود
فرآورده چوبی دیگری به نام پلی وود (Polywood) وجود دارد که به دلیل تشابه اسمی، ممکن است آن را با پلای وود اشتباه بگیرید. اما این دو محصول کاملا متفاوت از هم هستند. پلی وود محصولی است که از ترکیب چوب (خاک اره و مواد بازیافتی چوب) و مواد پلاستیکی بازیافتی ساخته می‌شود. به همین دلیل به عنوان چوب پلاست نیز شناخته می‌شود. این فرآورده به علت قیمت بسیار مناسب و ارزان، عمر و دوام بالا، ضد خش و ضد رطوبت بودن در ساخت محصولاتی مانند روکش کاری، چارچوب‌ها و درب پلی وود به کار برده می‌شود. توجه داشته باشید علیرغم اینکه در ساخت پلی وود از چوب استفاده است، این محصول شمایل پلاستیکی دارد و فقط در ابعاد بسیار محدودی در بازار موجود است.
نتیجه گیری
تخته چندلایی به دلیل ساختاری که دارد، از استحکام بالایی برخوردار است و در برابر سرما، گرما، رطوبت و آب مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. به همین جهت توصیه می‌شود اگر به تخته چوب نیاز دارید، به جای آن از پلای وود استفاده کنید که مقرون‌به‌صرفه‌تر است و هم، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارد.
میلگرد
ورق فولادی
تیرآهن و هاش
پروفیل
نبشی
ناودانی
لوله و اتصالات
صنایع مفتولی
تخته و چوب
