تا به حال به قهرمان گمنام دنیای ساخت‌وساز فکر کرده‌اید؟ چیزی که عموماً در زیر زمین قرار گرفته و تقریباً همیشه از دید ما پنهان است، اما نقش مهمی را در شکل دادن به سازهها و محصولاتی ایفا می‌کند که ما آن‌ها را تحسین کرده از آن‌ها استفاده می‌کنیم. منظور ما میلگرد فولادی است که تقریباً در تمامی ساختمان‌ها و سازهها به کار می‌رود. کاربرد آن‌ها تنها به حوزه ساخت‌وساز محدود نمی‌شود و بسیاری از صنایع هم از مزایای متعدد آن‌ها بهره می‌گیرند. در این مقاله سعی داریم یک گام از موضوع اینکه میلگرد چیست فراتر رفته و برخی از از کاربردها و موارد استفاده از آن‌ها مرور کنیم.
کاربرد میلگرد در صنعت
وقتی به این قواره‌های فولادی فکر می‌کنیم، اغلب آن‌ها را به‌عنوان یک جزء اساسی در صنایع ساختمانی یا در ساختار آمارتور تصور می‌کنیم. با این حال، همان‌طور که می دانید، کاربرد آن بسیار بیشتر از صنعت ساخت و ساز است. میلگرد در واقع نقش مهمی را در بخش صنعت ایفا می‌کند و از قدرت و تطبیق پذیری آن‌ها برای اهداف مختلفی بهره گرفته می‌شود. بیایید چند مورد از کاربردهای آن در صنایع مختلف را مرور کنیم:
در بخش تولید، دقت و کارایی از اهمیت بالایی برخوردار است. از این میله‌های فولادی می‌توان برای تقویت چارچوب خطوط مونتاژ و ماشین‌آلات سنگین استفاده کرد. استحکام کششی بالای آن، پایداری و طول عمر سیستم‌های تولید را تضمین می‌کند.
- قفسه‌بندی و انبارداری صنعتی
انبارها و مراکز توزیع بدون شک به سیستم‌های قفسه‌بندی و ذخیره‌سازی متکی هستند. برای ساخت این سازهها نیز عموماً از مدل‌های مختلف این میله‌ها استفاده می‌شود تا استحکام و مقاومت لازم برای نگهداری از بارها و کالاهای سنگین فراهم شود.
سیستم‌ها و نوارهای نقاله، ستون فقرات بسیاری از فعالیت‌های صنعتی هستند. برای ساخت این سیستم‌ها و یا حتی برای تقویت آن‌ها، می‌توان از انواع میلگرد استفاده نموده و حمل و نقل روان و کارآمد کالاها را تضمین کرد. علاوه بر این، تجهیزاتی مانند لیفتراک‌ها و جرثقیل‌ها نیز در داخل انبارها و کارگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند که تحت فشار بسیار زیادی قرار دارند. از همین رو، از این مقاطع فولادی برای تقویت آن‌ها نیز استفاده می‌شود.
سازه‌های صنعت دریانوردی عموماً در معرض شرایط بسیار خاصی قرار دارند. وجود جریان آب، موج‌ها، رطوبت بالا، شور بودن آب و … همگی باعث پیچیده شدن شرایط می‌شوند. در این محیط، مقاومت میلگرد در برابر خوردگی اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. انواع خاصی از میلگردها در این شرایط مورد استفاده قرار گرفته و دوام و طول عمر بالا را برای این تاسیسات به ارمغان می‌آورند.
صنعت هوافضا عموماً به سازهها و مقاطعی احتیاج دارد که نسبت مقاومت به وزن استثنایی داشته باشند. این قواره‌های فولادی شاید جزو اصلی‌ترین اجزاء سازهها یا فضاپیماها نباشند، ولی در این صنعت نیز با اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- صنعت معدن و تجهیزات مرتبط
تجهیزات معدن و استخراج معدن نیز با شرایط بسیار سخت و شدیدی مواجه هستند. ابزارها و سازهها در این صنعت تحت فشار بارهای بسیار سنگین، ارتعاشات و مواد ساینده مختلف قرار دارند. در چنین شرایطی، استحکام و مقاومت بالا برای حفظ ایمنی معدن‌کاران و خود معدن ضروری است. در همین راستا، در این صنعت نیز از آرماتورهای میلگرد برای ساخت ماشین‌آلات و تقویت معادن و مقاومت در برابر این چالش‌ها استفاده می‌شود.
کشاورزی ستون فقرات چرخه تامین غذایی ما است و به همین خاطر به تجهیزات و زیرساخت‌های مناسب احتیاج دارد. در بخش کشاورزی، از تیرهای فولادی می‌توان برای ساخت سیستم‌های آب‌رسانی کارآمد، ساخت تجهیزات کشاورزی، فنس‌های اطراف مزارع، زهکشی خاک، ساخت داربست‌ها و تکیه‌گاه‌ها برای رشد محصولات (مثل انگور، خیار، فلفل، لوبیا) و … استفاده کرد.
انواع کاربرد میلگرد در بتن
شاید بتوان گفت بیشترین کاربرد این محصول در حوزه سازه‌های بتنی است و عموم ما هم آن را بیشتر به واسطه با همین کاربرد می‌شناسیم. بتن ترکیبی است که با استفاده از سیمان، آب، ماسه و شن ساخته می‌شود. بتن مقاومت فشاری بالایی دارد، یعنی می‌تواند فشار زیادی را از سمت بالا تحمل کند. با این حال، مقاومت کششی آن پایین است. یعنی به راحتی ممکن است در صورت کشیده شدن یا خم شدن بشکند. این دقیقاً همان جایی است که میلگرد وارد می‌شود. از این میله‌ها به شکل‌های مختلفی برای افزایش استحکام و قدرت بتن، افزایش مقاومت کششی، شکل‌پذیری، توزیع یکنواخت بار و همچنین برای افزایش مقاومت در برابر شکستگی و ترک ساختمان‌ها و سازهها استفاده می‌شود. جالب است بدانید در ساخت برج خلیفه که در حال حاضر بلندترین برج دنیا است از بیش از ۳۹ هزار تن میلگرد استفاده شده است.
انواع کاربرد میلگرد در بتن را می‌توان در چند دسته‌ی زیر جای داد:
این میله‌ها می‌توانند پایه‌های ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها و سایز سازه‌هایی را که نیاز به تحمل بارهای سنگین و مقاومت در برابر نیروهای طبیعی دارند، تقویت کند.
دال بتنی نوعی سقف است که به‌صورت یکپارچه و با استفاده از مصالحی مثل بتن و فولاد ساخته می شوند. استفاده از میله‌های فولادی در ساخت دال می‌تواند استحکام و مقاومت آن‌ها در برابر تغییرات دما، جمع‌شدگی یا نشست را افزایش دهد.
ستون‌ها نقشی کلیدی را در تحمل عمودی بار و وزن سازهها ایفا می‌کنند. برای استحکام بخشی و تقویت ستون‌ها عموماً از میلگرد استفاده می‌شود.
برخلاف ستون که وزن را به صورت عمودی تحمل می‌کند، تیرها عضو افقی ساختمان‌ها بوده و بارها و وزن افقی را تحمل کرده و آن را به ستون منتقل کرده و به توزیع یکنواخت بارها کمک می‌کند. علاوه بر این، تکیه‌گاه لازم برای اجرای سقف را نیز ایجاد می‌کنند. از میلگردهای فولادی برای افزایش استحکام تیرها استفاده می‌شود.
از مقاطع فولادی برای ساخت و افزایش استقامت انواع طاق، قوس و گنبد هم در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.
کاربرد انواع میلگرد در ساختمان
در بخش‌های قبلی در مورد کاربرد این قطعات فولادی برای استحکام‌بخشی بیشتر به بتن صحبت کرده بودیم و تقریباً تمام آن موارد را می‌توان به‌عنوان کاربرد میلگرد در ساختمان هم در نظر گرفت. ولی موارد استفاده از این محصول تنها به بتن‌ریزی ساختمان محدود نمی‌شود و نقش بسیار پررنگی را در شکل‌دهی به چارچوب و اسکلت ساختمان‌ها نیز ایفا می‌کنند. علاوه بر این، برای ساخت بسیاری از بخش‌های ساختمان مثل بالکن‌ها، راه‌پله‌ها، نماهای ساختمان یا حتی سقف‌های کاذب هم از این مقاطع فولادی استفاده می‌شود.
کاربرد میلگرد در سازه های زیرساختی
شهرها و جوامع ما برای کارکرد صحیح و بی‌نقص به زیرساخت‌های سالم و توانمند احتیاج دارند. جالب این بدانید میله‌های فولادی در این حوزه نیز محبوبیت داشته و کاربرد زیادی دارند. در بحث زیرساخت‌ها، از این میله‌ها برای ساخت پل‌ها و تونل‌ها، ساخت جاده‌ها و حتی فرودگاه‌ها استفاده می‌شود.
استفاده از میلگرد در صنعت خودروسازی و تولید قطعات خودرو
شرکت‌های خودروسازی هم گاهی اوقات از میله‌های فولادی برای برای ساخت اسکلت فلزی یا شاسی وسایل نقلیه خود استفاده می‌کنند. این میله‌ها می‌توانند استحکام خوبی به بدنه خودرو ببخشند و مقاومت آن‌ها را در برابر ضربه‌ها و تصادف‌های احتمالی افزایش دهند. از سوی دیگر، استفاده از آن‌ها می‌تواند انتخاب مناسبی برای کاهش وزن خودرو باشد، چرا که جایگزین مواد سنگین‌تری مثل صفحات بزرگ فولادی یا چدن می‌شوند که وزن بیشتری دارند. علاوه بر این، مزایای دیگری مثل مقرون به صرفگی اقتصادی، افزایش استحکام، طول عمر بیشتر، انعطاف‌پذیری در کاربرد و … را هم به همراه دارند.
البته باید در نظر داشته باشیم در بخش خودروسازی و تولید قطعات از این میله‌ها به همان شکل پیش‌فرضی که در ذهن داریم استفاده نمی‌شود و آن‌ها عموماً پردازش شده و به شکل‌های دیگری تبدیل می شوند. برای مثال، آن‌ها را عموماً پیچ و خم داده و به شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی در می‌آورند و سپس آن‌ها را می‌توان به سایر قطعات فلزی خودرو جوش داد، پیچ، مهره یا پرچ کرد تا به ساختار منسجم‌تری دست پیدا کنیم. علاوه بر این، در برخی اوقات ممکن است این مقاطع فولادی را با مواد دیگری مثل لاستیک‌ها، پلاستیک یا فایبرگلاس ترکیب کرده و قطعات کامپوزیتی ایجاد کرد. به عنوان چند مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سپر و گلگیر
- رینگ و چرخ
- اکسل‌ها و سیستم تعلیق
- ترمز
- اگزوز
- مخازن سوخت و خطوط سوخت …
ساخت آلاچیق با میلگرد
آلاچیق سازه‌ای خاص است که بسته به شرایط و انتخاب پیمانکار، آن را می‌توان با مواد اولیه مختلفی مثل چوب، فلز، کامپوزیت و حتی بتن ساخت. در این میان، ترکیب میلگرد و بتن یکی از بهترین و مقاوم‌ترین مواد برای ساخت یک آلاچیق است. این میله‌ها را می‌توان پیچ‌وتاب داد، خم کرد، برید و در حالت‌های مختلف به یکدیگر جوش داد و شکل و ابعاد مورد نظر برای آلاچیق را با آن‌ها ایجاد کرد. از این مقاطع فولادی می‌توان برای ساخت سقف یا اسکلت کلی الاچیق استفاده کرد و سپس با استفاده از بتن یا حتی چوب، به آن‌ها شکل و ظاهر بخشید. ساخت آلاچیق با میلگرد می‌تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:
- طول عمر بالا
- مقاومت در برابر شرایط مختلف آب و هوایی
- استحکام و مقاومت بالای سازه
- تنوع در انتخاب و ایجاد آزادی عمل در ساخت سازه نهایی
- قیمت نسبتاً رقابتی و مناسب. با بررسی قیمت میلگرد امروز متوجه مناسب بودن آن در مقایسه با سایز جایگزین‌ها خواهیم شد.
- پایداری زیست‌محیطی
کاربرد میلگرد در تولید مبلمان و صنایع چوبی
تولیدکنندگان لوازم منزل و صنایع چوبی خیلی اوقات از این میله‌ها برای ایجاد محصولاتی مستحکم و شیک استفاده می‌کنند. این فلز می‌تواند تنها یک عنصر تزئینی بوده یا حتی به‌عنوان جزئی از سازه و برای استحکام‌بخشی هرچه بیشتر به آن مورد استفاده قرار بگیرد. از تولیدکنندگان صنایع چوبی و مبلمان از این میله‌های فولادی برای ساخت قاب‌ها، پایه‌ها، دستگیره‌ها، قفسه‌ها، کتابخانه‌ها و … ممکن است استفاده کنند. برخی از میلگرد برای چارچوب مبلمان هم استفاده می‌کنند، چراکه مقاومت بسیار بالایی دارد، طول عمر آن زیاد است و در مقایسه با چوب، عملکرد بهتری در مقابله با ترک خوردن یا رطوبت دارد. در مجموع، استفاده از این قواره‌های فولادی در صنایع چوبی می‌تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:
- افزایش قدرت و دوام لوازم چوبی
- افزایش مقاومت چوب در برابر عوامل محیطی
- کاهش نیاز به چوب در ساخت لوازم
- افزایش خلاقیت و نوآوری در ساخت محصولات
جمع‌بندی
از استفاده برای تقویت بتن گرفته، تا پرورش محصولات کشاورزی، صنعت خودروسازی، بخش هنر و حتی صنایع دریایی و فضایی و …، همگی تنها بخشی از کاربردهای میلگرد هستند. این قواره‌های فولادی کارآمدی و ضرورت خود را به‌خوبی اثبات کرده‌اند و بسیار اشتباه است که تصور کنیم تنها در بحث ساخت‌وساز ساختمان کاربرد دارند. در این مقاله سعی کردیم با بخشی از کاربردهای میلگرد و موارد استفاده از آن‌ها آشنایی پیدا کنیم و متوجه شدیم قدرت و استحکام بالای این میله‌ها تا چه اندازه در تمام بخش‌ها و صنایع می‌تواند کارآمد باشد. اگر قصد خرید این مقطع فولادی را دارید می توانید از طریق سایت پیوان ابتدا قیمت میلگرد امروز را استعلام نمایید و در ادامه در صورت تمایل خرید خود را به صورت آنلاین انجام دهید.
