ناودانی شیروانی چیست؟ انواع آن را می‌شناسید؟

ناودانی شیروانی برای هدایت آب برف و باران‌های بام شیروانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با توجه به نام آن، اغلب برای ساخت سقف سوله‌ها و ساختمان‌ها کاربرد دارد. از این رو قیمت ناودانی برای بسیاری از کارفرمایان و صاحبان پروژه مهم و به دغدغه مهمی تبدیل شده است. از این محصول برای ساخت چهارچوب فلزی، سازه‌ها دریایی و انواع آلاچیق‌ها نیز استفاده می‌شوند. بر اساس شکل ظاهری ناودان، دو نوع ناودان شیروانی در بازار موجود است:

• ناودانی شیروانی لندنی (آبرو فتیله‌ای، آبرو گرد، آبرو مخفی)
• ناودانی شیروانی جعبه‌ای (آبرو چهارگوش یا آبرو مستطیلی)

در ادامه مطلب نیز همراه ما باشید تا با اطلاعات بیش‌تری پیرامون انواع ناودانی شیروانی آشنا شویم.

ناودانی چیست؟

ناودان، پروفیلی‌ U شکل است که دارای مدل‌های مختلف گالوانیزه، آلومینیوم، فولاد، کامپوزیت و… بوده و در دو حالت مشبک و ساده تولید می‌شود. این محصول با استفاده از روش‌های پرسی و فابریک تولید شده و در صنایع مختلفی از جمله ساختمان کاربرد دارد. ناودانی از یک جان Web و دو بال Flanges عمود بر آن تشکیل شده است؛ این محصول بر اساس شکل ظاهری بدنه، شکل سطح مقطع، وزن، کاربرد و نحوه تولید به انواع مختلفی تقسیم‌ می‌شود. امروزه با توجه به رشد روزافزون استفاده از سازه‌های فلزی در ساختمان‌سازی، تقاضا برای این محصول افزایش یافته و ازاین‌رو تولیدکنندگان قطعات فولادی، ساخت این نمونه پروفیل‌ها را در دستور کار خود قرار داده‌اند تا به‌این‌ترتیب بتوانند جواب‌گوی نیاز بازار باشند.

ناودانی از پروفیل‌های ساختمانی بوده که از مقاومت و استحکام زیادی برخوردار است. نصب پروفیل مقطع باز ساختمانی راحت بوده و به‌سرعت نصب می‌شود. ناودانی‌ها برای استفاده در دهانه‌ها و خرپاها بسیار مناسب بوده و با توجه به این‌که عمری طولانی دارند، از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه هستند. ناودان در مقایسه با دیگر قطعات فولادی و پروفیل‌ها، سبک و انعطاف‌پذیر بوده و بر همین اساس در بخش‌های مختلف، کاربردهای فراوانی دارد.

وزن، سایز و ابعاد ناودان شیروانی 

وزن یکی از موارد تأثیرگذار برای دسته‌بندی ناودانی شیروانی است؛ بر همین اساس دو نوع ناودانی شیروانی سبک و سنگین در بازار وجود دارد. ناودانی سبک در ساخت چارچوب‌ها، مرمت بناها، اسکلت کامیون‌ها و سازه‌های دریایی کاربرد دارد و ناودانی سنگین نیز برای پروژه‌های بزرگ و حجیم صنعتی به کار گرفته می‌شود؛ البته تفاوت ناودانی سبک و سنگین تنها نحوه کاربرد آن‌ها نبوده و موارد دیگری را نیز شامل می‌شود.

نصب ناودانی شیروانی در ارتفاعات با توجه به مناسب بودن وزن آن‌ها صورت می‌گیرد. این وزن سبک موجب مقاومت ناودانی‌ها در برابر ضربه شده و به دنبال آن، امکان استفاده طولانی‌مدت از آن را مهیا کرده است. امکان دسترسی به سایز و ابعاد ناودانی در جدول وزن و اشتال ناودانی به‌صورت تخصصی‌تر و کامل‌تر فراهم است. جدول وزنی اشتال معیاری برای دسته‌بندی ناودانی‌ها بر اساس وزن بوده و این محصولات با توجه به استاندارد تولید و وزن نهایی، اگر در بازه وزنی جدول اشتال قرار بگیرند، ناودانی سنگین محسوب می‌شوند و در غیراین‌صورت ناودانی سبک به‌حساب می‌آیند. درصورتی‌که قصد خرید ناودان دارید و به محاسبات و طراحی‌های مهندسی‌ دقیق نیازمند هستید، توصیه می‌کنیم که جدول اشتال ناودانی را مطالعه کنید؛ این جدول معیار مناسبی برای ارزیابی کیفیت مقاطع فولادی خواهد بود.

روش محاسبه وزن ناودانی به چه صورت است؟

با توجه به این‌که ممکن است ناودانی‌ها به‌صورت تکی یا دوبل مورد استفاده قرار گیرند، لازم است از نحوه محاسبه هریک اطلاع داشته باشید. برای به دست آوردن وزن ناودانی کافی است از رابطه زیر استفاده کنید:

(وزن اشتال هر شاخه ناودانی بر حسب کیلوگرم بر متر) × (طول ناودانی به متر) = وزن ناودانی

برای به دست آوردن وزن ناودانی دوبل، کافی است مقدار به‌دست‌آمده از رابطه بالا را در 2 ضرب ‌کنید؛ البته توجه داشته باشید مقادیر وزنی جدول اشتال برای ناودانی‌های سنگین قابل‌استفاده است؛ زیرا وزن ناودانی‌های سبک از این مقدار کمتر بوده و دقیقاً به همین علت به‌عنوان ناودانی سبک نام‌گذاری شده‌اند.

استاندارد ناودانی شیروانی

برای ساخت ناودانی شیروانی از دو نوع استاندارد UPN و UPE استفاده می‌شود. موارد استفاده از این استانداردها، نشأت گرفته از نوع کاربرد ناودانی و شکلی که برای بال آن‌ها در نظر گرفته شده، خواهد بود. بر اساس استاندارد UPE، بال‌های ناوداني به‌صورت صاف و موازی ساخته خواهد شد که به این نوع مقطع، اصطلاحاً ناوداني U می‌گویند. ناوداني بال شیب‌دار، با بال‌های مخروطی شکل مطابق با استاندارد UPN تولید شده و مقاطع تولیدی مطابق با این استاندارد، ناوداني C نام می‌گیرند. در صنعت جهانی، سه استاندارد برای ساخت ناوداني کاربرد دارد:

• استاندارد اروپایی UPN و UNP (یا DIN-1026) در داخل کشور
• استاندارد فرانسه NFA 45-255
• استاندارد DIN EN ISO 12944-3 که برای ناوداني‌های مقاوم به خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آشنایی بیشتر با: محصولات کارخانه صنعتی شکفته

نحوه نصب ناودانی شیروانی

نحوه نصب ناودان سقف شیروانی، ، از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و به‌دقت بالایی نیز نیاز دارد. عدم دقت در زمان نصب ناودانی ممکن است موجب ایجاد خسارت‌هایی در سقف شود. ناودانی شیروانی ابزاری برای هدایت آب پشت‌بام است و وجود آن باعث می‌شود که آب به داخل ساختمان و دیوارها نفوذ نکند؛ ازاین‌رو نصب آن‌ها در قسمت بام ساختمان ضروری و لازم است. برای نصب ناودانی یا آبرو می‌توان از یک پیچ مخفی استفاده کرد و آن را به زیر سقف شیروانی نصب نمود؛ برای نصب یک ناودانی لازم است دستورالعمل نحوه نصب ناودانی شیروانی را مطالعه نمایید.

مراحل نصب ناودانی شیروانی

برای شروع لازم است طول سقف و طول قطعات را اندازه‌گیری کنید تا بدین‌وسیله بتوانید قطعات مورد نیاز را تهیه کنید. برای اندازه‌گیری باید نقطه‌ای را که در حدود 30 سانتی‌متر از لبه پشت‌بام فاصله دارد، علامت بزنید. برای مشخص کردن شیب بام نیز باید از علامت‌هایی که در انتهای ناودانی گذاشته‌اید شروع کنید تا شیب را به دست آورید. علامت‌گذاری باید تا قسمت پایین ناودانی که نزدیک به زمین است، انجام شود. در قسمت انتهایی ناودانی قسمت‌های مختلف مثل گوشه و براکت را به‌وسیله دریل و پیچ نصب نمایید.

آشنایی بیشتر: ناودانی اروپایی چیست؟

با استفاده از نردبان قطعات براکت را توسط اتصال‌دهنده به یکدیگر وصل کنید. تمام طول ناودانی را با مقداری چسب سیلیکون آغشته کرده تا درزگیری به‌طور کامل انجام شود. قطعه زانو را پس از اندازه‌گیری به پایین ناودانی اتصال داده و در آخر پایه‌های صفحات براکتی را به ناودانی متصل نمایید. توجه داشته باشید که طریقه نصب ناودانی شیروانی و ابروناودانی ابروجعبه ای بسیار حائز اهمیت است و بهتر است برای انجام آن از یک متخصص با تجربه استفاده کنید.

اجزای تشکیل‌دهنده ناودانی شیروانی

ناودانی‌هایی که برای پشت‌بام استفاده می‌شوند، از سه بخش اصلی تشکیل‌شده‌اند. در این بخش اجزای مختلف این محصول را معرفی می‌کنیم:

روزن ناودانی شیروانی یا ورودی

ورودی ناودانی بخش اول این قطعه بوده که به‌صورت سرباز و یا سربسته تولید می‌شود. محل قرارگیری آن (‌که به روزن هم معروف است) در ساختمان‌های مختلف متفاوت بوده و متأثر از شکل و ظاهر آن خواهد بود. این بخش اغلب در پایین‌ترین جای پشت‌بام است تا آب بیش‌تری را جمع‌آوری کرده و منتقل نماید.

ورودی سرباز

 قسمت ورودی سرباز به دو حالت در ساختمان‌ها مشاهده می‌شود. روزن با رخ‌بام مخلوط شده و به شکل فرم واحد درمی‌آید. برای ایجاد روزن، به‌طورکلی رخ‌بام حذف خواهد شد.

روزن سربسته

روزن‌های سربسته در بخش زیر رخ‌بام و به‌صورت یک قسمت جدا از رخ‌بام، در دیواره ساختمان مورداستفاده قرار می‌گیرند.

بدنه یا جان ناودانی شیروانی

این قسمت نیز با توجه به شکل ساختمان، محل قرارگیری و مصالح سازه تولید می‌شود و به دو صورت شیاری و یا شره‌ای خواهد بود. ناودانی شیاری همه آب سازه را جمع کرده و به سمت پایین منتقل می‌کند. آب باید به زمین منتقل شود که ناودانی این کار را به‌طور مستقیم و کامل انجام می‌دهد. در مدل شره‌ای، آب ابتدا توسط لوله‌هایی به ناودانی منتقل‌شده و سپس به بیرون هدایت می‌شود. در هر دو حالت می‌توان از ناودان توکار یا روکار استفاده کرد. استفاده از نوع دوم در برخی مواقع با کمی ریسک همراه است؛ زیرا احتمال گرفتگی لوله پشت‌بام در ناودانی با بدنه شره‌ای بیش‌تر خواهد بود.

برای مطالعه بیشتر: تولید ناودانی پرسی و پروفیل ناودانی آلومینیوم

بخش انتهایی ناودانی

جنس این بخش از ناودانی، از آلومینیوم یا ورق‌هایی است که بیش‌ترین مقاومت را در برابر رطوبت دارند؛ زیرا آب باران ممکن است از این بخش به درون سازه نفوذ کند و موجب خسارت و آسیب به ساختمان شود. در ناودانی با بدنه شیاری، این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است.

انواع ناودانی

ناودان‌های شیاری در دو شکل پنهان و آشکار تولید می‌شوند؛ در ادامه مطلب به شرح مختصری از آن‌ها خواهیم پرداخت:

ناودان شیاری پنهان

ناودان شیاری پنهان از روی جرز دیده نمی‌شود و با استفاده از تنبوشه و به شکل‌های مختلف درون جرز ساخته می‌شود.

ناودان شیاری آشکار

این نوع ناودانی‌ها بر اساس چگونگی اجرا و شکل ظاهری، دسته‌بندی می‌شوند؛ ناودان آشکار ناقص و ناودان آشکار کامل از انواع مختلف این ناودان خواهند بود.

ناودان آشکار ناقص

این نمونه ناودان تا یک ارتفاع مشخصی از جداره ساختمان‌ها، کار هدایت آب را انجام می‌دهد و بعد از آن آب روی دیواره بناها جاری شده و خارج می‌شود.

ناودان آشکار کامل

ناودان آشکار کامل هدایت آب را از بام تا پایین جداره ساختمان انجام خواهد داد. ناودان‌های شیاری آشکار از نظر شکل ظاهر نیز به دو شکل باز و بسته دیده می‌شود.

ناودان شیاری آشکار باز

این نمونه از ناودان با عقب‌نشینی بخشی از دیوار، در بدنه ساختمان ایجاد می‌شود و آبی که روی ناودان قرار می‌گیرد، خارج خواهد شد.

ناودان شیاری آشکار بسته

ناودان‌های شیاری آشکار بسته برای ممانعت از فرسایش بدنه ساختمان، به خارج شدن آب از ناودان و عوض کردن ناودان‌ها نظم می‌دهند.

ناودانی شیروانی لندنی یا ناودانی آبرو چیست؟

ناودانی آبرو یا ناودانی لندنی برای سقف‌های شیب‌دار مناسب بوده و مانع از ریختن آب از سقف به پایین و خیس شدن رهگذران خواهد شد. یک قطعه آبرو در انتهای این ناودانی وجود دارد که موجب می‌شود تا آب درون آن جمع شده و از قسمت دیگر خارج شود. از جمله ویژگی‌های این نوع ناودانی شیروانی می‌توان به نصب ساده و سریع آن اشاره کرد. از ناودان لندنی یا آبرو برای ساخت آلاچیق‌ها، سقف‌های شیب‌دار، ساخت فلاشینگ قوسی شکل یا هلالی شکل استفاده می‌کنند.

کاربرد ناودانی شیروانی جعبه‌ای چیست؟

ساختار ناودانی شیروانی جعبه‌ای متفاوت بوده و در این محصول از ترکیب ساندویچ پانل و ورق گالوانیزه استفاده شده است. این نمونه ناودانی ضخامت بیش‌تری داشته و نسبت به ناودانی لندنی زیباتر به نظر می‌رسد؛ ازاین‌رو این ناودان‌ها گزینه مناسب‌تری برای استفاده در سوله‌ها و محیط‌های درمانی هستند.

نحوه آب‌بندی ناودانی شیروانی پشت‌بام

آب‌بندی ناودانی، به‌منظور پیش‌بینی خطر و ممانعت از هزینه‌های وارده احتمالی انجام می‌شود. با انجام عملیات آب‌بندی، می‌توان بدون نفوذ آب به پیکره ساختمان، آب موجود در پشت‌بام را خارج کرد. برای این کار با توجه به نوع و جنس ناودانی از مصالح مختلفی استفاده می‌کنند. همان‌طور که گفته شد، آب‌بندی مقاومت جداره ناودانی پشت‌بام را بالا برده و از بدنه ساختمان در برابر آب محافظت می‌کند. بنابراین استفاده از آجرهای سفالی پخته‌شده در این مسیر کمک‌کننده است. در ضمن این سفال‌ها اغلب با نمک طعام به‌عنوان لعاب پوشش داده می‌شوند. قیر یا آهک از موارد دیگری هستند که برای پوشاندن درزها و انجام آب‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مطلب پیشنهادی: انواع ورق آهنی

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی کردیم شما را با کاربردهای ناودانی شیروانی، مزایای و انواع مختلف آن و نحوه نصب ناودانی سقف شیروانی آشنا نماییم. باید دانست که قبل از خرید هرگونه ناودانی باید راهنمای خرید ناودانی را مطالعه کنید. سپس با همه چالش‌های خرید این مقطع فولادی آشنا شد. در صورتی که قصد خرید ناودانی شیروانی یا سایر مقاطع فولادی را دارید، با کارشناسان پیوان ارتباط بگیرید. همچنین می‌توانید به بخش مربوطه در سایت پیوان مراجعه کنید.