بررسی تفاوت ناودانی سبک و سنگین؛ 3 عامل اصلی تفاوت آنها
تفاوت ناودانی سبک و سنگین چیست؟ بررسی کامل هر یک
ناودانی‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای سازه‌های فلزی، نقش بسیار مهمی در ساخت‌وساز و پروژه‌های مهندسی ایفا می‌کنند. این پروفیل‌های فولادی با شکل خاص خود، قابلیت تحمل بارهای مختلف را دارند و در انواع سازه‌ها از جمله ساختمان‌ها، پل‌ها و ماشین‌آلات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بررسی تفاوت ناودانی سبک و سنگین این دو نوع ناودانی از نظر ساختار، کاربرد و مشخصات فنی می‌تواند به مهندسان و متخصصان کمک کند تا انتخاب بهتری برای نیازهای خود داشته باشند؛ اما جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با خود ناودانی‌ها، به مطلب ناودانی چیست در سایت پیوان مراجعه کنید.
تفاوت ناودانی سبک و سنگین در وزن
تفاوت وزن ناودانی‌های سبک و سنگین به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک می‌تواند بر کاربرد و عملکرد این پروفیل‌ها تاثیرگذار باشد. این تفاوت‌ها ناشی از تفاوت در ابعاد، ضخامت و انواع ناودانی است؛ در ادامه به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت.
ناودانی‌های سبک و سنگین از نظر ابعاد و ضخامت با یکدیگر تفاوت دارند. مدل‌های سبک معمولاً دارای ابعاد کوچکتر و ضخامت کمتری نسبت به نوع سنگین هستند. این تفاوت‌ها باعث میشود که وزن واحد طول نوع سبک کمتر از نوع سنگین آن باشد؛ برای مثال، یک پروفیل سبک با ابعاد 30x15x3 میلی‌متر وزنی بسیار کمتر از یک پروفیل سنگین با ابعاد 100x50x5 میلی‌متر خواهد داشت.
- نوع فولاد و ترکیبات شیمیایی
نوع فولاد مورد استفاده در تولید هر دو نیز تاثیر زیادی بر وزن آنها دارد. فولادهای با استحکام بالا که در تولید مدل‌های سنگین استفاده می‌شوند، معمولاً دارای تراکم بیشتری هستند که منجر به افزایش وزن میشود. از طرف دیگر، پروفیل سبک ممکن است از فولادهای کم کربن یا آلیاژهای سبک‌تری ساخته شده باشند که وزن کمتری دارند.
فرآیند تولید ناودانی نیز می‌تواند بر وزن آن تاثیر بگذارد. پروفیل‌های سبک ممکن است با استفاده از روش‌های پرسی تولید شوند که به کاهش وزن کمک می‌کند. در مقابل، نوع سنگین معمولاً با روش‌های نورد گرم تولید می‌شوند که منجر به افزایش وزن و مقاومت خواهد شد. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت.
- کاربردها و نیازهای مهندسی
کاربردهای مختلف ناودانی‌ها با وزن تعیین می‌شوند. برای مثال، در سازه‌های سبک مانند سقف‌های کاذب و دیوارهای جداکننده، استفاده از پروفیل‌های سبک به دلیل وزن کمتر و نصب آسان‌تر مناسب‌تر است؛ اما در سازه‌های سنگین مانند پل‌ها، برج‌ها و سازه‌های صنعتی، نیاز به قطعات سنگین با وزن بیشتر و مقاومت بالا است.
وزن بر اساس استانداردهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد. استانداردهایی مانند DIN، ASTM و ISIRI معیارهای مختلفی برای ابعاد و وزن تعیین کرده‌اند که بر اساس نیازهای پروژه‌های مهندسی و ساخت و ساز انتخاب می‌شوند؛ در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت.
تفاوت نوع سبک و سنگین در استندارد تولید
این قطعات باید بر اساس استانداردهای دقیق تولید شوند تا از کیفیت و ایمنی لازم برخوردار باشند. در ایران، مدل‌های سبک طبق استاندارد ملی به شماره‌های 4477-1 و 4477-2 تولید می‌شوند که معادل استانداردهای بین‌المللی GOST 8240، EN 10279، و DIN 1026-12 هستند.
در ایران، شرکت ذوب آهن اصفهان به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد، قطعات سبک را بر اساس همین استانداردها تولید می‌کند. همانطور که گفته شد، این ناودانی‌ها از طریق فرایند نورد گرم تولید می‌شوند که به آنها ویژگیهای مکانیکی مناسب و کیفیت سطحی بالایی می‌بخشد. این استانداردها تضمین می‌کنند که پروفیل‌های سبک دارای ابعاد، خواص مکانیکی و ترکیبات شیمیایی مشخصی باشند.
پروفیل‌های سنگین نیز طبق استانداردهای UPN و UPE تولید می‌شوند. استاندارد UPN برای پروفیل‌های U شکل و UPE برای قطعات C شکل به کار می‌روند. هر دوی آنها تحت استاندارد آلمانی DIN 1026 تعریف شده‌اند و شامل مشخصات دقیقی برای ابعاد، ضخامت و خواص مکانیکی ناودانی‌ها هستند.
سایر استانداردهای ناودانی‌ها
علاوه‌بر این استانداردها، استانداردهای دیگری نیز برای تولید ناودانی‌ها وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:
- استاندارد فرانسوی NF A45-255: این استاندارد به تعیین مشخصات فنی و الزامات کیفیتی برای ناودانی‌ها در بازار می‌پردازد.
- استاندارد مقاوم به خوردگی DIN EN ISO 12944-3: این استاندارد روی قطعاتی که باید در برابر خوردگی مقاوم باشند، تمرکز دارد. آنها با استفاده از پوشش‌های محافظ تولید می‌شوند تا در محیط‌های مرطوب مانند صنایع شیمیایی و دریایی مقاوم باشند.
انتخاب پروفیل مناسب با توجه به استانداردهای مرتبط به بهبود کارایی و ایمنی سازه‌ها کمک خواهد کرد و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کند. ازاین‌رو، آگاهی از استانداردهای موجود و تطابق محصولات با آنها برای مهندسان و متخصصان حوزه ساخت و ساز ضروری است.
تفاوت ناودانی سبک و سنگین در نحوه ساخت
تفاوت در نحوه ساخت ناودانی‌های سبک و سنگین به طور قابل توجهی بر ویژگیهای آنها تاثیر می‌گذارد. پروفیل‌های سبک عمدتاً به روش پرسی تولید می‌شوند؛ در این روش، ورق‌های فولادی با ضخامت کمتر برش داده خواهند شد و سپس با استفاده از دستگاه‌های پرس به شکل پروفیل درمی‌آیند. این فرایند شامل مراحل برش ورق، فرم‌دهی با پرس و کنترل کیفیت نهایی است. قطعات سبک به دلیل استفاده از ورق‌های نازک‌تر، وزن کمتری دارند. همین موضوع باعث شده است تا قیمت ناودانی سبک پایین‌تر باشد.
در مقابل، پروفیل‌های سنگین به روش فابریک و از طریق فرایند نورد گرم تولید می‌شوند؛ در این روش، فولاد خام در کوره‌های بزرگ ذوب خواهد شد و سپس به درون قالب‌های مخصوص ریخته میشود تا به شکل اولیه درآید. قالب‌های فولادی در دمای بالا از میان غلتک‌های نورد عبور داده می‌شوند تا به شکل ناودانی درآیند. این فرایند نورد گرم به تقویت ساختار فولاد و افزایش مقاومت آن کمک می‌کند. پس از نورد، قطعات خنک و به ابعاد نهایی برش داده می‌شوند.
پروفیل‌های سنگین به دلیل فرایند نورد گرم، دارای مقاومت و استحکام بالاتری هستند و توانایی تحمل بارهای سنگین را دارند. این ویژگی‌ها، آنها را جهت کاربردهای صنعتی و سازه‌هایی که نیازمند تحمل بارهای زیاد هستند، مناسب می‌سازد. همچنین، ساختار محکم‌تر و مواد با کیفیت بالاتر به دوام و عمر مفید بیشتر آنها کمک می‌کند.
جمع‌بندی
همانطور که گفته شد، ناودانی‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای سازه‌های فلزی، نقش بسیار مهمی در ساخت و ساز و پروژه‌های مهندسی ایفا می‌کنند. این قطعات به طور کلی در دو نوع سبک و سنگین تولید می‌شوند. فرآیند تولید هر دو بر اساس روش‌ها و استانداردهای متفاوتی است که بر وزن و ظاهر آن تاثیر می‌گذارد.
میلگرد
ورق
تیرآهن و هاش
پروفیل
نبشی
ناودانی
لوله و اتصالات
صنایع مفتولی
تخته و چوب
