میلگرد
ورق
تیرآهن و هاش
پروفیل
نبشی
ناودانی
لوله و اتصالات
صنایع مفتولی
تخته و چوب
نحوه اجرای میانقاب یا وال پست
با توجه به زلزله خیز بودن ایران، ساخت ساختمان‌هایی با مقاومت بالا در برابر زلزله از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از روش‌های افزایش مقاومت ساختمان استفاده از میانقاب یا وال پست میباشد. به همین جهت نحوه اجرای میانقاب یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها برای مدیران پروژه‌های عمرانی و ساختمانی و پیمانکاران است. از اصول خاصی پیروی می‌کند و برای این که یک ساختمان مجوز بهره‌برداری دریافت کند. لازم است که حتماً اصول و نحوه اجرای میانقاب به‌درستی و کامل پیش برود. در واقع میانپر قاب به سازه عمرانی گفته می‌شود که در آن یک یا چند پانل توسط یک قاب محصور شده است. معمولاً این واژه را در شرایطی مورداستفاده قرار می‌دهیم که نخست قاب طراحی شده، سپس بر اساس آن درون میانقاب اجرا شود. در این مقاله درباره میانقاب غیر سازه ای چیست؟ نحوه اجرای میانقاب به چه صورت است؟، میانقاب یا وال پست چیست؟ آیین نامه 2800 وال پست،اجرای وال پست با میلگرد اطلاعاتی بیان شده است. درصورت نیاز به کسب اطلاع از قیمت روز تیرآهن کلیک کنید.
فهرست
میانقاب چیست؟
قبل از آن که به بررسی نحوه اجرای میانقاب بپردازیم، لازم است بدانید که میانقاب چیست و چه انواعی دارد. میانقاب درواقع دیوارهای جداکننده ای در داخل یا بیرون ساختمان هستند. یا به‌عبارت‌دیگر این دیوارها به‌عنوان پرکننده‌ها درون قاب‌های فلزی و یا ساختارهای بتنی مورداستفاده قرار می‌گیرند. در واقع میانقاب زمانی به وجود میآید که داخل قاب بتنی یا فولادی با یک پانل آجری یا بتنی پر شود. اهمیت میانقاب به این دلیل است که قرارگیری آنها در قاب نوعی زیرسازی برای ساختمان بهحساب میآید و مقاومت ساختمان را افزایش میدهد. با توجه به اهمیت میانقاب، باید بر اساس یک سری استانداردها ساخته شود و در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی مورد استفاده قرار بگیرد. این سیستم‌ها مقاومت ساختمان را در مقابل لرزش و ارتعاش ارتقاء می‌دهند و باید گفت که استفاده از آنها در کشور ایران یکی از ضرورت‌های کلیدی است. توجه داشته باشید که کیفیت مصالحی که برای پر کردن وساخت میانقاب به کار می‌روند بر روی عملکرد آن بسیار تاثیر گذار هستند. علاوه بر آن مقاومت میانقاب به ضخامت آن، فاصله آزاد میانقاب و قاب، ضریب اصطکاک سطوح تماس، اتصالات برشی و کاربرد آنها، نوع مصالح و … بستگی دارد.
میانقاب‌ها به روش‌های مختلفی دسته بندی می‌شوند که معروف ترین آنها بر اساس اتصال به قاب میباشد. بر اساس این روش میانقاب به دو دسته میانقاب سازه ای و غیر سازه ای تقسیم بندی می‌شوند و نحوه اجرای میانقاب در هر دسته متفاوت میباشد. میانقاب سازه ای به صورت پانلی است که در هر چهار ضلع به طور کامل به قاب محیطی متصل باشد. در مقابل میانقاب غیر سازه ای به قاب اطراف خود متصل نمی‌باشد. با توجه به کاربرد گسترده تر میانقاب غیر سازه ای در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
میانقاب غیرسازه‌ای چیست؟
در بحث نحوه اجرای میانقاب لازم دانستیم نخست توضیحی در مورد مدل غیرسازه‌ای آن بدهیم. درصورتی‌که میانقاب‌ها در پروژه‌های ساختمانی به قاب اتصال یافته و برای این که بتوان میانقاب را کنترل کرد. به‌عبارت‌دیگر اثر اندرکش قاب و میانقاب را در محاسبات لحاظ نکرد باید میانقاب را از قاب جدا نمود. درصورتی‌که این کار انجام شود. باتوجه‌به مقاومت داخل صفحه و عدم اعمال نیرویی از قاب به بخش اصلی و نحوه اجرای میانقاب، میانقاب در داخل صفحه خود دچار خسارت و شکست نخواهد شد. اما یک خطر بزرگ وجود دارد. که در حرکت خارج از صفحه دچار ریزش و شکست شود؛ بنابراین لازم است که حرکت خارج از صفحه کنترل شود.
برای این کار رفتار میانقاب در خارج از صفحه به‌صورت طره عمل نکند و عملکرد خوبی مشابه تیر دو سر مفصلی داشته باشد، باید لبه بالایی را به شکل مطلوبی مهار نمود. باتوجه‌به ابعاد واحدهای گسسته شاید این احتمال وجود داشته باشد. که در رج آخر اتصال خوبی بین میانقاب و تیر ایجاد نگردد. این تا حد زیادی بستگی به نحوه اجرای میانقاب خواهد داشت. پس از آن پیشنهاد ما این است که رج آخر میانقاب‌ها را با آجر فشاری به‌صورت مورب بالا ببرید و اجرا نمایید. از هر دو طرف نیز پلاستر کاسه سیمان ضروری است که در پروژه ساختمانی اجرا گردد.
ضمن این که باتوجه‌به عملکرد قاب در قاب‌های مهاربندی درصورتی‌که میانقاب از دو طرف اجرا شود میانقاب به‌صورت میانقاب‌های غیرسازه‌ای خواهد بود. این سبب می‌شود که تأثیری در ظرفیت باربری جانبی سازه نداشته و سازه تغییرات مکان جانبی خود را تجربه نماید. همین‌طور درصورتی‌که جداسازی میانقاب در قاب‌های گیردار اجرا شود، میانقاب در برابر تغییرات مکان جانبی سازه مقاومتی ایجاد نخواهد نمود.
بیشتر بخوانید: با سازه فضاکار ( سازه فضایی) آشنا شوید!
انواع میانقاب‌های غیر سازه ای
در نحوه اجرای میانقاب غیرسازه‌ای شما می‌توانید از مصالح گسسته استفاده کنید. بدین معنی که واحدهای تشکیل‌دهنده از مصالح گسسته شکل‌گرفته. روند سنتی که در ایران مورداستفاده قرار می‌گیرد نیز در این دسته‌بندی است. همین‌طور مصالح گسسته عمدتاً ساختار شکننده دارند. مصالح گسسته شامل آجر فشاری، بلوک بتنی سبک و بلوک‌های سفالی می‌شود.
در مقابل میانقاب با مصالح پیوسته نیز نتیجه انجام صنعتی‌سازی هستند. باید مقاومت موردنیاز در نیروهای خارج و داخل صفحه، سرعت بالا در اجرا، قابلیت استفاده در شرایط اقلیمی، هزینه تمام شده پایین را داشته باشند. از طرفی می‌توان نحوه اجرای میانقاب پیوسته را بسته به نوع متریال به اشکال مختلفی انجام داد.
وال پست چیست و چه نقشی در نحوه اجرای میانقاب دارد؟
تا به این جای مقاله با میانقاب و انواع آن آشنا شدید. اما نکته مهمی که در مورد نحوه اجرای میانقاب وجود دارد، استفاده از وال پست برای اتصال انواع میانقاب به سازه ساختمان میباشد. به همین جهت همیشه در کنار میانقاب، وال پست و نحوه استفاده آن نیز مطرح می‌شود. اما وال پست یا wall post چیست؟ وال پست قسمتی از میانقاب است که آن را به اسکلت ساختمان متصل می‌نماید. درواقع والپست (Wall Post) به معنی نگهدارنده (Post) دیوار (Wall) در برابر نیروهای وارد بر آن میباشد. وال پست با استفاده از کلاف‌هایی به شکل کلاف‌های قائم یا افقی در طول‌های مشخص به یکپارچه عمل نمودن دیوار کمک می‌نماید. وظیفه وال پست انتقال نیروهایی وارده به دیوار در اثر باد و زلزله به قاب و سازه ساختمان میباشد. با این کار وال پست‌ها باعث درگیر شدن اسکلت ساختمان و در نتیجه استحکام دیوار خواهند شد. به زبان ساده می‌توان گفت وال پست همان نبشی کشی ساختمان میباشد.
اجرای وال پست به چهار هفته تا پنج هفته زمان نیاز دارد و نحوه اجرای وال پست با توجه به مصالح و طراحی که برای آن در نظر گرفته شده است، متفاوت میباشد. در بین روش‌های مختلف ساخت وال پست، اجرای وال پست با نبشی و اجرای وال پست با میلگرد به دلیل مقرون به صرفه بودن از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.
آیین نامه 2800 وال پست چیست؟
آیین‌نامه 2800 توسط وزارت راه و شهرسازی منعقد شده است. بر اساس آن یک سری ضوابط باید به‌صورت اصولی و اجباری در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی رعایت شود. طبق مبحث چهارم مقررات ملی، می‌بایست کلیه دیوارهای پیرامونی جهت مقاومت در برابر زلزله توسط وال پست‌های عمودی یا افقی و میانقاب‌ها ایمن شوند. این استاندارد چند باری ویراست شده است و در حال حاضر آخرین نسخه ویرایش آن شماره 4 میباشد. که در سال 1400 انجام شده است. بر اساس آن نحوه اجرای میانقاب دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است. و لازم دانستیم که اشاره‌ای داشته باشیم بر بندهای آن: اولین بند مربوط به دیوارهای داخلی خواهد بود. تیغه‌ها یا دیوارهای داخلی با ارتفاع 1.8 متر باید به نحوه اجرای مناسب و استفاده از وادارها و از نظر جانبی به سازه‌ها مهار گردند.
از طرفی حداکثر طول مجاز در هر دیوار غیرسازه‌ای بین دو کلاف قائم نباید از 6 متر یا 40 برابر ضخامت بیشتر باشد. این اعداد باید به‌درستی توسط مهندس ناظر مورد بررسی قرار بگیرد. پس از آن حداکثر ارتفاع دیوار غیرسازه‌ای از تراز کف 3.5 مرت بوده و لبه‌های قائم تمام دیوارهای غیرسازه‌ای باید مهار شود. همین‌طور لبه‌های افقی در دیوارهای غیرسازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد. باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره 6 یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیوار سازه‌ای یا کلاف احاطه‌کننده دیوار غیرسازه‌ای متصل باشد مقید گردد. همین‌طور ویرایش 96 آیین‌نامه 2800 در تمام دیوارهای ساختمان‌های مسکونی و تجاری و الل خصوص دیوارهای نما، جهت مقاومت در برابر زلزله، ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه مربوط به طراحی ساختمان در برابر زلزله تمامی‌وجوه استاندارد 2800 باید به‌درستی رعایت گرد .
توجه داشته باشید که عدم رعایت قوانین و مقرارت ممکن است خسارت‌های جانی و مالی جبران ناپذیری در پی داشته باشد. اگر چه ساخت میانقاب و وال پست قدمت زیادی در کشور ندارد و هزینه اضافی در ساختمان سازی ایجاد می‌کند. اما با توجه به اهمیت نحوه اجرای میانقاب و وال پست در افزایش مقاومت ساختمان، اهمال کاری در اجرای آن می‌تواند عواقب قانونی در پی داشته باشد. به عنوان مثال اگر ساختمان در اثر زلزله یا باد تخریب شود و مشخص شود به علت اهمال کاری در نحوه اجرای میانقاب یا وال پست بودن حتما یکی از مهندسان ناظر ساختمان به عنوان مقصر شناخته می‌شود.
اطلاعات بیشتر در مزایای نورد سرد نسبت به نورد گرم در چیست؟
انواع وال پست از نظر نحوه اجرا
از نظر نحوه اجرای میانقاب با استفاده از والپست چند دسته‌بندی کلی وجود دارد. یک روش دسته بندی بر مبنای نحوه چینش در طول و عرض دیوارها است که بر مبنای این روش، وال پست به دو دسته کلی عمودی (موازی با ستون) و افقی (عمود بر ستون) تقسیم بندی می‌شود. روش دیگر دسته بندی اجرای وال پست با توجه به مصالحی است که برای ساخت آن به کار برده می‌شود. برای اجرای والپست می‌توان از انواع مصالح استفاده نمود مانند اتصال به دیوار با ستون میلگرد، اجرای تسمه دور ستون دیوار، مهار دیوار با استفاده از میلگرد در داخل ستون‌های هم جوار، مهار دیوار از طریق استفاده از میلگرد در داخل کف، مهار دیواربه‌دیوارهای برشی از طریق عبور میلگردها از سوراخ قاب. اجرای وال پست جان‌پناه بام و نبشی کشی و اجرای پوال پست در ساختمان بتنی، همین‌طور امکان اجرای وال پست با انکر بولت و نبشی کشی و اتصال به ستون میلگرد نیز وجود دارد. با توجه به کاربرد گسترده تر میلگرد و نبشی در ساخت وال پست بررسی دقیق تری بر روی آنها خواهیم داشت.
وال پست افقی
وال پستی که در دیوار به کار برده می‌شود، بر خلاف عمودی بودن دیوار باید حالتی افقی داشته باشد. به همین جهت به آن وال پست افقی یا تیرک گفته می‌شود. طبق دستورالعمل‌ها وال پست افقی زمانی که ارتفاع دیوار بیشتر از 3.5 متر باشد باید اجرا شود. جهت اتصال بهتر میانقاب در این نوع وال پست از میلگردهای آجدار نمره ۱۴ و یا بالاتر در فواصل ۱ تا ۱٫۵ متر استفاده می‌شود. البته از نبشی و تمسه فولادی نیز در اجرای والپست افقی می‌توان استفاده نمود.
وال پست عمودی
زمانی که بارهای خمشی وارده بر دیوار بیشتر از سایر بارها باشد، از والپست عمودی استفاده می‌شود. این نوع وال پست در دیوارهایی که دهانه‌ای با بیش از 5 متر طول دارند یا زمانی که طول دیوار 40 برابر ضخامت دیوار باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور معمول در ساخت وال پست عمودی از میلگردهای آجدار نمره 10 در فاصله‌های یک متر به یک متر که به نبشی یا قوطی جوش داده می‌شوند، استفاده می‌شود. البته در نحوه اجرای میانقاب و اتصال آن به وال پست از سایر پروفیل‌های فولادی مانند نبشی نیز می‌توان استفاده نمود. انجام این کار باعث ایجاد درگیری لازم بین تیغه و وال پست می‌شود و در زمان وارد آمدن بارهای اضافی، دیوار از خود رفتار یکپارچه تری نشان میدهد.
توجه داشته باشید که در اغلب موارد بسته به نوع پروژه و پیمانکار سازه، از ترکیب هر دو نوع وال پست قائم و افقی استفاده می‌شود تا درگیری دیوارهای سازه با اسکلت بیشتر شود. این موضوع در ساختمان‌های بلند، ساختمان‌هایی که در مناطق زلزله خیز قرار دارند و همچنین مناطقی که در معرض وزش بادهای زیاد هستند، بیشتر دیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: ساندویچ پانل سقفی و انواع آن
اجرای وال پست (نحوه اجرای میانقاب) با میلگرد چگونه انجام می‌شود؟
همانطور که گفته شد، وال پست جزئی از میانقاب است که وظیفه اتصال آن به دیوار را بر عهده دارد. با توجه به نحوه اجرای میانقاب از مصالح مختلفی مانند میلگرد، نبشی، ناودانی، قوطی پروفیل استفاده می‌شود. استفاده از میلگرد به دلیل نصب آسان تر، سبک تر بودن سازه، استحکام بالا و اتصال قوی دیوارها همیشه یکی از گزینه‌های محبوب در اجرای وال پست بوده است. نحوه اجرای میانقاب به این صورت است که نخست باید بیس پیلت را در زیر و روی تیر بتنی و در محل اجرای وال پست قبل از بتن‌ریزی سقف انجام داد. مرحله بعد شامل بتن‌ریزی می‌شود. البته درصورتی‌که قبل از آن بیس پلیت اجرا نگردد. حتماً باید پلیت‌ها توسط رول بولت‌ها به تیرها متصل شود که استحکام لازم را داشته باشد. پس از آن به‌هیچ‌عنوان نباید برای نصب پلیت‌ها به جان تیرها از میخ‌های 3 سانتی‌متری که توسط سیستم میخکوب برقی نصب می‌شوند استفاده نمود. در واقع این باعث می‌شود که در اثر ارتعاش و حرکت دچار فروریختگی شوند. از طرفی نمی‌توان وال پست را توسط میلگرد به تیرها وصل کرد.
پیش‌ازاین که وال پست‌ها جوش داده شوند لازم است که ابعاد داخلی ساختمان اندازه‌گیری شده و بعد از دیوارچینی این موجب مشکل نشود. حداقل پروفیل مصرفی برای اجرای وال پست نبشی 5 میباشد. در نهایت لازم است که بر اساس نقشه‌های مصوب نظر طراح سازه عمل شود. در نحوه اجرای میانقاب باید به شاغول بودن و همین‌طور هم راستایی افقی وال پست‌ها دقت شود. در این حالت معمولاً از عملیات ریسمان کشی استفاده می‌شود پس از آن باید جوشکاری وال پست‌ها توسط شخص آشنا به کار انجام گردد.
تفاوت وال پست و میلگردهای بستر چیست؟
یکی از مصالحی که امروزه به صورت گسترده به جای وال پست به کار برده می‌شود، میلگردهای بستر هستند. میلگرد بستر به میلگردهایی گفته می‌شود که به صورت نردبانی یا خرپایی به هم جوش داده می‌شود و در ملات بین دیوار آجری یا سفالی و ستون‌ها قرار می‌گیرد. در مقابل وال پست به شکل چهارچوب ناودانی، پروفیل و نبشی ساخته می‌شود. کاربرد کلیدی آن توزیع دقیق‌تر و صحیح‌تر نیروهای وارد شده بر دیوار میباشد. درواقع وظیفه هر دو وال پست و میلگرد بستر تقویت و مقاوم سازی دیوار سازه میباشد با این حال تفاوت‌هایی با هم دارند و نباید به جای یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند. در تفاوت این دو متریال آمده است که اجرای میلگرد بستر از اجرای وال پست آسان‌تر خواهد بود. برای بررسی این مسئله باید نگاهی به نحوه اجرای میانقاب نیز داشته باشید. میلگرد بستر از نظر قیمتی برای پروژه‌های عمرانی بهتر و مقرون‌تر است. همین‌طور در مقابل وال پست توان تحمل وزن بیشتری در مقابل نیروهای برشی و فشار دارد. ضمن این که برای اجرای وال پست شما نیاز به عملیات جوشکاری خواهید داشت و این کار باید توسط فردی ماهر و آشنا باتجربه خوب انجام گردد. همین‌طور وال پست به این صورت است که از نبشی و برای میلگردهای بستر از میلگرد با قطر 4 استفاده می‌شود.
اطلاعات بیشتر در نحوه کار دستگاه شات بلاست و آشنایی با آن
نحوه اجرای میانقاب با اجرای وال پست با نبشی چگونه است؟
یکی دیگر از مصالحی که در نحوه اجرای میانقاب بسیار کاربرد دارد، استفاده از نبشی برای اجرای وال پست میباشد. در هنگام اجرای وال پست با نبشی می‌توان از آن به صورت ناودانی با ااتصال دو نبشی به هم و تیرآهن با اتصال چهار نبشی به یکدیگر، استفاده نمود. اما به طور معمل برای اجرای وال پست نبشی، دو عدد نبشی 4 یا 5 رابه کمک میلگرد به ضخامت دیوار متصل می‌کنند و سپس کل اجزا را با رنگ ضد زنگ، رنگ آمیزی می‌نمایند. این کار باعث می‌شود با گذشت زمان میزان مقاومت وال پست در اثر زنگ زدگی و خوردگی کاهش پیدا نکند. وال پست نبشی می‌توان به کنترل حرکت خارج از صفحه دیوار بیشتر کمک نماید. نبشی بیشتر به عنوان بخش میانی یا کناری وال پست برای اتصال به قاب سازه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد .
خطرات استفاده و نحوه اجرای میانقاب
در برخی شرایط میانقاب می‌تواند یک متریال خطرناک باشد. در این وضعیت باعث کاهش شکل‌پذیری شده و در مقابل درصورتی‌که آگاهی کامل از رفتار میانقاب داشته باشید. می‌توانید از اثرات مثبت آن در پروژه‌های ساختمانی استفاده کنند. تأثیر مهم میانقاب‌ها به ریو خواص مکانیکی سازه‌ها از قبیل مقاومت، سختی و شکل‌پذیری سبب شده است که به‌صورت گسترده به پژوهش در مورد این سازه‌ها بپردازند.
مشاهدات به‌دست‌آمده در زلزله‌های مختلف سبب شده که محققین در حوزه‌های عمران و ساختمان به فکر راهی برای کنترل مقاومتی سازه بیفتند. ازاین‌رو استفاده و نحوه اجرای میانقاب یکی از مهم‌ترین مسائلی است که معمولاً طراحان و همین‌طور مدیران پروژه به آن توجه ویژه‌ای دارند. استفاده و نحوه اجرای میانقاب نیز قوانین خاص خود را دارد و از طرف دیگر اثرات دیوار روی قاب نیز سبب زیادشدن سختی جانبی قاب می‌گردد. به‌هرحال میانقاب‌ها زیر سازه‌هایی هستند. که همواره در ایران مورداستفاده قرار گرفته و در واقع گزینه‌ای برای واکنش سازه در حالت تحریک‌های خارجی هستند. به‌طورکلی میانقاب‌های غیرسازه‌ای به دو شکل احداث می‌شوند.
بیشتر بخوانید: ریمیت آهن اسفنجی چیست؟
سخن نهایی در مورد نحوه اجرای میانقاب و وال پست
با توجه به زلزله خیز بودن کشور، میانقاب به عنوان یکی از سازه‌هایی که تاثیر بسیار مثبتی در افزایش مقاومت ساختمان‌ها دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است و الزامات قانونی مشخصی برای آن تعریف شده است. این سازه با توجه به نحوه اجرای میانقاب به دو دسته میانقاب سازه ای و غیر سازه ای تقسیم بندی می‌شود که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. یکی از اجزای اصلی میانقاب، وال پست میباشد که وظیفه اتصال آن به قاب دیوار را برعهده دارد. با توجه به نحوه اجرای میانقاب و مشخصات آن از انواع وال پست افقی، عمودی یا ترکیبی استفاده می‌شود. همچنین انواع وال پست با توجه به مصالحی که در ساخت آنها به کار رفته است دسته بندی می‌شوند.
نظر شما