پروفیل عرضی خیابانی + جدول مقایسه پروفیل عرضی خیابانی با پروفیل طولی

درک پروفیل عرضی خیابان برای طراحان شهری، مهندسان عمران و معمارانی که در طراحی و ساخت معابر و زیرساخت‌ها دخیل هستند، ضروری است. پروفیل عرضی نمایی دقیق از سطح خیابان در امتداد یک خط عمود بر آن ارائه می‌دهد و به متخصصان این امکان را می‌دهد تا عناصر مختلفی مانند عرض جاده، ارتفاع، زهکشی و تاسیسات زیرزمینی را ارزیابی کنند. بیایید بررسی کنیم که پروفیل عرضی یک خیابان از چه عناصری تشکیل شده است و در زمینه توسعه شهری چه اهمیتی دارد. برای خواندن مقاله پروفیل چیست سایت پیوان می‌تواند کلیک نمایید.

پروفیل عرضی چیست؟

پروفیل عرضی اساساً یک برش عمودی از خیابان است که ویژگی‌های آن را از یک طرف به طرف دیگر نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، در پروفیل عرضی گویا خیابان را از رو به رو تماشا می‌کنید و یک برش باعث شده تا تمام جزئیات آن مقطع را ببینید. این پروفیل معمولاً به صورت نمودار یا ترسیمی تهیه می‌شود. این نمودار هندسه جاده، از جمله تاج، شانه، جدول، پیاده رو و هر ویژگی مجاور مانند ساختمان یا پوشش گیاهی را نشان می‌دهد.

اجزای تشکیل دهنده پروفیل عرضی

۱. تاج (قوس): تاج جاده به بالاترین نقطه در عرض آن اشاره دارد که برای تسهیل زهکشی آب به سمت لبه‌ها طراحی شده است. این کار باعث میشود که آب باران از مرکز جاده دور شود. وجود تاج همچنین از تجمع آب جلوگیری کرده و خطر سیل در سطح جاده را به حداقل می‌رساند.

۲. شانه: این بخش‌ها کناره‌های جاده در مجاورت جاده‌ی اصلی هستند که فضای اضافی برای توقف یا مانور وسایل نقلیه فراهم می‌کنند. عرض شانه‌ها ممکن است بسته به طبقه‌بندی جاده و حجم ترافیک متفاوت باشد. تقریباً تمام جاده‌ها مقداری شانه راه دارند و وجود آن‌ها برای امنیت جاده بسیار ضروری است.

۳. جدول: جدول‌ها لبه‌های جاده را مشخص می‌کنند و به مهار روان آب ناشی از طوفان نیز کمک می‌کنند. آنها همچنین یک مانع بین جاده و مسیرهای عابر پیاده یا محوطه سازی مجاور ایجاد می‌کنند. با این حال، اصلی‌ترین کاربرد آن‌ها مربوط به ایجاد یک حریم برای جاده و یک دیوار بین مسیرهای رفت و برگشت (۲ طرف جاده) است.

۴. پیاده رو: پیاده‌روها مسیرهای عابر پیاده هستند که در کنار جاده قرار دارند و با جدول یا حائل از ترافیک ماشینی جدا می‌شوند. پیاده‌رو مخصوص افراد پیاده است و دسترسی ایمن و راحت آن‌ها را تضمین می کنند و ممکن است شامل ویژگی‌هایی مانند رمپ برای دسترسی با ویلچر نیز باشند.

۵. تاسیسات زیرزمینی: ممکن است تاسیسات زیرزمینی مانند لوله‌های آب، فاضلاب، خطوط گاز و کابل‌های برق نیز در زیر جاده وجود داشته باشند. تمام این تاسیسات در یک پروفیل عرضی نمایش داده می‌شوند تا اطلاعات کافی برای ساخت و ساز در دسترس بوده و هماهنگی بین بخش‌های مختلف ایجاد شود.

۶. محوطه سازی: بسته به طراحی خیابان و محیط اطراف، عناصر مربوط محوطه سازی، مانند درختان، درختچه ها و فضای سبز نیز ممکن است در پروفیل گنجانده شوند.

تهیه پروفیل عرضی چه اهمیتی دارد؟

پروفیل عرضی (قاطع) یکی از ابزارهای ضروری برای طراحی خیابان‌ها است. در واقع، برای پاسخ‌‌گویی به نیازهای عملکردی و زیبایی‌شناختی مناطق شهری، نیاز به استفاده از این پروفیل‌، پیش از شروع جاده‌سازی خواهیم داشت. این پروفیل‌ها به طراحان شهری کمک می‌کنند تا چیدمان خیابان‌ها را به صورت بصری ترسیم کرده و فضایی را برای کاربران مختلف از جمله وسایل نقلیه، عابران پیاده و دوچرخه‌سواران اختصاص دهند. بیایید برخی از کاربردها و دلایل اهمیت تهیه پروفیل عرضی جاده را بررسی کنیم.

شیب‌بندی و زهکشی

مهندسان با تحلیل پروفیل عرضی می‌توانند شیب و گِراد (شیب طولی) بهینه خیابان را برای اطمینان از زهکشی مناسب و به حداقل رساندن خطر تجمع آب یا فرسایش خاک تعیین کنند.

هماهنگی تاسیسات شهری

قرار دادن اطلاعات مربوط به تاسیسات زیرزمینی در پروفیل عرضی، هماهنگی کارآمد اجزای زیرساخت را امکان‌پذیر می‌سازد و در نتیجه منجر به کاهش تداخل و جلوگیری از بازسازی پرهزینه در حین ساخت‌و‌ساز می‌شود. بسیاری از مشکلات جاده‌ای مربوط به عدمِ این دست از هماهنگی‌ها است که منجر به کنده‌کاری‌های جدید و آسیب دیدن جاده‌ها و خیابان‌ها می‌شود.

ایمنی و دسترسی

یک پروفیل عرضی که به خوبی طراحی شده باشد، با فراهم کردن فضای کافی برای همه کاربران، از جمله عابران پیاده دارای معلولیت، به ایمنی و دسترسی خیابان‌ها کمک می‌کند. تفکیک واضح خطوط عبور، شانه‌ راه، پیاده‌روها و سایر ویژگی‌ها، در به حداقل رساندن تداخل و بهبود جریان ترافیک کمک می‌کند.

بصری‌سازی و برقراری ارتباط

پروفیل‌های عرضی به عنوان ابزارهای ارتباطی ارزشمندی عمل می‌کنند و به ذینفعان پروژه این امکان را می‌دهند تا طرح‌های پیشنهادی خیابان‌ها را به صورت بصری مشاهده و ارائه کرده و در طول فرآیند برنامه‌ریزی و تأیید، بازخورد ارائه دهند.

پروفیل طولی خیابانی چیست؟

علاوه بر پروفیل عرضی، درک پروفیل طولی یک خیابان نیز برای ارزیابی هم‌راستایی، شیب و مشخصات کلی هندسی آن ضروری است. پروفیل طولی، سطح جاده را در طول آن نشان داده و تغییرات ارتفاع و شیب را از یک انتها به انتهای دیگر نمایش می‌دهد. به بیان دیگر، در پروفیل طولی ما یک برش از جاده و خیابان را از زاویه کناری نگاه می‌کنیم (در پروفیل عرضی از زاویه جلو و روبه‌رو بود).

اجزای تشکیل‌دهنده پروفیل طولی

۱. شیب (گِراد): شیب طولی یا گِراد خیابان به میزان تغییر ارتفاع در طول آن اشاره دارد. این عدد معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود و نشان‌دهنده افزایش یا کاهش ارتفاع در یک مسافت مشخص است. شیب بر روی شتاب‌گیری، ترمزگیری و الگوهای زهکشی وسایل نقلیه تأثیر می‌گذارد.

۲. قوس‌های قائم: قوس‌های قائم تغییرات تدریجی در شیب جاده هستند که برای ایجاد انتقال‌های نرم بین شیب‌های مختلف طراحی شده‌اند. این قوس‌ها با به حداقل رساندن تغییرات ناگهانی در ارتفاع، به حفظ راحتی و دید رانندگان کمک می‌کنند.

۳. قوس‌های افقی: در حالی که قوس‌های افقی به طور دقیق جزء پروفیل طولی به حساب نمی‌آیند، اما نشان‌دهنده تغییرات در هم‌راستایی جاده هستند که بر مسیر خودرو و فاصله دید تأثیر می‌گذارند. برای بررسی و طراحی قوس‌های افقی، عموماً پروفیل‌های طولی و عرضی با هم در نظر گرفته می‌شوند تا طراحی ایمن و کارآمد جاده تضمین شود.

چگونه پروفیل عرضی خیابان را محاسبه کنیم؟

محاسبه پروفیل عرضی یک خیابان شامل چندین مرحله از جمله نقشه‌برداری، تحلیل داده‌ها و ملاحظات طراحی است. اگرچه این فرآیند می‌تواند بسیار پیچیده و دشوار باشد،‌ در این بخش سعی می‌کنیم مروری کلی بر این فرآیند داشته و با آن آشنایی بیشتری پیدا کنیم:

۱. نقشه برداری: اولین قدم، انجام یک نقشه برداری دقیق از مسیر خیابان با استفاده از تجهیزات نقشه برداری مانند توتال استیشن یا دستگاه‌های GPS است. نقشه برداران داده‌های ارتفاعی را در فواصل منظم در مقاطع عرضی از پیش تعیین شده جمع آوری می‌کنند.

۲. جمع آوری داده ها: پس از جمع آوری داده‌های مربوط به نقشه برداری، آنها پردازش و تحلیل می‌شوند تا یک مدل رقومی زمین (DTM) یا مدل رقومی ارتفاع (DEM) از مسیر خیابان ایجاد شود. این مدل نشان دهنده توپوگرافی و ویژگی‌های موجود منطقه است.

۳. ملاحظات طراحی: با در نظر گرفتن الزامات پروژه و استانداردهای طراحی، مهندسان پیکربندی مقطع عرضی مورد نظر خیابان را تعیین می کنند. این پیکربندی شامل عرض جاده، خط کشی خطوط، جداول، پیاده روها و تاسیسات زیرزمینی می‌شود.

۴. ایجاد پروفیل: با استفاده از نرم افزارهای تخصصی مانند AutoCAD Civil 3D یا MicroStation، مهندسان بر اساس داده‌های نقشه برداری و مشخصات طراحی، پروفیل عرضی خیابان را ایجاد می‌کنند. این فرآیند شامل ایجاد یک نمایش گرافیکی از سطح جاده، از جمله ارتفاعات، شیب‌ها و ویژگی‌ها می‌شود.

۵. تحلیل و تنظیم: پروفیل ایجاد شده برای اطمینان و بررسی مطابقت با استانداردها و الزامات طراحی، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. مهندسان ممکن است برای بهینه‌سازی شیب بندی، زهکشی و جانمایی تاسیسات زیرزمینی، تنظیماتی در پیکربندی مقطع عرضی انجام دهند و تغییراتی را ایجاد کنند.

۶. مستندسازی: پس از نهایی شدن پروفیل عرضی، طرح نهایی برای بررسی و تأیید توسط سازمان‌های نظارتی و ذینفعان مستند می‌شود تا در نقشه‌های ساخت و ساز، نقشه‌ها و مشخصات فنی درج و بایگانی شوند.

جدول مقایسه پروفیل عرضی خیابانی با پروفیل طولی

اجزا	پروفیل عرضی خیابانی	پروفیل طولی
شیب	نمایش تغییرات ارتفاع در عرض خیابان و شیب جاده	نمایش تغییرات ارتفاع در طول خیابان و شیب جاده
قوس‌های قائم	استفاده از قوس‌های قائم برای نشان دادن تدریجی شیب	استفاده از قوس‌های قائم برای ایجاد انتقال‌های نرم بین شیب‌ها
قوس‌های افقی	نمایش تغییرات در هم‌راستایی جاده و تأثیر آن بر دید رانندگان	نمایش تغییرات در هم‌راستایی جاده و تأثیر آن بر دید رانندگان
طول جاده	نمایش مسافتی که باید در طول خیابان طی شود	نمایش مسافتی که باید در طول خیابان طی شود
ارتفاع بالاترین نقطه	نمایش ارتفاع بالاترین نقطه در عرض خیابان	نمایش ارتفاع بالاترین نقطه در طول خیابان
نقطه شروع و پایان	نمایش نقاط شروع و پایان جاده	نمایش نقاط شروع و پایان جاده

 

نتیجه گیری

پروفیل عرضی و طولی خیابانی نوعی نقشه و طرح از ساختار خیابان‌ها و جاده‌ها هستند که به ترتیب برشی عرضی (از جلو) و طولی (از کنار) از سطح جاده و تمامی جزئيات آن‌ را به نمایش می‌گذارند. استفاده از این پروفیل‌ها برای برنامه‌ریزی شهری موثر، طراحی جاده و توسعه زیرساخت‌ها ضروری است. مهندسان و برنامه‌ریزان با ارزیابی دقیق ویژگی‌های هندسی و توپوگرافی خیابان‌ها، می توانند کریدورهای حمل و نقل ایمن، کاربردی و از نظر بصری جذاب ایجاد کنند که نیازهای جوامع را برآورده کرده و کیفیت زندگی را ارتقا دهد. شما می‌توانید برای دیدن قیمت پروفیل امروز به سایت پیوان مراجعه کنید.

منابع مقاله پروفیل عرضی خیابانی

منبع اول 

منبع دوم

منبع سوم