معرفی روکش چوب + بررسی انواع فرآیند ساخت و بسیاری موارد دیگر

روکش چوب، ورقه‌های نازکی از جنس چوب طبیعی هستند که معمولاً ضخامت آن‌ها کمتر از چیزی بین ۵ الی ۱۰ میلی‌متر است. روکش‌های چوب را از درختان مختلف با استفاده از روش‌های مختلف تولید می‌کنند. این روکش‌ها دلیل زیبایی و دوام بالایی که دارند، بسیار مورد توجه قرار گرفته و از محبوبیت زیادی برخوردار هستند. در این مقاله، به بررسی فرایند ساخت روکش طبیعی، روش‌های تهیه و ساخت آن‌ها، رنگ و کاربرد روکش‌ها و انواع مسائل دیگر در ارتباط با انواع روکش چوبی خواهیم پرداخت.

فرایند ساخت روکش طبیعی

فرایند ساخت روکش طبیعی می‌تواند بسیار پیچیده و طولانی باشد. ولی به طور کلی، ساخت این روکش‌ها شامل مراحل زیر می‌شود:

• انتخاب درخت: اولین مرحله، انتخاب درخت مناسب برای تهیه روکش است. عموماً درختان مختلفی برای تهیه روکش استفاده می‌شوند و هرکدام نیز ویژگی‌ها و به‌خصوص ظاهر خاصی دارند. به عنوان برخی از درختان محبوب‌ترین درخت‌ها برای تهیه روکش می‌توان به راش، بلوط، گردو، ممرز، گیلاس، افرا، ماهون، چنار و زیتون اشاره کرد.
• آماده‌سازی درخت: پس از انتخاب درخت، باید آن را به قطعات کوچک‌تر برش داد. سپس، قطعات چوب را خشک می‌کنند تا رطوبت آن‌ها به حدود ۱۰ درصد کاهش یابد.
• برش روکش: در مرحله بعد، روکش را از درخت برش می‌دهند که به اصطلاح به آن «روکش‌گیری» هم گفته می‌شود. روش‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد که بسته به ابزار برش و نوع تکنیک برش با یکدیگر تفاوت دارند. در بخش‌های بعد بیشتر در مورد آن‌ها صحبت می‌‌کنیم.
• تمیز کردن روکش: پس از برش روکش، باید آن را تمیز کرد تا گرد و غبار و سایر ناخالصی‌ها از آن پاک شوند.
• پردازش روکش: در مرحله آخر، روکش را پردازش می‌کنند تا صاف و یکنواخت شود. این کار می‌تواند شامل صیقلی کردن، سنباده زدن، رنگ و روغن زدن و امثال این کارها باشد. 

جدول فرایند ساخت روکش طبیعی
مرحله	توضیحات
انتخاب درخت	انتخاب درخت مناسب برای تهیه روکش، با توجه به ویژگی‌ها و ظاهر خاصی که دارند. به عنوان برخی از درختان محبوب می‌توان به راش، بلوط، گردو، ممرز، گیلاس، افرا، ماهون، چنار و زیتون اشاره کرد.
آماده‌سازی درخت	برش دادن درخت به قطعات کوچک‌تر و خشک کردن آن‌ها تا رطوبت به حدود ۱۰ درصد کاهش یابد.
برش روکش	برش دادن روکش از درخت با استفاده از روش‌های مختلفی که بسته به ابزار برش و نوع تکنیک برش با یکدیگر تفاوت دارند.
تمیز کردن روکش	پاک کردن روکش از گرد و غبار و سایر ناخالصی‌ها.
پردازش روکش	پردازش روکش برای ایجاد یک سطح صاف و یکنواخت، از جمله صیقلی کردن، سنباده زدن، رنگ و روغن زدن و سایر کارها.

 

روش‌های تهیه و ساخت روکش طبیعی

به صورت کلی، دو روش اصلی (سنتی و صنعتی) برای تهیه و ساخت روکش طبیعی (روکش‌گیری) وجود دارد. با این حال، روش‌های صنعتی پیچیده‌تر بوده و شامل چندین روش مجزا می‌شوند.

روش روکش‌گیری سنتی و اره ای

این روش سنتی‌ترین روش روکش‌گیری است که از زمان‌های قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در این روش، قطعات چوبی را با استفاده از اره‌های مخصوص به صورت لایه‌ای برش می‌دهند. این روش، زمان بر و پرهزینه است، اما روکش‌های تولید شده با این روش، کیفیت بالایی داشته و بسیار با ارزش هستند. برای انجام این روش، ابتدا قطعات چوب یا همان درخت را به اندازه‌های مناسب برش می‌دهند. سپس، آن‌ها را روی یک سطح صاف قرار داده و با استفاده از اره‌های مخصوص، لایه‌های نازک چوب را برش می‌دهند. ضخامت روکش های تولید شده با این روش می‌تواند بسیار متفاوت باشد، ولی معمولاً بین ۱ تا ۳ میلی‌متر است. علاوه‌ بر این، روکش‌های تولید شده با این روش، رنگ و طرحی طبیعی دارند. البته، این روش بسیار وقت‌گیر بوده و امروزه به‌ندرت مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

روکش‌گیری با دستگاه اسلایسر یا تراشه‌گیری

استفاده از دستگاه اسلایسر یکی از روش‌های صنعتی روکش‌گیری است. در این روش، قطعات چوبی بزرگ با مقطع چهارگوش را بر روی دستگاه اسلایسر قرار می دهند. سپس، تیغه دستگاه اسلایسر، چوب را به صورت لایه ای و در طول برش می دهد. این روش، سریع تر و ارزان تر از روش سنتی است و برای تولید انبوه روکش کاربرد دارد. اما روکش‌های تولید شده با این روش ممکن است کیفیت ساختاری کمتری داشته باشند. ضخامت روکش های تولید شده با این روش می‌تواند بسته به تنظیمات دستگاه متفاوت باشد

روکش گیری با دستگاه لوله بری

این روش، یکی دیگر از روش‌های صنعتی روکش‌گیری است. در این روش، قطعات درخت به شکل استوانه‌ای را در بین دو گیره دستگاه لوله بری قرار می‌دهند. سپس، با چرخش حول یک محور افقی به وسیله تیغه برش، روکش گیری انجام می‌شود.

برش‌ های مختلف روکش

همان طور که اشاره کردیم، جهت برش دادن به لایه‌های چوب هم در نقش و نگار و هم در زیبایی انواع روکش چوب تاثیرگذار است. در این بخش، به بررسی چهار روش اصلی برش روکش چوب می پردازیم.

برش مماسی

در این روش، برش لایه‌های چوب در جهت طول درخت و به صورت مماس و موازی با پره‌های چوب انجام می شود. به این ترتیب، طرحی شبیه به حلقه‌های سالانه درخت در روکش چوب ایجاد می شود. این روش، ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش برش روکش چوب است و برای تهیه روکش از چوب درختانی که دارای پره‌های چوبی کوتاه هستند، مانند راش، بلوط و گیلاس، بیشتر استفاده می‌شود.

برش شعاعی

در این روش، برش لایه های چوب در جهت شعاعی درخت انجام می شود. به این ترتیب، روکش چوب دارای طرحی مارپیچی با نوارهای تاریک و روشن به صورت یک در میان است. این روش، برای تهیه روکش از چوب درختانی که دارای پره های چوبی دراز هستند، مانند راش، بلوط و گردو، مناسب است.

برش بینابینی

در این روش برش بینابینی، برش لایه‌های چوب در جهتی بین برش مماسی و برش شعاعی انجام می‌شود و در واقع نه عمودی است و نه افقی، بلکه زاویه‌دار است. به این ترتیب، روکش چوب دارای طرحی ترکیبی از حلقه‌های سالانه درخت و نوارهای تاریک و روشن است. این روش، برای تهیه روکش از چوب درختانی که دارای پره های چوبی متوسط هستند، مانند افرا و ماهون، می‌تواند مناسب باشد.

برش مارپیچی – تاری

در این روش، برش لایه های چوب در جهت شعاعی درخت انجام می شود. اما این روش روی هر چوبی انجام نمی‌شود. درختی که برای این روش استفاده می شود باید دارای بافت چوبی مارپیچ باشد. به این ترتیب، روکش چوب دارای طرحی مارپیچی با نوارهای رنگی و روشن و تیره است. این روش، برای تهیه روکش از چوب درختانی مانند افرای شیردار و ماهگونی، مناسب است.

تفاوت های روش های برش روکش چوب

انتخاب روش برش روکش چوب، به عوامل مختلفی مانند نوع چوب، کاربرد روکش و بودجه در نظر گرفته شده، بستگی داشته و هریک مزایا و معایب خاص خود را دارند. در صورتی که قصد دارید از روکش چوب برای کاربردهای معمولی مانند روکش کف و مبلمان استفاده کنید، روش های برش مماسی یا بینابینی، گزینه‌های مناسبی هستند. این روش‌ها برای تهیه روکش از چوب درختانی مناسب هستند که دارای پره های چوبی کوتاه یا متوسط هستند. از سوی دیگر، در صورتی که قصد دارید از روکش چوب برای کاربردهای خاص مانند ساخت آلات موسیقی یا مبلمان لوکس استفاده کنید، روش‌های برش شعاعی یا مارپیچی – تاری، گزینه‌های مناسب‌تری هستند. این روش برای تهیه روکش از چوب درختانی مناسب است که دارای پره های چوبی دراز یا مارپیچ هستند.

جدول برش‌ های مختلف روکش + مقایسه
روش برش روکش چوب	توضیحات	مقایسه
برش مماسی	در این روش، برش لایه‌های چوب در جهت طول درخت و به صورت مماس و موازی با پره‌های چوب انجام می‌شود. این روش برای تهیه روکش از چوب درختانی که دارای پره‌های چوبی کوتاه هستند، مانند راش و بلوط، استفاده می‌شود.	مناسب برای چوب‌های با پره‌های کوتاه
برش شعاعی	در این روش، برش لایه‌های چوب در جهت شعاعی درخت انجام می‌شود، به نحوی که روکش چوب دارای طرحی مارپیچی با نوارهای تاریک و روشن به صورت یک در میان است. برای چوب‌هایی که دارای پره‌های چوبی دراز هستند، مانند راش و بلوط، مناسب است.	مناسب برای چوب‌های با پره‌های دراز
برش بینابینی	در این روش، برش لایه‌های چوب به صورت زاویه‌دار و بین برش مماسی و برش شعاعی انجام می‌شود. این روش برای چوب‌هایی با پره‌های چوبی متوسط، مانند افرا و ماهون، مناسب است.	مناسب برای چوب‌های با پره‌های متوسط
برش مارپیچی – تاری	در این روش، برش لایه‌های چوب در جهت شعاعی درخت انجام می‌شود، اما تنها بر روی چوب‌هایی با بافت چوبی مارپیچ مناسب استفاده می‌شود. برای چوب‌هایی مانند افرا و ماهگونی که دارای این بافت هستند، این روش مناسب است.	مناسب برای چوب‌های با بافت مارپیچ

 

روکش گیری از بخش‌های مختلف درخت

روکش را می‌توان از بخش‌های مختلف درخت تهیه کرد. برخی از بخش‌های درخت که برای تهیه روکش استفاده می‌شوند عبارتند از:

تنه درخت: تنه درخت، بخش اصلی درخت است که بیشترین حجم چوب را دارد. روکش‌های ساخته شده از تنه درخت معمولاً کیفیت بالایی دارند.

شاخه درخت: شاخه درخت، بخش نازک‌تری از تنه درخت است که نقوش زیبایی دارد. روکش‌های شاخه درخت، معمولاً برای ایجاد جلوه‌های تزئینی استفاده می‌شوند.

برآمدگی درخت: برآمدگی درخت، بخش برجسته‌ای از تنه درخت است که نقوش خاصی دارد. روکش‌های برآمدگی درخت، معمولاً برای ایجاد جلوه‌های خاص در مبلمان به کار می‌رود. 

رنگ، کاربرد و انواع روکش‌های طبیعی

روکش‌های چوب، در رنگ‌ها و طرح‌های مختلفی وجود دارند. رنگ روکش‌های چوب، به نوع درختی بستگی دارد که از آن تهیه شده‌اند. برخی از روکش‌های چوب، رنگ روشنی دارند، مانند روکش راش و بلوط. برخی دیگر، رنگ تیره‌تری دارند، مانند روکش گردو و ماهون. برخی اوقات هم با انجام پردازش‌هایی مثل رنگ‌آمیزی یا روغن‌زدن، رنگ خاصی به روکش می‌بخشند؛ در زمینه کاربرد روکش‌ها، باید گفت آن‌ها کاربردهای متنوعی در صنعت چوب‌کاری دارند. برخی از این کاربردها عبارتند از:

• کفپوش: روکش چوب، یکی از متریال‌های محبوب برای کفپوش است. روکش‌های چوب، به دلیل زیبایی و دوام بالا، گزینه مناسبی برای این کار هستند. البته کیفیت کفپوش‌های ساخته شده با روکش‌ها به خوبی چوب ترموود نخواهد بود. با این حال، قیمت ترموود نیز بسیار بالاتر است.
• روکش کابینت: از روکش‌های چوبی برای پوشش سطوح کابینت‌ها هم استفاده می‌شود. زیبایی و مقاومت روکش‌های چوبی در برابر رطوبت، آن‌ها را تبدیل به  گزینه مناسبی برای روکش کابینت می‌کند.
• روکش مبلمان: بسیاری از تولیدی‌های مبلمان نیز از زیبایی و مقاومت روکش‌های چوبی برای تولید محصولات خودشان بهره می‌گیرند.
• روکش درب: تولید درب‌های کاملاً چوبی می‌تواند بسیار هزینه‌بر و گران باشد. به همین خاطر، در بسیاری از درب‌ها تنها از یک روکش نازک از جنس چوب مورد نظر استفاده می‌شود از طرح و نقوش زیبای آن‌ها بهره ببریم.

در مورد دسته‌بندی‌ها و انواع روکش‌های طبیعی، آن‌ها را عموماً بر اساس جنس و نوع درختی که از آن تهیه شده‌اند تقسیم می‌کنند.برای مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• راش: روکش راش، یکی از محبوب‌ترین روکش‌های چوب است. روکش راش، دارای رنگ روشن و بافتی صاف است.
• بلوط: روکش بلوط، یکی دیگر از محبوب‌ترین روکش‌های چوب است. روکش بلوط، دارای رنگ تیره و بافتی برجسته است.
• گردو: روکش گردو، دارای رنگ تیره و بافتی زیبا است.
• ممرز: روکش ممرز، دارای رنگ تیره و بافتی یکنواخت است.
• گیلاس: روکش گیلاس، دارای رنگ روشن و بافتی صاف است.
• افرا: روکش افرا، دارای رنگ روشن و بافتی صاف است.
• ماهون: روکش ماهون، دارای رنگ تیره و بافتی برجسته است.
• چنار: روکش چنار، دارای رنگ روشن و بافتی یکنواخت است.
• زیتون: روکش زیتون، دارای رنگ روشن و بافتی صاف است.

لایی چوب چیست؟

لایی چوب، ورقه‌های نازکی از چوب هستند که معمولاً ضخامت آن‌ها کمتر از ۳ میلی‌متر است. لایی چوب، از خرده چوب‌ها و ضایعات چوب تولید می‌شود. لایی چوب، معمولاً برای ایجاد سطح صاف و یکنواخت در زیر روکش‌های چوب استفاده می‌شود. از کنار هم قرار دادن چند لایی چوب،‌ تخته‌های سه‌لایی و چندلایی تولید می‌شود که کاربرد زیادی در صنعت چوب دارند.

روکش چوبی جناغی چیست؟

در بخش‌های قبل با روکش طبیعی چوبی و انواع آن‌ آشنا شدیم. این روکش‌ها از قسمت‌های مختلف درخت تهیه می‌شوند و بنابراین هرکدام ممکن است نقش و طرح خاصی داشته باشد. با کنار یکدیگر قرار دادن طرح‌های مرتبط و ایجاد نقوش منسجم و هماهنگ، روکش چوبی جناغی ایجاد می‌شود. بسته به نوع طرح‌های ایجاد شده روکش‌های جناغی ممکن است انواع مختلفی پیدا کنند. مدل‌های مختلف آن شامل الماسی، کتابی، الماسی معکوس، پراکنده و … باشد. روکش‌های جناغی کاملاً توسط نیروی انسانی و به صورت دستی ساخته می‌شوند و ارزش و قیمت بالایی دارند. 

روکش درب چوبی چیست؟

روکش درب چوبی، ورقه‌ای نازک از چوب است که روی سطح درب چوبی چسبانده می‌شود. روکش درب چوبی، به دلیل زیبایی و دوام بالا گزینه مناسبی برای درب‌های ساختمان است.  علاوه بر این، قیمت روکش چوب در مقایسه با درب‌های کاملاً چوبی بسیار مقرون‌ به صرفه‌تر و رقابتی‌تر است.

نکاتی برای خرید درب روکشی

منظور از درب روکشی، درب‌هایی است که در ساخت آن‌ها از روکش‌های طبیعی چوبی استفاده شده است. برای خرید درب روکشی باید به موارد مختلفی توجه داشته باشید، برخی از آن‌ها را در این بخش مرور می‌کنیم:

• ضخامت روکش: ضخامت روکش درب چوبی، یکی از عوامل مهمی است که باید هنگام خرید درب روکشی به آن توجه کرد. ضخامت روکش درب چوبی، باید حداقل ۱ میلی‌متر باشد.
• کیفیت روکش: کیفیت روکش درب چوبی، عامل دیگری است که باید هنگام خرید درب روکشی به آن توجه کرد. روکش درب چوبی باید دارای رنگ و طرحی یکنواخت و بدون موج و ترک باشد.
• نحوه چسباندن روکش: هنگام خرید درب روکشی باید به نحوه چسباندن به آن توجه کرد. روکش درب چوبی باید به صورت کاملاً محکم و بدون حباب چسبانده شده باشد.
• جنس روکش: باید توجه داشته باشید چه جنس چوب روکش درب انتخابی شما چیست. برخی چوب‌ها دوام و مقاومت بالاتری دارند.

جدول بررسی نکات خرید درب روکشی + میزان اهمیت آنها
مورد	توضیحات	میزان اهمیت
ضخامت روکش	ضخامت روکش درب چوبی باید حداقل ۱ میلی‌متر باشد.	مهم
کیفیت روکش	روکش درب چوبی باید دارای رنگ و طرحی یکنواخت و بدون موج و ترک باشد.	بسیار مهم
نحوه چسباندن روکش	روکش درب چوبی باید به صورت کاملاً محکم و بدون حباب چسبانده شده باشد.	مهم
جنس روکش	نوع چوب مورد استفاده برای روکش درب نیز باید مقاوم و دارای دوام مناسبی باشد.	بسیار مهم

جمع‌بندی

در پایان، باید گفت که روکش‌های طبیعی چوبی، یکی از متریال‌های محبوب و پرکاربرد در تولید محصولات چوبی هستند. این روکش‌ها، به دلیل زیبایی و دوام بالا، گزینه مناسبی برای بسیاری از کاربردها هستند. آن‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. انتخاب نوع روکش چوب، به عوامل مختلفی مانند نوع کاربرد، بودجه و سلیقه شخصی بستگی دارد. در این مقاله سعی کردیم همه‌چیز در مورد روکش‌های طبیعی، از نحوه تولید، تا انواع و کاربردها و محصولات جانبی آن‌ها را بررسی کنیم.