تست و آزمایش ورق روغنی در 8 مرحله

ورق روغنی نوعی از ورق‌های موجود و پرکاربرد در بازار است که با استفاده از تکنولوژی نورد سرد تولید می‌شود. این ورق در بازار تجاری به ورق سرد معروف بوده و دلیل اصلی نامگذاری این محصول شکل ظاهری آن نامیده شده است. ورق روغنی پس از تولید به دلایل مختلفی از جمله جلوگیری از زنگ زدگی، روغنکاری می‌شود. با توجه به این که این ورق‌ها با روش نورد سرد در فشار بالا تولید می‌شوند، مقاومت آن‌ها نسبت به سایر انواع ورق‌های تولید شده کمی‌ بیشتر است و به همین دلیل نیز کاربرد بیشتری را در صنعت به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع باعث شده تا تست و آزمایش ورق روغنی در کارخانه‌هایی که آن را تولید می‌کنند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد که در ادامه این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم. کارشناسان پیوان به صورت روزانه قیمت محصولات فولادی مختلف مثل قیمت ورق روغنی را درج می‌کنند.

ورق روغنی چه نوع ورقی است؟

قبل از این که بخواهیم به موضوع تست و آزمایش ورق روغنی بپردازیم، بهتر است بدانیم این ورق چیست و چه کاربردی دارد. همانطور که اشاره کردیم ورق روغنی که به عنوان Cold Rolled Steel Sheet نیز شناخته می‌شود، با استفاده از فرآیندی با نام نورد سرد تولید می‌شود. بیش از 100 سال است که این نوع ورق در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از ورق روغنی در ساخت ساختمان‌ها از دهه پنجم قرن هجده آغاز شد. در دهه سوم قرن نوزده، اجازه استفاده از ورق‌های فولادی روغنی به عنوان یک جزء سازنده ساختمان‌ها هنوز محدود بود؛ چون در آن زمان استانداردهای مرتبط با ساخت و ساز کافی و اطلاعات مناسب در مورد استفاده از ورق‌ها در قوانین موجود در زمینه ساخت و ساز وجود نداشت. ورق‌های روغنی دارای مقاومت بالا (به علت مقاوم سازی لایه سطحی در نورد سرد)، کیفیت ظاهری بالا نسبت به ورق سیاه و همچنین فرآیند تولید سریع‌تر و راحت‌تر بوده و برای استفاده در صنایعی همچون اتومبیل سازی و لوازم خانگی در گریدهای مختلف بسیار مورد توجه هستند؛ از این رو تست و آزمایش ورق روغنی برای صنایع بسیار مهم است. در این باره پیشنهاد می‌کنیم خواندن مقاله تفاوت بین ورق سیاه و ورق روغنی را از دست ندهید.

تاریخچه تست و آزمایش ورق روغنی در ایران

در سال ۱۳۸۷ برای اولین بار استانداردی مبنی برای تولید ورق روغنی به روش نورد سرد تدوین شد. پس از بررسی کامل این استاندارد‌ها، ورقی به روش نورد سرد با قابلیت کشش و کیفیت سطح وسط تولید شد و برای تایید نهایی به سازمان ملی استاندارد و کمیسیون‌های مربوطه ارسال گردید. محصول تولیدی در نهایت در اجلاس ملی استاندارد مورد تجدید نظر قرار گرفت و در سال ۱۳۹۲ به عنوان یک استاندارد ملی منتشر شد تا تولید کنندگان آن را در دستور کار خود قرار دهند. در ادامه با کاربرد ورق روغنی بیشتر آشنا شوید.

هدف از تست و آزمایش ورق روغنی چیست؟

هدف اصلی آزمایش چنین محصولی، تهیه ورقی با قابلیت کشش و کیفیت معمول برای مصارفی است که شکل ظاهری آن برای تولید کننده و مصرف کننده اهمیت دارد. این محصول  به روش نرود سرد پوسته زدایی شده و سپس از طریق کشش به کمک غلتک‌های مخصوص به ضخامت دلخواه خواهد رسید. ورق روغنی تولید شده بعد از گذراندن آزمایشات متعددی که در واحد کنترل کیفیت انجام می‌شود، مورد تایید نهایی قرار گرفته و روانه بازار می‌شود تا در اختیار مصرف کنندگان قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: گریدهای ورق روغنی

مراحل تست و آزمایش ورق روغنی

در ادامه آزمایشاتی که در واحد کنترل کیفیت بر روی ورق روغنی انجام می‌شود را برای شما توضیح می‌دهیم:

1. بررسی کربن فولاد

اگرچه کربن عنصر ثابتی در تمامی محصولات فولادی است؛ اما میزان کربن در فولاد ساده کربنی نسبت به آلیاژی بیشتر است. در واقع میزان کربن فولاد استحکام و سختی محصول را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؛ بنابراین بررسی کربن ورق روغنی بسیار مهم است.

2. بررسی شرایط تولید و ترکیبات شیمایی

یکی دیگر از مراحل تست و آزمایش ورق روغنی بررسی عناصر و ترکیبات شیمیایی محصول است که نباید از حد استاندارد تجاوز کند. در نهایت نیز گزارشی از ترکیبات شیمیایی به مصرف کننده ارائه خواهد شد.

3. تست و آزمایش ورق روغنی از نظر ابعاد محصول

این نوع ورق‌ها را می‌توان در ابعاد متفاوتی در بازار معامله کرد؛ چرا که می‌توانند به صورت سفارشی نیز قابل تغییر باشند؛ اما به طور کلی ورق‌های روغنی را می‌توان در سه گروه، با اندازه و سایز استاندارد تقسیم بندی کرد:

• 1830 میلی متر
• 2440 میلی متر
• 3050 میلی متر

گفتنی است این اندازه‌ها ضخامت ورق‌ها را تعیین می‌کنند و اندازه طول و عرض آن‌ها می‌تواند به شکل‌های متفاوت‌تری نیز به تولید برسد. کارخانه ساخت ورق‌های آهنی روغنی، می‌توانند به صورت سفارشی اقدام به ساخت انواع ورق آهنی در ابعاد مختلف کنند.

بیشتر بخوانید: تفاوت ورق سیاه با ورق رنگی

4. گونیا نبودن ورق

منظور از این مرحله تست و آزمایش ورق روغنی این است که لبه‌های انتهای ورق‌ها نسبت به لبه کناری باید به صورت عمودی مورد سنجش قرار گیرد تا انحراف نداشته و ورق مورب نباشد. در نظر داشته باشید که استاندارد ISO 16162 برای بررسی اختلاف لبه‌های انتهای ورق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5. بررسی انحراف لبه‌های ورق

لبه های کناری ورق روغنی به کمک یک خط مستقیم در واحد کنترل کیفیت بررسی شده و مورد آزمایش قرار می‌گیرند. فرآیند تولید محصولات پوشش دار مثل ورق گالوانیره توسط تولید کننده تعیین می‌گردد و هنگام خرید و بررسی قیمت ورق روغنی به اطلاع خریدار خواهد رسید.

6. بررسی روغن مخصوص روغنکاری

به منظور جلوگیری از فرسایش و زنگ زدگی ورق، یک پوشش روغنی دو سطح آن را در برمی‌گیرد که بررسی این روغن باید در تست و آزمایش ورق روغنی در نظر گرفته شود. باید به این نکته توجه داشت که روغن اضافه شده در این مرحله به عنوان روان ساز در فرآیندهای کشش و شکل دهی ورق مورد استفاده قرار نمی‌گیرد؛ از این رو باید قابل شستشو داشته باشد تا در مراحل بعدی بتوان روغن را از روی ورق زدود. در صورت تمایل خریدار می‌توان از مرحله روغن کاری صرف نظر کرد؛ ولی از آن جایی که این روغن در جلوگیری از زنگ زدگی نقش به سزایی دارد، مسئولیت عواقب آن بر عهده خریدار است.

مطالعه پیشنهادی: ویژگی ورق گالوانیزه

7. تست و آزمایش ورق روغنی از نظر میزان جوش‌پذیری

با توجه به این که ورق‌های روغنی برای مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید میزان جوش پذیری آن‌ها قبل از عرضه مورد بررسی کامل قرار گیرد. این ورق‌ها با توجه به ترکیبات شیمایی تشکیل دهنده و ماهیت خود به چند حالت تولید و روانه بازار می‌شوند. نوع اول این ورق‌ها، ورقی با کیفیت معمولی  است که برای مصارف عمومی چون خم کاری، شکل دهی ساده یا جوشکاری کاربرد دارد. نوع دیگر این ورق‌ها، ورق کششی است که  برای مصارفی کاربرد دارد که نیاز به کشش ورق، شکل دهی زیاد و جوشکاری باشد. اصولا نوع کششی در ضخامت‌های بالای ۰.۴ میلی متر با عرض ۶۰۰ به صورت کلاف و شیت تولید می‌شود.

8. آزمون کشش محصول

برای تست و آزمایش ورق روغنی از لحاظ میزان کشش فولاد، نمونه‌ای از ورق روغنی را انتخاب می‌کنند و سپس آزمون‌هایی طبق استاندارد ۱۰۲۷۲ روی آن انجام شده و نتیجه آن جهت بررسی به واحد کنترل ارسال می‌شود. در صورتی که نقص یا ترکی در حین آزمایشات دیده شود، باید آزمون دیگری جایگزین آن شود تا کیفیت محصول مورد تایید واقع گردد. در صورتی که نتیجه حاصله با استانداردها متغیر باشد، دو نمونه به صورت تصادفی انتخاب و آزمون‌ها مجددا تکرار می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم تا مهم‌ترین مراحل تست و آزمایش ورق روغنی را برای شما برشمرده و توضیح دهیم. نکته‌ مهمی که هنگام خرید ورق روغنی باید مدنظر داشته باشید این است که گاها ورق روغنی تولید شده بنا به ماهیت خود به کرنش و تغییر شکل تمایل نشان می‌دهد. به عنوان مثال در برخی موارد هنگام شکل دهی، نشانه‌هایی از شیارزدگی یا کاهش میزان انعطاف‌پذیری محصولات دیده می‌شود. بر همین اساس بهتر است که فاصله زمان تولید تا استفاده از آن به حداقل ممکن برسد. در آخر نیز توصیه می‌نماییم حتماً ورق‌های روغنی مدنظر خود را از طریق مراکز معتبر (کیفیت مطلوب محصولات) و منصف (قیمت‌های مناسب) بخرید