کاربرد ناودانی در ساختمان سازی چیست؟
ناودانی از جمله پروفیلهای مقطع باز است که تاریخچهی استفاده از آن به اوایل قرن بیستم باز میگردد. بعد از پایان جنگ جهانی دوم و با رونق گرفتن صنعت ساختمانسازی، تعداد کارخانههای تولیدکننده مقاطع فولادی از جمله ناودانی ساختمان افزایش یافت. اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد کاربرد ناودانی در ساختمان سازی هستید، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. علاوه بر آن امکان اطلاع از قیمت روز ناودانی، روش تشخیص کیفیت و خرید آنلاین این محصول هم از سایت پیوان وجود دارد.
ناودانی: پروفیلی با مقطع باز
در پاسخ به پرسش «ناودانی صنعتی چیست؟» باید اشاره کنیم که ناودانی از جمله پروفیلهای مقطع باز است که از دو سطح عمودی به نام بال و یک سطح افقی به نام جان تشکیل شده است. ناودانیها که در زبان انگلیسی به نام Steel C Channels معروف هستند، از جنسهای مختلفی ساخته میشوند که از جملهی مهمترین آنها میتوان به انواع آلومینیوم، گالوانیزه و استنلس استیل اشاره کرد.
ناودانی دارای مشخصات ویژهای است که با آنها شناخته میشود:
- تحمل بالا در برابر ضربه و فشار
- سرعت نصب بالا
- حجم پایین و اشغال فضای کم
- مقاومت بالا برای استفاده به مدت طولانی
- پایین بودن وزن اسکلت فلزی
ناودانیها بر اساس روش تولید و شکل ظاهری هم در گروههای مختلفی قرار میگیرند که در مقالهی مشخصات ناودانی و نحوه تشخیص آن به طور کامل مورد بررسی قرار گرفتهاند.
منظور از بال ناودانی و جان ناودانی چیست؟
ناودانی ساختمان پروفیلهایی با سطح مقطع U شکل هستند که سطح مقطع کم و طول بلند دارند. در حقیقت پروفیلها، بر اساس شکل سطح مقطع خود نامهای مختلفی داشته و در گروههای مختلفی قرار میگیرند. شکل سطح مقطع ناودانی بسته نیست؛ به همین دلیل در دسته پروفیلهای باز قرار میگیرد. این پروفیل، که در ساختار خود یک جان و دو بال دارد؛ بر اساس شکل بالها، به دو دستهی کلی تقسیم میشود:
- ناودانیهای UPN با بالهای صاف و موازی به شکل حرف U
- ناودانیهای UPE با بالهای مخروطی به شکل حرف C
امکان دستهبندی انواع ناودانی بر اساس شکل جان هم وجود دارد. بر همین اساس ناودانیها به دو دستهی ساده و مشبک تقسیم میشوند که در قسمت بعد به بررسی آنها میپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرآیند تولید ناودانی کلیک کنید.
انواع ناودانی براساس شکل ظاهری
ناودانیها برمبنای شکل ظاهری خود در دو گروه ساده و مشبک قرار میگیرند:
ناودانی ساده
ناودانیهای ساده عمدتاً در طراحی کولر کاربرد دارند. برای ساخت این محصول معمولاً از ورق گرم استفاده میکنند؛ اما در صورت نیاز به نوع گالوانیزه امکان تهیهی آن از طریق ورق سرد نیز وجود دارد. این پروفیل در ابعاد ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴ و ۱۶ و ارتفاع ۳۰ تا ۴۰۰ میلیمتر در بازار موجود است.
ناودانی مشبک
ناودانیهای مشبک، دارای ساختار روزنهدار و مشبکی در بخش جان خود هستند؛ به همین دلیل وزن آنها سبک بوده و کاربرد متفاوتی دارند. با توجه به کاربرد مورد نظر، امکان تهیهی این ناودانی از ورقهای گرم یا سرد وجود دارد. البته کاربرد عمدهی ناودانی مشبک در قفسهبندی و ساختمانهای سبک است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد برترین تولیدکنندگان ناودانی کلیک کنید.
انواع ناودانی براساس فرآیند تولید
ناودانیها براساس فرآیند تولید در دو گروه ناودانی فابریک و ناودانی پرسی قرار میگیرند:
ناودانی فابریک
برای تولید ناودانیهای فابریک در ابتدا شمشهای فولادی در کورههای مشخصی ذوب شده و بعد از آن با اعمال مراحل خاصی به شکل ناودانی در میآیند. امکان تولید این ناودانی به روش نورد گرم یا سرد وجود دارد. در نورد گرم بعد از رسیدن شمش به دمای مشخص آن را از غلتکهای مشخصی عبور میدهند تا شکل مورد نظر در آن ایجاد شود. لازم به ذکر است که ناودانیهای تولید شده به این روش از کیفیت چندان بالایی برخوردار نیستند. در مقابل به دلیل دادن زمان کافی برای سرد شدن، مقاطع تولید شده به روش نورد سرد شکل بهتر و استحکام بیشتری دارند.
ناودانی پرسی
برای تولید این ناودانی از ورقهای فولادی استفاده میکنند. در مرحلهی اول ورق در ضخامت مورد نظر برش خورده و بعد از آن از محل مشخص شده خم میشود تا شکل نهایی در آن ایجاد شود. لازم به ذکر است که کیفیت ناودانی پرسی در مقایسه با فابریک نسبتاً کمتر است.
بیشتر بخوانید: تفاوت ناودانی st52 و ناودانی st37

کاربرد انواع ناودانی در ساختمان سازی
در قسمتهای بعدی، قصد داریم تا کاربرد انواع ناودانی در ساختمان سازی را بررسی کنیم.
کاربرد ناودانی تک یا جفت
ناودانی را به صورت تکی یا جفتی در صنعت استفاده میکنند. عموماً کاربرد ناودانی در ساختمان سازی به صورت تکی در تیرهای ساختمان و به صورت جفتی در ساخت خرپا، استراکچر و بادبند است.
کاربرد ناودانی ساده
ناودانی که جان آن به صورت ساده و یک تکه باشد، ناودانی ساده نامیده میشود. کاربرد ناودانی در ساختمانسازی بیشتر در ساختن پلهای باربر است.
کاربرد ناودانی مشبک
جان این ناودانی، به صورت شبکهای و مشبک است. به دلیل وجود چشمه یا روزنه در ساختار این نوع ناودانی، وزن آن سبکتر و بنابراین کاربردهای آن نیز متفاوتتر است. کاربرد ناودانی در ساختمانسازی از نوع مشبک در این قسمت به صورت کلی بیان شده است:
- ساخت قفسههای فولادی محکم
- کاربرد ناودانی در نصب سنگ به شکل خشک
- کاربرد ناودانی در استحکام بخشیدن به سازههای فولادی
کاربرد ناودانی آلومینیومی
ناودانی آلومینیومی از آلیاژهای مختلف آلومینیوم ساخته میشود. از آنجایی که فلز آلومینیوم دارای مشخصههایی نظیر وزن سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام خوب، شکل پذیری آسان، جوش پذیری بالا و… است، میتوان از آن در ساخت پروژههای مختلف استفاده کرد. از جمله کاربرد ناودانی آلومینیومی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت انواع سازهها
- تولید شاسی تریلرها و کشندهها
- تولید انواع چهارچوبهای درب و پنجره
- ساخت خرپا و بادبندها
- ساخت ستونها و اسکلتهای فلزی
- ساخت تشکیلات دریایی
- ساخت تجهیزات ترافیکی
ناودانیهای آلومینیومی بعد از تولید به روش نورد گرم، در ابعاد ۶ و ۱۲ متری به بازار عرضه میشوند. وزن پایین ناودانی آلومینیوم باعث شده تا از این محصول به صورت گسترده در نمای ساختمان استفاده شود.
بیشتر بخوانید: نحوه تولید ناودانی پرسی و پروفیل ناودانی آلومینیوم
کاربرد ناودانی استیل
ناودانی استیل از فولاد، تیتانیوم، مس، آلومینیوم و ۱۰ تا ۳۰ درصد کروم ساخته میشود. هرچقدر میزان کروم استفاده شده در ساخت ناودانی استیل بیشتر باشد، محصول مقاومت بیشتری در برابر خوردگی و زنگ زدگی خواهد داشت. ناودانی استیل به دلیل مقاومت بالا و ظاهر زیبا در نمای ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر استفاده از ناودانی در نمای ساختمان از دیگر کاربردهای این محصول میتوان به ساخت تجهیزات کشتیرانی، کاربرد در صنایع غذایی و امکان استفاده در شرایط آب و هوایی مختلف اشاره کرد.
کاربرد ناودانی گالوانیزه
ناودانی گالوانیزه از یک قطعه فولاد با روکش روی ساخته شده است. استفاده از روی باعث میشود تا مقاومت محصول فولادی در برابر خوردگی و زنگ زدن افزایش یابد. در نتیجه از جمله کاربرد ناودانی گالوانیزه میتوان به امکان استفاده از آن در شرایط مختلف آب و هوایی و در بخشهای متفاوت صنعت و ساختمان اشاره کرد.
کاربرد ناودانی سنگین یا UNP
کاربرد ناودانی سنگین در ساختمانسازی چیست؟ همانطور که اشاره شد، در ساخت و تولید انواع ناودانی میتوان از ورقهایی با ضخامتهای مختلف استفاده کرد. به همین دلیل، میتوان گروهبندی دیگری نیز برای این ناودانیها بر اساس وزن در نظر گرفت: ناودانیهای سبک و ناودانیهای سنگین. ناودانی سبک همان ناودانی مشبک است که در قسمتهای قبلی کاربرد آن را بررسی کردیم. ناودانی سنگین قابلیت تحمل وزن بالاتری دارد و به همین جهت از آن برای موارد متفاوتی استفاده میگردد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تفاوت اصلی ناودانی سنگین و سبک را مطالعه کنید.
کاربرد ناودانی سنگین در ساختمانسازی:
- ساختن تیرها و ستونهای ساختمانی
- تولید تجهیزات صنعتی
- ساخت خودروهای سنگین
- ساخت یدککشها
- به عنوان بکسل در یدککشها
- به عنوان متصلکننده و نگهدارنده بدنه
- در باربند کامیونها به منظور استحکامبخشی به اتاق باربند
کاربرد ناودانی وال پست
وال پست نوعی چهارچوب از جنس پروفیل، ناودانی یا نبشی است که به منظور توزیع صحیح نیروهای وارد بر دیوار در سازه استفاده میشود. با استفاده از وال پست ضمن افزایش استحکام دیوارهای سازه در برابر نیروهای وارده، میتوان عملکرد آنها را نیز یکپارچه کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت نبشی و ناودانی کلیک کنید.
کاربرد ناودانی در نمای ساختمان
یکی از موارد کاربرد ناودانی در ساختمان سازی، استفاده از آن در نمای سازه است. جالب است بدانید که ناودانیهای ساخته شده از فلز آلومینیوم، در اجرای نماهای مدرن و زیرسازی مورد استفاده قرار میگیرند. چرا که برای زیرسازیهای نما که در حقیقت بنیان و شالوده اصلی نما محسوب میشود، (استراکچرنما) از مقاطع و مصالح گوناگونی بسته به نوع پوشش نهایی در نما و سیستم نصب آن استفاده خواهد شد.
کاربرد ناودانی در سازه
از دیگر کاربرد ناودانی در ساختمانسازی میتوان به استفاده از آن برای ساخت چهارچوب و قاب دربها و پنجرهها اشاره کرد. درب و پنجره در ساختمان در حقیقت به عنوان ورودی هر محل، به منظور تهویهی هوا یا ارتباط با سایر فضاها مورد استفاده قرار میگیرند. لذا قاب یا چهارچوبی که بتوان از طریق آن درب یا پنجره را در دیوار مورد نظر متصل نمود، از الزاماتی است که با استفاده از ناودانی قابل اجرا است.
کاربرد ناودانی در ساخت پشت بام
در سقفهای سبک، ناودانی به عنوان پشتیبان عرشه سقف مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع ناودانی که به ناودانی شیروانی هم معروف است، آب موجود در پشت بام را به سمت زمین هدایت میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ناودانی شیروانی کلیک کنید.
کاربرد ناودانی در ساخت سازههای فولادی
ناودانیها به همراه تیرآهن و سایر مقاطع فولادی در ساخت ساختمانهای مختلف تجاری و مسکونی مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر آن امکان استفاده از این محصول بهصورت ناودانی تیرچه، تسمه و مهاربند هم وجود دارد.
کاربرد ناودانی در ساخت چارچوب در و پنجره
استفاده از ناودانی در ساخت چهارچوب در و پنجره باعث افزایش استحکام و ایمنی میشود. برای این منظور ابتدا چهار ناودانی برش خورده و بعد از اتصال به یکدیگر روی در یا پنجره نصب میشوند.
کاربرد ناودانی آلیاژی در تیر حمال
تیرهای حمال در بعضی از پروژههای ساختمانی به عنوان حامل و حمایتکننده نماسازی و زیبایی ساختمان به کار میروند. اینجا است که کاربرد ناودانی در ساختمان سازی مشخص میشود. باید بدانید که امکان استفاده از ناودانی به عنوان تیر حمال در ساختمانهایی با قاب چوبی وجود دارد. در این حالت برای افزایش هرچه بیشتر مقاومت، تیرهای چوبی را درون ناودانی ساختمان قرار میدهند. با این کار ضمن افزایش مقاومت و استحکام سازه، امکان اتصال آسانتر اجزای مختلف به تیر نیز فراهم میشود.
کاربرد ناودانی در ساخت سقف
در این بخش از مقاله کاربرد ناودانی در ساختمان سازی، به بررسی نحوهی استفاده از این محصول در ساخت سقف میپردازیم. جالب است بدانید که میتوان از ناودانی فولادی به عنوان تیرچه در سقفهای سبک هم استفاده کرد. از آنجایی که ناودانیها در مقایسه با انواع تیرهای چوبی کوچکتر و سبکتر هستند و مقاومت بالاتری هم دارند، فشار بیشتری را تحمل میکنند. در حقیقت این تحمل فشار بیشتر از مهمترین مزیتهای ناودانی محسوب میشود.
کاربرد ناودانی در ساخت دیوار
در بسیاری از سازههای فولادی، ناودانی در نقش یک پشتیبان عمودی عمل میکند. علاوه بر آن امکان استفاده از ناودانی به عنوان اجزای افقی دیوار به منظور ایجاد نقاطی برای اتصال (وال پست) هم وجود دارد. استفاده از ناودانی در ساخت دیوار باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه شده و از تاب خوردگی و پیچخوردگی آن هم جلوگیری میکند.
کاربرد ناودانی در ساخت خرپا
از مهمترین کاربرد ناودانی در ساختمانسازی میتوان به استفاده از آن در ساخت خرپا اشاره کرد. خرپا سازهی فلزی مثلثی شکل است که برای ایجاد مقاومت در برابر فشارهای خارجی در سازه مورد استفاده قرار میگیرد. برای ساخت خرپا از ناودانی UNP که به ناودانی اروپایی معروف است، استفاده میشود. این محصول وزن بالاتر و در عین حال مقاومت بیشتری هم دارد. این مسئله باعث میشود که ناودانی اروپایی به بهترین گزینه برای ساخت خرپا، تیرها و ستونها تبدیل شود.

بیشتر بخوانید: ناودانی اروپایی
کاربرد ناودانی در ساخت شاسی خودرو
در این بخش از مقاله کاربرد ناودانی در ساختمان سازی، به بررسی نقش این محصول در ساخت شاسی خودرو میپردازیم. نوع خاصی از ناودانیها به صورت اختصاصی برای استفاده در قاب وسایل نقلیهی مختلف ساخته میشوند. در اینصورت برای این که امکان انجام عملیاتهای مربوطه روی این ناودانیها وجود داشته باشد، به اندازههای مشخصی برش میخورند. برای این منظور از ناودانی فولادی سنگین در ریلهای اصلی و ناودانیهای فولادی سبک در داخل آنها استفاده میشود.
کاربرد ناودانی در ساخت تأسیسات دریایی
استفاده از فولاد ضدزنگ در مراحل مختلف ساخت ناودانی، باعث شده تا این محصول به گزینهی ایدهآلی برای پروژههای دریایی مختلف اعم از ساخت اسکله، شناور، سکوی نفتی و… تبدیل شود. از جمله ویژگیهای ناودانی مورد استفاده برای ساخت تأسیسات دریایی میتوان به دوام و استحکام بالا و مقاومت فوقالعاده در برابر خوردگی و زنگ زدگی اشاره کرد.
مشخصات وزنی و ابعاد ناودانی
شما میتوانید برای اطلاع از مشخصات وزنی و ابعاد ناودانیهای مختلف به جدول اشتال که در این بخش آورده شده است، مراجعه کنید:
ردیف | سایز ناودانی | ضخامت(میلیمتر) | وزن یک متر ناودانی (کیلوگرم) | وزن شاخه ۶ متری (بر حسب کیلو) | وزن شاخه ۱۲ متری (برحسب کیلو) |
۱ | ۶ | ۶ | ۵ | ۳۰.۴ | – |
۲ | ۶.۵ | ۵.۵ | ۷ | ۴۲.۵ | – |
۳ | ۸ | ۶ | ۸.۶ | ۵۱.۸ | ۱۰۳.۷ |
۴ | ۱۰ | ۶ | ۱۰.۶ | ۶۳.۶ | ۱۲۷.۲ |
۵ | ۱۲ | ۷ | ۱۳.۵ | ۸۰.۴ | ۱۶۰.۸ |
۶ | ۱۴ | ۷ | ۱۶ | – | ۱۹۲ |
۷ | ۱۶ | ۷.۵ | ۱۹ | – | ۲۲۵.۶ |
۸ | ۱۸ | ۸ | ۲۲ | – | ۲۶۴ |
۹ | ۲۰ | ۸.۵ | ۲۵.۳ | – | ۳۰۳.۶ |
۱۰ | ۲۲ | ۹ | ۲۹.۴ | – | ۳۵۲.۸ |
نحوهی سایزبندی ناودانی
بعد از بررسی کاربرد ناودانی در ساختمان سازی، به بررسی نحوهی سایزبندی این محصول میپردازیم. سایزبندی انواع مختلف ناودانی از روی ارتفاع آنها انجام شده و عدد مربوطه هم برحسب سانتیمتر بیان میشود. بنابراین ناودانی ۳ دارای ارتفاع ۳ سانتیمتر و ناودانی ۶ هم دارای ارتفاع ۶ سانتیمتر است.
کارخانههای تولیدکننده ناودانی در ایران
از جملهی مهمترین کارخانههای تولیدکننده ناودانی در کشور میتوان به ذوب آهن اصفهان، کارخانه نورد فولاد تهران، کارخانه فولاد البرز غرب، کارخانه دهشیر یزد، شکفته مشهد، فولاد کوهپایه و کارخانه فولاد فراد اشاره کرد. در بین موارد فوق، ناودانی اصفهان که توسط مجموعه ذوب آهن تولید شده است، به دلیل بهرهگیری از ماشینآلات و تکنولوژیهای روز دنیا و رعایت کلیهی استانداردها از کیفیت بالایی برخوردار بوده و توانسته سهم عمدهای از بازار را بهخود اختصاص دهد.
جمعبندی
بنابر آنچه که گفته شد، کاربرد ناودانی در ساختمان سازی زیاد است. شاید قابل رؤیتترین کاربرد این پروفیلها در فریم و چهارچوبی باشد که برای درب و پنجرهی ساختمان استفاده میشود. اما مصارف دیگر نظیر ساخت خرپا، ستون، اسکلت نما و … نیز از موارد کاربرد ناودانی محسوب میشوند. البته برای اجرای هدف، باید به موارد متعددی از جمله جنس، ضخامت و مشخصاتی نظیر میزان تحمل فشار وارده و… هم توجه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و خرید ناودانی با قیمت مناسب میتوانید از طریق شماره ۴۵۱۷۱ با کارشناسان پیوان تماس بگیرید.
نظرات