با خزش آشنا شوید
در پاسخ به سؤال: خزش چیست؟ باید گفت که که باتوجه‌به استفاده فراوان از بتن به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین، بهترین و مقاوم‌ترین متریال‌های ساختمانی در سازه‌های مختلف، متأسفانه به همراه تمامی مزایای که دارد. این ماده در مقابل نیروهای کششی و لنگری از خود مقاومت خوبی نشان نمی‌دهد. زلزله می‌تواند موجب شکسته شدن بتن شود. در چنین شرایطی تمامی ساختمان‌ها را فارغ از این که چندطبقه ساخته می‌شوند را با استفاده از میلگرد مقاوم‌سازی می‌کنند.
میلگرد در واقع می‌تواند نیروهای گرانشی، تغییرات کششی و لنگری در یک ساختمان را به‌راحتی کنترل کند. ازاین‌رو تصمیم گرفتیم در ادامه نخست به این موضوع بپردازیم که منظور از خزش چیست؟ و چه عواملی می‌تواند سبب بروز چنین ایرادی در ساختمان‌ها شود. چطور است که حتی گاهی با مسلح کردن ساختمان توسط میلگرد اتفاقی که باید رخ نمی‌دهد و مقاومت به سطحی که لازم است نمی‌رسد. عوامل زیادی موجب ایجاد خزش در بتن می‌شود که در ادامه آن‌ها را مورد بررسی قرار داده و در این زمینه بیشتر صحبت می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: دیوار حائل چیست؟
مهم‌ترین عوامل ایجاد خزش در بتن چیست؟
دلایل زیادی وجود داد که می‌تواند میزان خزش در بتن را افزایش دهد. یکی از آن‌ها جنس و مقدار مصالحی است که به‌صورت سنگ در ساختمان استفاده می‌شوند. هر چه میزان مصالح سنگی در یک ساختمان از بتن بیشتر و بر بتن غالب باشد به طبع مقاومت آن نیز بالاتر می‌رود. معمولاً از سنگ دانه برای این مقاصد استفاده می‌شود و میزان خزش به دلیل مقاومت مصالح کم‌تر خواهد شد. از طرفی افزایش حجم سنگ‌دانه‌ها تا 70 درصد می‌تواند میزان خزش را به میزان ده درصد نسبت به قبل کم‌تر کند.
درصورتی که این عدد کم‌تر از 65 درصد باشد، معمولاً ساختمان بیشتر در معرض خطر قرار خواهد گرفت. از نظر علوم مهندسی عمران و سازه شکل سنگ‌دانه‌ها، اندازه سنگ‌دانه‌ها، وزن و تخلخل آن‌ها نیز می‌تواند جز عوامل تأثیرگذار روی این موضوع باشد. پس اگر سؤال شد علت خزش چیست؟ می‌توان گفت که مصالح سنگی در این مورد اهمیت زیادی دارند.
بیشتر بخوانید: کاربرد پلیسه گیری
میزان مقاومت بتن در برابر فشار
عامل بعدی که می‌تواند روی این مسئله تأثیر بگذارد مربوط به میزان مقاومت فشاری بتن خواهد بود. خزش در بتن با مقاومت فشاری رابطه‌ای برعکس گونه خواهد داشت. یعنی نسبت آب به سیمان در این مورد تأثیرات بسزایی دارد. در نتیجه می‌توان با استفاده از میزان سیمان و غالب کردن آن بر آب این مقاومت را تا سطح بالاتری افزایش داد. از طرفی دیگر لطفاً توجه داشته باشید که نوع سیمان صرفاً مسئله نهایی نیست. بلکه میزان رطوبت در محیط نیز می‌تواند روی مسئله خزش در ساختمان‌های بتنی تأثیر بگذارد. از طرفی هر چه میزان رطوبت کم‌تر باشد امکان خزش بیشتر می‌شود. به همین دلیل است که در مناطق شمالی کم‌تر با این پدیده روبرو می‌شویم و اگر کمی ساختمان استانداردسازی شود به‌هیچ‌عنوان مشکل ایجاد نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: آنیل فلز چیست؟
مدت‌زمان ایجاد سازه بتنی
به‌هرحال بتن نیز مانند هر متریال دیگری محدوده سنی دارد و هر چه سنش بالاتر می‌رود میزان مقاومت آن کم‌تر می‌شود. اما در مقابل استفاده و بهره‌برداری خیلی سریع از بتن نیز می‌تواند چنین مشکلاتی را به بار آورد. در نتیجه وقتی یک سازه بتنی به‌تازگی احداث شده است نباید خیلی زود مورداستفاده قرار بگیرد و بهتر است تا مدتی به آن اجازه آب‌بندی داده شود. اما اگر برای شما سؤال است که در نهایت تکلیف خزش چیست؟ و در چه ساختمانی بیشتر ما را تهدید می‌کند. باید بگوییم که این به عوامل زیاد دیگری نیز بستگی دارد. مثلاً شدت تنش وارده بر ساختمان نیز می‌تواند میزان خزش را بیشتر کند.
خزش در بتن چگونه خود را نشان می‌دهد؟
احتمالاً این سؤال نیز مطرح شود که نشانه‌های خزش چیست؟ در واقع باید بگوییم که این نشانه‌ها به دسته‌بندی‌های گوناگونی تقسیم می‌شوند. اما به‌طورکلی توزیع مجدد بار بین بتن و فولاد، تغییر شکل بتن و همین‌طور تغییر شکل نهایی عضوهای ساختمان می‌تواند نشان‌دهنده این اتفاق باشد. در بسیاری از پل‌ها می‌توانید مشاهده کنید که بخشی از بتن کج یا خم شده است و انگار یک قوس رو به پایین ایجاد شده است. این در اثر فشارهای وارده خواهد بود و معمولاً پدیده خزش بتن در چنین شرایطی می‌تواند به‌شدت خطرناک باشد. بیشتر بخوانید: فلز ورشو چیست؟
انواع خزش چیست؟
به‌طورکلی به چهار شکل خزش در بتن ایجاد می‌شود. اولین نوع آن خزش اولیه نام دارد که به‌صورت ساده انجام می‌شود. شرایط رطوبت نسبی صددرصدی می‌تواند موجب افزایش کرنش در ساختمان شود که به آن خزش اولیه می‌گویند. در بخش بعدی، خزش خشک شده به وجود می‌آید که هنگام خشک‌شدن متریال بتن خود را نشان می‌دهد. خزش ویژه مرحله بعدی بوده که واحد تنش اعمال شده را براین‌اساس محاسبه می‌کنند. در نهایت ضریب خزش باقی می‌ماند که نسبت کرنش نهایی به کرنش الاستیک را خزش ضریب می‌گویند و در نهایت تفاوت خستگی و خزش چیست؟ را بررسی کنیم.
تفاوت خستگی و خزش چیست؟
همین‌طور وقتی در بین مفاهیم پایه عمرانی و ساختمانی چرخ می‌زنید، ممکن است برای شما این پرسش مطرح شود که تفاوت خستگی و خزش چیست؟ در این مورد باید بگوییم که در خزش وقتی یک ماده تحت‌فشار قرار می‌گیرد رفتارهای گوناگونی از خود نشان می‌دهد. یعنی زمانی که تحت‌فشار مکانیکی باشد ماده حرکت می‌کند و به‌صورت دائمی حتی موجب تغییر شکل آن می‌شود. این تمایل طبیعی را خزش می‌گویند که البته در بتن و موارد دیگر نظیر فلزات نیز دیده می‌شود. عوامل زیادی موجب این اتفاق می‌شود. از جمله آن‌ها می‌توان به تغییرات دمایی، زمان، تنش و ترکیب آلیاژها و میزان فشار اشاره کرد.
در مقابل خستگی زمانی رخ می‌دهد که قطعات به دلیل تنش‌های مکرر ضعیف می‌شوند. مثلاً تصور کنید که در یک منطقه یک سازه فولادی و فلزی مدام درگیر زلزله است. در نتیجه اتفاقی که رخ می‌دهد این است که پدیده خستگی فلز رخ می‌دهد و می‌تواند موجب ترک‌های بزرگ شده‌ای شود که استحکام ساختمان را تهدید می‌کند.
اطلاعات بیشتر نحوه و فرمول محاسبه وزن آهن‌آلات
خزش در فلزات به چه معناست؟
باید بدانید که در فلزات نیز خزش رخ می‌دهد. در واقع خزش فلز نوعی تغییر شکل را شامل می‌شود که در فشارهای کم‌تر از قدرت تسلیم فلز و به‌طورکلی در دمای زیاد رخ می‌دهد. ضمن این که منظور از قدرت تسلیم حداکثر فشاری این خواهد بود که فلز می‌تواند پیش‌ازاین که تغییر شکل دهد تحمل نماید. پس اگر این موضوع مطرح شد که خزش چیست؟ و در فلزات به چه شکلی خود را نشان می‌دهد باید بگوییم که در واقع خزش نشان‌دهنده تمایل یک ماده برای تغییر شکل دائمی خواهد بود و وقتی فلزی در شرایطی به‌صورت مداوم تحت یک فشار قرار می‌گیرد دچار خزش می‌شود.
همین‌طور سرعت آن نیز متفاوت با ویژگی‌های ساختاری و آلیاژی فلز، مدت‌زمان مواجه با عامل تغییردهنده و همین‌طور دما و ساختار فلز متفاوت خواهد بود. علاوه‌برآن میزان و مدت‌زمان فشار وارد نیز مهم است که در پی‌های ساختمانی معمولاً به شکل دائمی خود را نشان می‌دهد. این اتفاق در سه مرحله به شکل خزش اولیه، ثانویه و خزش سوم رخ می‌دهد و در مرحله آخر سرعت و احتمالاً خرابی به نرخ بالاتری انجام می‌شود.
میلگرد
ورق فولادی
تیرآهن و هاش
پروفیل
نبشی
ناودانی
لوله و اتصالات
صنایع مفتولی
تخته و چوب
