صفر تا صد اجرای آرماتوربندی

هدف اصلی اجرای آرماتوربندی در ساختمان‌های کوچک و بزرگ، جلوگیری و به حداقل رساندن ترک‌های بتن، تحت تاثیر نیروهای کششی است. حتماً می‌دانید که بتن در برابر نیروهای فشاری از مقاومت خوبی برخوردار است. اما در برابر نیروهای کششی و برشی استقامت لازم را ندارد. بنابراین برای افزایش استحکام کششی سازه‌ها لازم است که آرماتوربندی انجام شود. در این عملیات باید بتن و آرماتور (میلگرد) با اندازه‌های مناسب را طبق اصول مهندسی با هم ترکیب کرد. در روش آرماتور بندی فونداسیون، سقف و ستون‌ها برای کنار هم نگه‌داشتن میلگردها از سیم آرماتوربندی استفاده می‌شود. چنان‌چه مایل هستید درباره انواع آرماتور، نحوه اجرای آرماتوربندی، سیم آرماتوربندی، آرماتور بندی فونداسیون و دیگر نکات پیرامون تقویت بتن مسلح و قیمت میلگرد جهت انجام آرماتور بندی بدانید، ادامه مطلب را با دقت بخوانید.

آرماتور چیست؟

در تعریف معنی آرماتور باید گفت آرماتور (reinforcement rabar) در واقع نوعی میلگرد است که برای آماده‌سازی بتن مسلح استفاده می‌شود. در تمام پروژه‌های تقویت بتن از جمله ستون‌ها، تیرها، فونداسیون و سقف؛ میلگردهای آرماتور کمک می‌کنند تا  از ترک‌هایی ایجاد شده در بتن که می‌توانند باعث فروپاشی ساختمان شوند، جلوگیری به عمل آید. بنابراین فرقی نمی‌کند که در حال ساخت‌وساز یک ساختمان مسکونی کوچک باشید یا ساختمان اداری 40 طبقه، زیرا فولاد آرماتور، عنصر ضروری برای تقویت مقاومت کششی و برشی بتن است. انواع آرماتور بندی میلگرد از لحاظ قطر بین 6 الی 50 میلی‌متر هستند. در سازه‌های مختلف با توجه به عملکرد میلگرد، قطر مناسب را انتخاب می‌کنند. برای اجرای آرماتور بندی معمولاً از میلگردهای با قطر 8 تا 32 میلی‌متر استفاده می‌شود. همچنین میلگردها در بتن به صورت اشکال مختلف همچون خاموت، رکابی، راستا، خرک، ادکا و سنجاقی کاربرد دارند.

تفاوت آرماتور با میلگرد در چیست؟

برخی از افراد از تفاوت میلگرد و آرماتور آگاهی ندارند و میلگرد و آرماتور را به جای هم به کار می‌برند؛ در حالی که در آرماتوربندی و اصطلاحات عمرانی از میلگرد و آرماتور در جاهای متفاوت استفاده می‌شود. حتماً می‌دانید که میلگرد به دو صورت میلگرد ساده و آجدار ساخته می‌شود و دارای گریدهای مختلفی است که هر کدام به منظور خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به آن دسته از میلگردهایی که در المان‌های بتنی به کار گرفته می‌شوند، آرماتور می‌گویند. در واقع بعد از اینکه میلگردها تحت تاثیر فرآیندهای مختلف از جمله برش، خم و … تغییر می‌کنند، دیگر مفهوم میلگرد برای آنها کاربرد ندارد و آرماتور نامیده می‌شوند. با توجه به ساختار انواع میلگرد آجدار، در اجرای آرماتوربندی بیشتر از آنها استفاده می‌شود. 

مطالب مرتبط: تفاوت میلگرد و مفتول در چیست؟

انواع آرماتور کدام است؟

وقتی صحبت از استحکام‌سازی بتن می‌شود، مهم‌ترین نکته‌ای که ذهن مهندسان را به خود مشغول می‌کند، انتخاب میلگرد مناسب است. به همین خاطر در این قسمت تصمیم داریم درباره انواع آرماتور و انواع آرماتور بندی که باعث افزایش تحمل بتن در برابر نیروهای کششی و برشی می‌شوند، صحبت کنیم. کارخانه فولاد مبارکه اصفهان یکی از کارخانه‌های مطرح در زمینه تولید میلگرد می‌باشد.

• میلگرد نرم و بدون آج A1

این نوع از آرماتورها در دسته میلگردهای نرم و بدون آج قرار می‌گیرند. با توجه به مشخصاتی که دارند، برای جوشکاری و آهنگری مناسب هستند. میلگردهای A1  در رده‌بندی مقاومتی 240 قرار دارند. این میلگردها دارای سطح صاف و بدون‌ آج هستند، به همین خاطر در اجرای نقشه آرماتوربندی ساختمان بیشتر به عنوان دورپیچ کاربرد دارند.

• میلگرد نیمه سخت A2

میلگردهای A2 جزء آرماتورهای آجدار هستند که بیشتر به شکل منفرد و موازی دیده می‌شوند. با توجه به قابلیت برشکاری که دارند در پروژه‌های ساخت‌وساز به عنوان خاموت و مش‌بندی استفاده می‌شوند. در رده S340 قرار دارند و برای جوشکاری زیاد مناسب نیستند.

• میلگرد سخت A3

این نوع از میلگردهای آجدار ضربدری از دو نوع قبلی سخت‌تر هستند و در رده‌بندی آرماتورهای نیمه‌سخت قرار می‌گیرند. با توجه به مشخصات فیزیکی و شیمیایی میلگردهای A3 در ساخت‌وساز از آنها به عنوان میلگردهای طولی تیر و ستون و آرماتوربندی سقف استفاده می‌شود. دقت داشته باشید که این دسته از میلگردهای نیمه‌سخت برای جوشکاری طراحی نشده‌اند.

• میلگرد با آج مرکب A4

جزء میلگردهای سخت است و در مقایسه با میلگردهای ساختمانی A3 کاربرد کمتری دارد. انواع آرماتور A4 در رده S500 قرار دارند. به طور کلی برای استفاده در پروژه‌های ساختمانی سنگین مناسب است. البته در اجرای آرماتوربندی دیوارهای برشی و قابل‌های خاموشی به کار برده نمی‌شوند.

بیشتر بخوانید: روش اجرا فونداسیون نواری مزایا و معایب آن

انواع آرماتور در سازه از لحاظ نحوه قرار گرفتن کدام است؟

در اجرای آرماتور بندی سازه‌های مختلف از دو نوع میلگرد طولی و عرضی استفاده می‌شود. به آن دسته از میلگردهایی که به صورت افقی یا طولی در راستای تیرها و ستون‌ها در دو ردیف بالا و پایین قرار می‌گیرند، آرماتور طولی می‌گویند. در حالی که به میلگردهایی که به صورت عرضی و به منظور افزایش استحکام کششی بتن مسلح قرار می‌گیرند، آرماتور عرضی یا خاموت می‌گویند. برای محکم نگه‌داشتن آرماتورهای عرضی عملیات خمکاری روی آنها انجام می‌شود. در ضمن با کمک سیم آرماتوربندی، میلگردهای طولی و عرضی را به متصل می‌کنند.

آرماتوربندی چیست؟

اکنون که با مفهوم آرماتور آشنا شدید، به طور حتم متوجه معنی آرماتور بندی شده‌اید. معنی آرماتوربندی در واقع یک عملیات مهندسی و دقیق است که در طی آن آرماتورها به صورت طولی و عرضی با یک نظم مشخص در کنار هم قرار می‌گیرد. اتصال بین میلگردها از طریق جوشکاری سرد یا بست‌های فلزی و سیم آرماتوربندی برقرار می‌شود. به شخصی که اجرای آرماتوربندی را بر عهده دارد، آرماتوربند می‌گویند. این فرد باید از تمام نکات و اصول آرماتوربندی مطلع باشد. زیرا کوچکترین اشتباه و بی‌دقتی می‌تواند باعث ایجاد مشکل در تقویت استحکام کششی بتن شود.

برای انجام آرماتوربندی سقف، دیوارها، ستون‌ها، تیرها و فونداسیون‌ها اصول مشخصی وجود دارد. در واقع مهندس پروژه ساخت‌وساز با توجه به نوع کاربری آرماتورها، نحوه اجرای آن را تعیین می‌کند تا اکیپ آرماتوربندی بدون هیچ‌گونه مشکلی تمام مراحل را طبق اصول پیش ببرند. انتخاب اندازه سایز میلگردها هم از اهمیت زیادی برخوردار است که به عهده مهندس پروژه است.

بیشتر بخوانید: آشنایی با لیستوفر اسکلت فلزی و انواع آن

کاربرد آرماتوربندی چیست؟

امروزه آرماتور بندی ساختمان ها و سازه های بتنی کاربرد های متنوعی پیدا کرده است و از آن در صنایع مختلفی استفاده می شود. از جمله کاربرد های آرماتوربندی باید به آرماتور بندی استخر، تقویت ستون، سقف، دیواره های بتنی، تقویت سازه بتنی تونل ها، پل ها، سد ها با جرای آرماتور بندی، استفاده از آن در تولید اجزای بتنی و… اشاره کرد. البته از تکنیک آرماتور بندی در صنایع دیگری همچون خودرو سازی، تولید مبلمان و مصالح ساختمانی نیز استفاده می گردد.  

مراحل و اصول اجرای آرماتور بندی چیست؟

یکی از مهم‌ترین اقدامات ساخت سازه‌های مدرن و مقاوم، آرماتوربندی است که شامل هفت مرحله است. اجرای آرماتوربندی پیش از بتن‌ریزی باید انجام شود و بعد از بررسی‌های لازم و تایید آن نوبت به بتن‌ریزی می‌رسد. در هر پروژه‌ای اکیپ اجرای نقشه آرماتوربندی ساختمان ملزم به انجام مراحل زیر هستند.

• مرحله1: طراحی پلان ساختمان

مهندس معمار ابتدا باید یک نقشه کامل از ساختمان با تمام جزئیات آن تهیه کند. بدون طراحی نقشه ساختمان در طول پروژه و آرماتوربندی مشکلات فراوانی ایجاد خواهد شد. در پلان ساختمان باید ابعاد ستون‌ها، تیرها، فونداسیون و … به درستی محاسبه شود. همچنین محل قرار‌گیری آرماتورها و فاصله آنها از هم باید مشخص شده باشند. تعداد آرماتورها و تعیین سایز آنها نیز از وظایف مهندس معمار هستند که در مرحله طراحی پلان ساختمان مورد توجه قرار می‌گیرند.

• مرحله 2: خرید میلگرد

همانطور که گفتیم در مرحله اول اجرای آرماتوربندی، تمام مشخصات انواع آرماتور مورد نیاز برای پروژه مد نظر مشخص می‌شود. بنابراین براساس اطلاعات مشخص شده باید برای خرید آرماتور با تعداد و سایز مورد نیاز اقدام کرد. با توجه به اینکه خرید میلگرد باکیفیت از اهمیت زیادی برخوردار است، توصیه می‌کنیم به فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید.

• مرحله 3: بررسی میلگردها

انتخاب میلگردها در کیفیت و افزایش استحکام کششی بتن و در نتیجه مقاومت سازه اهمیت زیادی دارد. به همین خاطر لازم است که سالم بودن و کیفیت آرماتورها مورد بررسی قرار بگیرند. بررسی میلگردها در آرماتوربندی سقف، ستون‌ها، تیرها و فونداسیون الزامی است و توسط مهندس ناظر انجام می‌شود. انجام این مرحله در پروژه‌های ساختمانی بزرگ از حساسیت بیشتری برخوردار است.

• مرحله 4: آماده‌ کردن امکانات آرماتوربندی

در معرفی آرماتورها بیان کردیم که نوعی میلگرد هستند که روی آنها تغییراتی ایجاد شده است. بدون‌شک برای خمکاری، برش و هر گونه تغییر در ساختار و سایز میلگردها نیاز به ابزارها و امکانات خاصی است که باید از قبل نسبت به آماده‌سازی آنها در محل پروژه اقدام کرد.

• مرحله 5: انتخاب روش مناسب آرماتوربندی

محکم و ثابت نگه داشتن میلگردها در سر جای خود در اجرای آرماتوربندی بسیار مهم است. به طور معمول با استفاده از سیم آرماتوربندی اینکار را انجام می‌دهند. روش‌های زیادی برای آرماتوربندی وجود دارد. به عنوان مثال به صورت گره زدن، کراواتی و منظم انجام می‌شود. همچنین انواع گره آرماتوربندی به صورت اصطکاکی، صلیبی، ساده و پشت‌گردنی هستند.

• مرحله 6: اجرای آرماتوربندی

بعد از انجام تمام مراحل بالا نوبت به آرماتورگذاری می‌رسد. در این مرحله تمام اقدامات لازم باید طبق نقشه ساختمان و نقشه آرماتور بندی فونداسیون انجام شود. اکیپ آرماتوربندی باید کاملاً حرفه‌ای باشند و از تمام جزئیات و اصول آگاه باشند. بعد از پایان این مرحله مهندس ناظر موظف است که مجدد آرماتورها و نحوه اتصال آن را مورد بررسی قرار دهد و در صورت هر گونه مشکل و خرابی، دستور اصلاح آن را ارسال کند.

• مرحله 7: قالب‌گذاری و بتن‌ریزی

برای بتن‌ریزی، قالب‌های مختلفی وجود دارد. بعد از انتخاب قالب مناسب و قرار دادن آن در محل آرماتورها، نوبت به بتن‌ریزی می‌رسد. عملیات بتن‌ریزی شرایط خاصی دارد که باید به طور دقیق انجام شود. در پروژه‌های بزرگ در بیشتر مواقع استفاده از بتن‌های آماده ترجیح داده می‌شود.

اطلاعات بیشتر در انواع نیوجرسی و کاربرد آن

مزایای آرماتوربندی ساختمان چیست؟

از مزایای مربوط به انواع آرماتور بندی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• افزایش پیدا کردن مقاومت کششی و استحکام سازه بتنی
• قدرت تراکم سازی و فشرده سازی بالا
• جلوگیری از انحراف پیدا کردن ساختمان
• قیمت مناسب اجرای آرماتور بندی
• مقاومت بیشتر سازه آرماتور بندی فونداسیون در برابر آتش سوزی و سیل

معایب آرماتور بندی فونداسیون و سازه چیست؟

انجام این کار بر طبق نقشه آرماتوربندی ساختمان ممکن است معایبی هم داشته باشد که از جمله آنها موارد زیر قابل توجه است:

• پیچیدگی در تعمیرات و نگهداری انواع آرماتور بندی
• حساسیت به خوردگی در انواع آرماتور
• نیاز به طراحی نقشه آرماتور بندی فونداسیون و محاسبات دقیق برای ساخت با کمترین خطا
• بالا رفتن وزن سازه با اجرای آرماتور بندی
• سختی عملیات اجرای آرماتوربندی
• بالا بودن هزینه های مربوط به آرماتور بندی فونداسیون و شکل دادن به بتن

ویژگی‌های قالب اجرای آرماتوربندی

در بخش قبلی ملاحظه کردید که یکی از مراحل اجرای آرماتوربندی، قالب‌گذاری است. روش‌های متفاوتی برای اجرای آن وجود دارد. به عنوان مثال می‌توان از قالب آرماتوربندی فلزی، قالب آرماتوربندی چوبی و قالب آرماتوربندی مدفون استفاده کرد. در طراحی پلان ساختمان به روش قالب‌گذاری اشاره می‌شود و باید طبق آن عمل کرد.

لازم است بدانید که قیمت قالب آرماتوربندی با توجه به نوع آن متفاوت است. قیمت قالب‌های فلزی از قالب‌های چوبی گران‌تر است. با این حال با توجه به مزایای قالب آرماتوربندی فلزی نسبت به دیگر دسته‌ها، انتخاب آن مقرون‌به‌صرفه است. همچنین استفاده از قالب‌های مدفون برای محیط‌های مرطوب و با نمک و سولفات بالا گزینه بهتری است.

اجرای آرماتوربندی سقف چیست؟

افزایش استحکام سازه در تمام بخش‌های آن اهمیت دارد. سقف ساختمان یکی از قسمت‌های مهم هر سازه‌ای است که اجرای آرماتوربندی برای آن یک ضرورت به شمار می‌رود و به نوعی می‌توان گفت که نقش باربری ساختمان را بر عهده دارد. از مزایای مهم آرماتوربندی سقف می‌توان به مقاومت بالا در برابر آتش، آب و زلزله نام برد. همچنین باعث حفظ شکل اولیه ساختمان، ایجاد اشکال مختلف برای بتن، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از ترک خوردگی می‌شود. آرماتورها برای سقف شامل اقسام گوناگونی از جمله آرماتوربندی سقف تیرچه بلوک، آرماتوربندی سقف کرومیت، آرماتوربندی سقف دال بتنی و آرماتوربندی سقف کوبیاکس است. در تمام این اشکال، آرماتورها به صورت طولی و عرضی به کار برده می‌شوند.

بیشتر بدانید: نحوه اجرای میانقاب یا وال پست

چرا اجرای آرماتوربندی در سازه‌های بتنی مهم است؟

• افزایش استحکام کششی و برشی بتن
• پایداری بیشتر سازه
• کاهش هزینه‌های نگهداری بتن
• جلوگیری از ریزش و کمانش سازه
• شکل دادن متنوع به بتن
• مقاومت سازه در برابر آب و آتش
• راحت بودن آرماتوربندی بتن در مقایسه با ساخت سازه‌های فلزی

سیم آرماتوربندی چیست؟

همانطور که از اسم آن مشخص است، نوعی مفتول سیم بوده که برای بستن آرماتورها در کنار هم استفاده می‌شود. سیم آرماتوربندی دارای رنگ سیاه است و به همین خاطر ممکن است به عنوان مفتول سیاه آن را بشناسید. همچنین در سایز و ضخامت‌های مختلف وجود دارد و بیشتر به صورت کلاف و شاخه عرضه می‌شود. از خصوصیات مهم سیم مفتول می‌توان به نرمی و انعطاف‌پذیری اشاره کرد. نرمی سیم مفتول سیاه به اکیپ آرماتوربندی این امکان را می‌دهد که بتوانند آرماتورهای مختلف را به شیوه مناسب در کنار هم محکم نگه دارند. از دیگر کاربردهای سیم آرماتوربندی می‌توان به ساخت قفسه، بسته‌بندی، پانل، توری، میخ، الکترود، سیم خاردار، مش، قالب‌بندی و پرچ اشاره کرد.

نکات فنی و مهم اجرای آرماتوربندی چیست؟

همانطور که در عکس آرماتور بندی فونداسیون مشاهده می کنید، در ساختمان‌های بتنی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های آن آرماتوربندی است. برای انجام این عملیات نیاز به تخصص و دقت کافی است. در هر پرژه‌ای برای پیاده‌سازی آرماتوربندی سقف ستون‌ها، فونداسیون و دیوارها توجه به هر یک از نکات زیر الزامی است. جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله روش کاشت انواع میلگرد در بتن ساختمان را مطالعه کنید.

• خرید آرماتور باید طبق تمام مشخصات و ویژگی‌هایی که مهندس پروژه تعیین کرده است، انجام شود.
• از میلگردهای زنگ‌زده، آغشته به روغن، رنگ، پوسیده و ضعیف نباید استفاده کرد. زیرا مانع از اتصال محکم بین بتن و آرماتورها می‌شود.
• اکیپ آرماتوربند باید حرفه‌ای باشند و توانایی لازم را برای خواندن نقشه‌های سازه و نقشه آرماتور بندی فونداسیون داشته باشند.
• با استفاده از سیم آرماتور بندی ساختمان مناسب باید تمام آرماتورها را طبقه آنچه که در نقشه ساختمان و نقشه آرماتور بندی فونداسیون به آن اشاره شده است، به هم متصل کرد.
• به طور معمول فاصله بین آرماتورها 20 سانتی‌متر است. به طور دقیق فاصله بین آنها رعایت شود.
• برای برش میلگردها به جای استفاده از دستگاه حتماً از قیچی مخصوص استفاده شود. زیرا حرارت باعث کاهش کیفیت میلگردها می‌شود.
• خمکاری میلگردها و خاموت در دمای سرد و بدون استفاده از چکش انجام شود.

جمع‌بندی اجرای آرماتوربندی

امروزه نه تنها مهندسین ساختمان، بلکه تمام افراد فعال در حوزه ساخت‌وساز به اهمیت اجرای آرماتوربندی سقف، ستون‌ها، تیرها و فونداسیون پی برده‌اند. به همین خاطر در این مقاله سعی کردیم درباره مفهوم آرماتور و انواع آرماتور بندی صحبت کنیم. همچنین اشاره‌ای به اجرای آرماتور بندی، اهمیت و نکات فنی آن داشتیم. چنان‌چه در رابطه با خرید انواع آرماتور و خاموت نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید، از طریق تماس تلفنی با کارشناسان ما می‌توانید سوالات خود را مطرح کنید.

سوالات متداول

• آرماتوربندی چیست؟

  آرماتور بندی به معنای قرار دادن آرماتورهای درون بتن به منظور تقویت سازه بتنی است. جزئیات این کار در نقشه آرماتوربندی ساختمان وجود دارد. استفاده از این تکنیک برای ساخت سازه های بزرگی همچون پل ها، ساختمان های بزرگ به جهت جلوگیری از ترکیدگی و خرابی سازه بسیار مهم است.

• انواع آرماتور بندی چیست؟

  انواع آرماتور بندی در نقشه آرماتوربندی شامل آرماتوربندی افقی، آرماتور بندی عمودی، آرماتور بندی دایره ای ، آرماتوربندی پل ها و... می باشد که همگی برای جلوگیری از شکستگی بتن و خرابی در بخش های حساس مورد استفاده قرار می گیرند.

• فرق آرماتور و میلگرد چیست؟

  میلگرد و آرماتور هر دو از فولاد ساخته می شوند. اما تفاوت میلگرد و آرماتور بیش از هر چیزی به کاربرد آنها مربوط است. میلگرد عنصری سازه ای برای ساخت ستون ها و پایه ها است اما از آرماتور برای آرماتور بندی ساختمان به صورت شبکه ای درون بتن استفاده می گردد. ضمن اینکه استفاده از میلگرد به صورت تک تک است.

• آرماتور چیست؟

  در پاسخ به سوال آرماتور چیست باید گفت که معنی آرماتور تیرهایی فولادی است که در داخل بتن قرار گرفته تا باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه های بتنی گردند. آرماتورهای از فولاد با کیفیت ساخته می شوند.