نحوه نبشی کشی ساختمان | جزئیاتی که باید درباره آن بدانید
یکی از اقدامات مهم و ضروری جهت افزایش ایمنی ساختمان، انجام فرایند نبشی کشی است. در واقع نبشی کشی ساختمان یکی از مراحل حذف‌ناشدنی در ساختمان‌سازی است که انجام آن همراه با رعایت اصول و قواعد خاصی امکان‌پذیر است. با توجه به اهمیت انجام این فرایند، می‌توان گفت اگر نبشی کشی انجام نشود یا به درستی صورت نگیرد، ساختمان دچار خسارت‌های جانی و مالی می‌شود. یکی از فرایندهایی که در جهت افزایش مقاومت سازه انجام می‌شود، فرایند وال پست است که با مقاطع مختلف مانند ناودانی، کلاف، قوطی و… انجام می‌شود.
بنابراین می‌توان گفت نبشی کشی نیز مدلی از انواع وال پست است؛ با این تفاوت که در آن از نبشی استفاده می‌شود. نبشی کشی ساختمان برای جلوگیری از تخریب و فرو ریختن دیوارهای ساختمان انجام می‌شود. با توجه به این‌که دیوارها یکی از اجزای آسیب‌پذیر در ساختمان‌ها هستند، در اثر حوادثی مانند سیل و زلزله به راحتی تخریب می‌شوند. ازاین‌رو با انجام نبشی کشی، دیوارها به اسکلت اصلی ساختمان متصل می‌شوند و از فرو ریختن آن‌ها جلوگیری می‌شود. برای آشنایی با چگونگی انجام این فرایند و قیمت نبشی در پیوان تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
آشنایی با نبشی کشی ساختمان
یکی از روش‌های افزایش مقاومت سازه در برابر وزش بادهای سنگین و زلزله، نبشی کشی ساختمان است. دیوارها در ساختمان‌سازی از اجزایی هستند که دور از اسکلت سازه قرار دارند. در برخی موارد این دیوارها چندان بار سنگینی تحمل نمی‌کنند اما در مواردی که ارتفاع دیوار خیلی بلند است نیاز به افزایش مقاومت دیوار است. می‌توان گفت یکی از اهداف اصلی تولید نبشی توسط سازندگان، استفاده از آن در فرایند نبشی کشی است. انجام نبشی کشی ساختمان مراحل مختلفی دارد که باید با دقت و مهارت خاصی انجام شود. حذف شدن هر کدام از این مراحل باعث پایین آمدن کیفیت نبشی کشی خواهد شد.
انواع نبشی کشی ساختمان
با توجه به نوع نقشه‌ی ساختمان و انواع مختلف سازه‌های بتنی و فلزی، فرایند و اصول نبشی‌کشی در ساختمان‌های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است یک ساختمان با توجه به بهره‌گیری از روش‌ها و مصالح مطمئن ضدزلزله، نیازی به نبشی‌کشی نداشته باشد. به عنوان مثال دیوارهایی که با استفاده از پنل‌های سه بعدی ساخته می‌شوند، به دلیل داشتن میلگرد در ساختار خود، نیاز به نبشی کشی ندارند. نبشی کشی در نمای ساختمان نیز با نبشی کشی دیوارهای ساختمان بتنی، متفاوت است. برای درک بیشتر این موضوع، در ادامه به بحث در مورد نحوه‌ی نبشی کشی در ساختمان‌های مختلف می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: کاربرد نبشی در آسانسورسازی
نبشی کشی در سازه‌های بتنی
در سازه‌های بتنی، برای ساخت دیوار با استفاده از میلگرد، ابتدا دسته‌ای از میلگردها را به ستون‌ها جوش می‌دهند. در مرحله‌ی بعد، که مش بندی میلگرد انجام می‌شود، داخل شبکه‌های میلگرد را از بتن پر می‌کنند. در این صورت دیوار دیگر نیازی به نبشی کشی ندارد. گاهی اوقات در ساخت دیوار از مصالحی مانند آجر یا بلوک استفاده می‌شود بنابراین در این حالت با استفاده از نبشی، می‌توان فرایند نبشی کشی را روی دیوار اجرا کرد. در این مرحله، ابتدا ورق‌های فولادی مورد نياز در اجرای وال پست، به ستون‌ها متصل می‌شوند. در مرحله‌ی بعد، برای انجام نبشی کشی، نبشی‌های عمودی به ورق‌های کار شده در بالا و پایین جوش داده می‌شوند. در نهایت با اتصال به نبشی افقی، فرایند نبشی کشی پایان می‌یابد.
نبشی کشی در سازه‌های فولادی
نبشی کشی در ساختمان‌های فولادی، به نسبت آسان‌تر از نبشی کشی دیوارهای بتنی است. با توجه به این‌که در ساختمان‌های با اسکلت تیرآهن، صفحه‌های ستون از قبل در سازه قرار دارند، نیازی به اضافه کردن بخشی به عنوان پلیت وجود ندارد. در این حالت شما می‌توانید با اتصال نبشی‌های عمودی به تیرهای افقی بالا و پایین و ستون‌ها، عمل نبشی کشی را انجام دهید. برای متصل کردن نبشی به تیر و ستون، می‌توانید به جای جوشکاری، از تفنگ میخکوب یا تسمه فولاد استفاده کنید.
نبشی کشی در نمای ساختمان
چگونگی انجام نبشی کشی در نمای ساختمان، به مصالحی که در آن به کار رفته است، بستگی دارد. نبشی کشی در نما از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع با استفاده از نبشی‌کشی نمای ساختمان، می‌توان نمای کلی ساختمان را طراحی کرد و همه‌ی برجستگی‌ها و فرو رفتگی‌های موردنظر را ایجاد کرد. برای انجام این کار در نماهایی که از سیمان و سنگ استفاده می‌شود. ابتدا باید نبشی عمودی و افقی را به تیرها و ستون‌های کار شده جوش داد. در مرحله‌ی بعد، پس از زیرسازی نما با استفاده از میلگرد، باید کلافی را که با استفاده از نبشی ایجاد شده، ببندید. این کار با استفاده از سیم گالوانیزه و رابیتس امکان‌پذیر است.
نبشی کشی در دیوارهای خارجی
درصورتی‌که نیاز به نبشی کشی ساختمان در بخش دیوارهای خارجی باشد، از دو روش کلی استفاده خواهد کرد. روش اول به این شکل است که پیش از انجام عملیات بتن‌ریزی در ستون، پلیت‌ها را مشخص نموده و سپس برای جوش دادن آن‌ها نبشی‌ها را وارد عمل می‌کنیم. روش دیگر به این صورت است که از لوازم میخکوب کردن و اتصال نبشی به ستون‌ها با استفاده از میخ‌ها مورداستفاده قرار گرفته و اگر نتوانید از وسایل میخکوب برای اتصال کمک بگیرید، می‌توانید به سراغ تسمه برای اتصال نبشی به ستون‌ها بروید.
پس از این که نبشی به ستون‌ها متصل می‌شود، عملیات باید به شکلی انجام گیرد که مقطع دیوار داخل نبشی قرار گرفته و بعد از آن باید نبشی‌ها را به میلگردها متصل نمود. در این مورد در بخش‌های قبلی به شما توضیحاتی ارائه نمودیم. این کار سبب می‌شود که مقاومت کلی ساختمان در مقابل حوادث تا 30 درصد بیشتر شود. دلیل این که از نبشی کشی در نمای ساختمان استفاده می‌شود این است که برجستگی‌ها و همه نقص‌ها و فرورفتگی‌ها از بین برود. این کار با استفاده از شاسی‌کشی انجام خواهد شد. به جهت انجام این کار نیز می‌توان از پروفیل آهنی مخصوص، پیچ‌ومهره و نبشی استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: کاربرد نبشی لقمه و نبشی سفید چیست؟
انواع روش‌های نبشی کشی ساختمان
قبلاً در مورد کاربرد نبشی در آسانسورسازی خواندیم. حالا لازم می‌دانیم که اشاره‌ای داشته باشیم به انواع نبشی که در دسته‌بندی‌های نوع نبشی و نحوه اجرا تقسیم‌بندی می‌شوند. فرایند کلی نبشی کشی در سیستم‌های ساختمانی و عمرانی باتوجه‌به کاربردهای گوناگونی که دارد در دو دسته‌بندی کلی قرار می‌گیرد. حالا لازم است به این موضوع اشاره کنیم که عموماً نبشی یا قبل بتن‌ریزی یا بعد از آن انجام می‌شود. این کار با استفاده از تفنگ‌های مخصوص که برای این منظور طراحی شده‌اند انجام گردیده و در نهایت دو تقسیم‌بندی را نیز به شما شرح خواهیم داد.
انواع نبشی کشی از نظر چینش
شکل ظاهری و نوع چینش نبشی‌ها با هم متفاوت است. نبشی‌ها را می‌توان به‌صورت عمودی و افقی در ساختمان‌ها مورداستفاده قرار داد. از نبشی به‌صورت عمودی بیشتر در بخش‌هایی استفاده می‌شود که فاصله دهانه‌ها از هم زیاد است و لازم است که این دهانه‌ها پر شود. نیاز به استحکام بالایی دارد و انتظار می‌رود که ساختمان مقاومت خود را در حالت ارتعاش از دست ندهد. نبشی‌ها را پایین به ستون‌ها و یا تیرآهن‌های کف ساختمان و از بالا به تیرها و ستون‌های سقف جوش خواهند داد. اما در نبشی کشی به‌صورت افقی بیشتر در جاهایی استفاده می‌گردد که فاصله دهانه‌ها خیلی فاحش نیست.
نبشی کشی افقی سبب ایجاد یک پیوند میان دیوار با ستون و بدنه ساختمان و در نتیجه آن سبب افزایش مقاومت سازه می‌گردد. در موارد زیادی استفاده از آن برای بلا بردن استحکام و بهبود مقاومت خواهد بود. نبشی کشی و افقی و عمودی اگرچه بنا به یک منظور انجام می‌شوند، اما در نهایت تفاوت میان پلتفرم و محل اجرا وجود دارد که در این مقاله به آن اشاره داشتیم.
انواع نبشی کشی از نظر نوع متریال نبشی
دسته‌بندی تقسیم دوم، مربوط به نوع نبشی خواهد بود. یکی از نبشی‌ها بتن‌آرمه و دیگری فلزی و از نبشی‌های فلزی در ساختمان‌هایی استفاده می‌گردد که اسکلت فلزی خواهد بود. در مقابل نبشی‌های بتن‌آرمه مناسب ساختمان‌هایی هستند که اسکلت آن‌ها بتنی بوده و این موضوع سبب می‌شود که مقاومت هرکدام از ساختمان‌ها با استفاده از متریال نبشی و نوع کاربری آن‌ها بهتر و قوی تر شود.
ضوابط و نحوه اجرای نبشی دیوار
نحوه اجرای نبشی در ساختمان‌های فلزی، نما و بتن با هم متفاوت است. از نظر نظام‌مهندسی برای هر کدام از آن‌ها یک اصول خاص در نظر گرفته شده و لازم است که طبق این اصول، کل پروژه اجرایی پیش برود. در ساخت دیوارها اگر از پنل‌های سه‌بعدی استفاده شده باشد، نیازی به نبشی کشی نخواهد بود. چون درون دیوارها شبکه میلگرد وجود دارد و این میلگردها ایمنی کامل را به جهت مقاومت در مقابل ارتعاش تأمین می‌کنند. در مقابل نحوه اجرای نبشی کشی در سازه‌های فلزی و بتنی نیز با هم متفاوت‌های ویژه‌ای دارد.
بیشتر بخوانید: کاربرد نبشی لقمه و نبشی سفید چیست؟
ضوابط نبشی کشی ساختمان
باتوجه‌به این که نبشی کشی در اندازه‌های شش و دوازده متری انجام می‌شود، در بیشتر پروژه‌های عمرانی نوع 6 متری آن محبوبیت بیشتری دارد چون به‌طورکلی منعطف‌تر بوده و مقاومت دیوارهای آجری و سفالی را بهتر می‌کند. در دیوارهای آجری این کار به دو شکل کلی انجام می‌گردد. یکی همان‌طور که گفتیم قبل از بتن‌ریزی ستون و صفحات خواهد بود. صفحات فلزی جاگذاری شده و سپس با جوش دادن، آن‌ها را به یکدیگر متصل می‌نمایند. در این صورت نبشی کشی به دیوار جانبی، ستون، کف سازه و سقف متصل می‌گردد. دیوارها نیز مانند بقیه اجزای سازه یک‌پارچه بودن خود را هم باید حفظ کنند و هم مقاومت فیزیکی آن‌ها دچار مشکل نشود.
در روش دیگر بر اساس ضوابط نبشی کشی ساختمان، لازم است که از تفنگ‌های مخصوص برای میخ زدن به اجزای سازه استفاده شود. در این روش تسمه نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند به‌عنوان یک متریال جایگزین به‌جای میخ‌هایی که تفنگ‌ها می‌کوبند استفاده شود. در اتصال نبشی به ستون از آن‌ها استفاده شده و البته لازم است که حتماً تسمه نوع باکیفیت تهیه شود. در هنگام اجرای این موارد، باید نبشی به شکلی به ستون متصل شود که در داخل دیوار قرار بگیرد. در این شرایط، متصل کردن به میلگردها نیز قابل انجام خواهد بود. نحوه اتصال به شکلی است که میلگردهای عرضی را به بخش‌های طولی جوش داده و سپس میلگردهای طولی نیز به نبشی‌ها متصل می‌شوند. این یکپارچگی در واقع یکی از شروط مهم برای افزایش استحکام ساختمان خواهد بود. بعد از اتمام این پروسه، لازم است که بتن‌ریزی و دیوارچینی شروع شود.
ضوابط نبشی کشی ساختمان در نبشی‌های پرسی
قبلاً در مورد این موضوع که کاربرد نبشی لقمه و نبشی سفید چیست در پیوان توضیحاتی را ارائه نمودیم. حالا لازم است اشاره‌ای داشته باشیم به این که نبشی پرسی چگونه در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. این پروفیل به‌طورکلی در مدل‌های شش‌متری تولید می‌شود. ورق‌های فولادی را در این نوع کلاف‌ها از وسط خم کرده و سپس دو لبه بر هم عمود می‌شوند. این موضوع سبب خواهد شد که بعد از تولید ورق‌های فولادی، به‌راحتی خمش انجام گردد. ضوابط نبشی کشی ساختمان در نبشی‌های پرسی به این صورت است که اندازه باید دقیقاً از نوع شش متر انتخاب شود و سپس سر کلاف‌ها خم گردد.
تفاوت نبشی کشی و وال پست
در مورد تفاوت نبشی کشی و وال پست در نبشی کشی ساختمان پرسیده می‌شود. در بیان این موضوع باید اشاره کنیم که وال پست هم در ساختمان‌ها یک روش نبشی کشی خواهد بود. از نبشی، ناودانی و قوطی استفاده می‌شود. در حقیقت اگر در پروژه از نبشی استفاده شود، قطعاً نام آن نبشی کشی خواهد بود. اما در غیر این صورت وال پست شامل هر سه متریال محبوب در این حوزه می‌شود. همه اجزای ساختمان به هم متصل می‌شوند و کاربرد وال پست در ساختمان‌ها نیز به‌منظور همین یکپارچه‌سازی خواهد بود. یعنی در هنگام ارتعاش هیچ مشکلی در کل پروژه به وجود نمی‌آید. بخصوص در ساختمان‌هایی که مهندس تشخیص داده است که احتمال بروز آسیب وجود دارد. در نتیجه وال پست یک نوع نبشی کشی ساختمان خواهد بود که در حقیقت اجرای آن باید بادقت فوق‌العاده بالایی انجام شود.
انواع نبشی فلزی از نظر ظاهر
به‌طورکلی دو دسته‌بندی برای نبشی‌های فلزی یا وال پست‌ها در نظر گرفته شده است. نوع اول نبشی وال پست قائم خواهد بود و نوع بعدی ساختاری افقی دارد.
وال پست قائم
وال پست‌ها یا نبشی‌های عمودی، هنگامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دهانه بیش از حد بزرگ باشد. برای نصب، آن را از روی تیر طبقه پایین به تیر طبقه بالا جوش می‌دهند. در اجرای این وال پست، باید از میلگرد آجدار 10 استفاده نمود. معمولاً بافاصله‌های یک متر به یک متر با نبشی یا قوطی جوش انجام شده و در این صورت مابین تیغه و وال پست فضا پوشش داده می‌شود. در این صورت دیوار در زمان وارد شدن بارهای جانبی ساختار یکدست به خود می‌گیرد. دقت کنید که کیفیت نبشی مورد استفاده شما نیز باید در اولویت اصلی برای انجام یک پروژه قرار بگیرد. کارخانه فولاد یزد در حال حاضر یکی از مجموعه‌های تولیدی در زمینه عرضه انواع نبشی و ناودانی در بازار ایران می‌باشد که امکان تهیه محصولات سفارشی‌سازی شده به جهت جای‌دهی در ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی را نیز تولید و طراحی می‌کند. تمامی محصولات این کارخانه بر اساس استانداردهای جهانی عرضه می‌شوند.
وال پست افقی
وال پست‌های افقی درصورتی‌که در یک پروژه عمرانی و ساختمانی ارتفاع دیوار بیش از 3.5 متر باشد مورداستفاده قرار می‌گیرند. به جهت ایجاد اتصال بهتر وال پست افقی را با استفاده از میلگردهای آجدار 14 و یا حتی بالاتر، در فاصله یک تا یک و نیم متر به سقف در سازه‌های عمرانی وصل می‌کنند. این کار باید با دقت عمل ویژه‌ای انجام گردد.
تفاوتی ندارد، نبشی کشی پنجره، نبشی کشی ساختمان و هر سازه‌ای، باید با دقت نظر بسیار بالا انجام شود. ماهیت نبشی‌ها، افزایش مقاومت در ساختمان‌ها و کمک به میلگردها است. به همین منوال باید هم در ساختمان‌های بتنی و فلزی به بدنه اصلی نگهدارنده ارتعاشی متصل شوند. در غیر این صورت استفاده از آن‌ها به دلیل ابعادی که دارند نه‌تنها کمکی به پروژه نمی‌کند. بلکه نوعی هزینه اضافه به‌حساب می‌آید. نهایتاً هم از دو روش عمده برای اجرای وال پست‌ها استفاده می‌شود. یکی از آن‌ها قبل بتن‌ریزی و در مرحله آرماتوربندی پلیت و روش دوم میز بعد از عملیات بتن‌ریزی خواهد بود. بتن‌ریزی مقاطع و پلیت‌های موردنظر توسط انکر بولت روی سطح بتنی با دقت بالا انجام خواهد شد.
جمع‌بندی نهایی
نبشی کشی یکی از فرایندهای مهمی است که در جهت افزایش مقاومت سازه‌های بتنی و فولادی امروزی کاربرد فراوانی دارد. در واقع می‌توان گفت بخش زیادی از تولید نبشی صرف همین فرایند می‌شود. با توجه به مطالب گفته شده نبشی کشی ساختمان در سازه‌های با اسکلت آهنی و بتنی با یکدیگر متفاوت است. نکته‌ای که در خصوص هر دو سازه باید در نظر بگیرید این است که در ساخت آن‌ها، نبشی کشی دیوارهای بیرونی الزامی است. در مورد دیوارها و تیغه‌های داخلی، طول و ارتفاع آن‌ها، نیاز به نبشی کشی را مشخص می‌کند. در پایان امیدواریم مطالب مقاله در جهت افزایش آگاهی شما، مفید واقع شده باشد.
سوالات متداول:
نبشی‌کشی ساختمان چند روش دارد؟
انواع نبشی کشی ساختمان از حیث روش به دو نوعِ نبشی کشی از نوع متریال نبشی و نبشی کشی از نوع چینش تقسیم می‌شود.
چه زمانی از وال پست یا نبشی‌های عمودی استفاده می‌شود؟
استفاده از وال پست یا نبشی‌های عمودی زمانی منطقی است که دهانه بیش از حد بزرگ باشد. در این زمان، برای نصب وال پست، آن را از روی تیر طبقه پایین به تیر طبقه بالا جوش می‌دهند.
فرآیند نبشی کشی در ساختمان به چه عواملی بستگی دارد؟
فرآیند و اصول نبشی‌کشی در ساختمان‌ها به عواملی چون نقشه ساختمان و انواع سازه‌های بتنی و فلزی بستگی دارد.
نظرات