کاربرد میلگرد تقویتی، نحوه چیدمان میلگرد تقویتی فوندانسیون در تیرچه ساختمان

از گذشته تا به امروز شاهد تخریب ساختمان‌ها در اثر بلایای طبیعی و زلزله بوده‌ایم که خسارت‌های مالی و جانی زیادی به همراه داشته اند. با گسترش ساختمان‌های بلند و افزایش جمعیت مقاومت سازه در برابر بلایای طبیعی و زلزله یکی از موضوعات مهم در ساختمان‌سازی و ساخت‌وساز تبدیل شده است. به‌همین جهت مهندسین و پیمانکاران به منظور افزایش استحکام سازه‌ها از مصالح آهنی مختلفی استفاده می‌کنند. در این میان میلگرد تقویتی به خاطر مقاومت کششی و فشاری بالایی که در بهبود استحکام ساخت‌وساز ایجاد می‌کند، یکی از مصالح بسیار پرکاربرد می‌باشد. علاوه‌بر این کاربرد میلگرد تقویتی در پروژه‌های مختلف تا حد زیادی هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. این محصول پرکاربرد دارای انواع مختلفی است. انواع میلگرد تقویتی بیشتر در ساخت تیرچه، دیوارهای برشی و فونداسیون کاربرد دارند. اگر می‌خواهید به‌طور دقیق بدانید و کاملا تصویری! بدانید میلگرد تقویتی چیست؟ ویژگی‌ میلگرد تقویتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ و انواع آن کدام است؟ همچنین جهت اطلاع از قیمت میلگرد تا انتهای مطلب در پیوان ما را همراهی کنید.

 

میلگرد تقویتی چیست؟

امروزه بیشتر ساختمان‌ها از بتن ساخته می‌شوند؛ اما مشکل استفاده از بتن این است که این ماده مقاومت بالایی در برابر نیروهای کششی و خمشی ندارد و در هنگام مواجه با بلایای طبیعی نمی‌تواند ایمنی ساختمان را حفظ نماید. به‌همین جهت برای افزاش مقاومت بتن از انواع میلگرد برای افزایش مقاومت کششی آن استفاده می‌شود و به اصطلاح بتن مسلح می‌شود. به‌طور معمول در بخش‌های اصلی ساختمان مانند دیوار برشی، تیرچه‌ها و فونداسیون که نیاز به مقاومت بالاتری وجود دارد، علاوه‌بر میلگردهای معمولی از میلگردهای تقویتی نیز استفاده می‌شود. زیرا مقاومت کششی بالا و خواص فنی میلگرد تقویتی استحکام سازه‌ها را در برابر نیروهای فشاری و برشی زیاد تا چند برابر افزایش می‌دهد.  

در واقع میلگردهای تقویتی یکی از انواع پرکاربرد میلگرد هستند که طی فرآیند نورد گرم از شمش فولادی ساخته می‌شوند. این میلگردها در دو نوع آجدار و بدون آج وجود دارند؛ اما اکثر این نوع میلگرد از نوع آج‌دار هستند. زیرا وجود آج در این نوع از میلگردها به اتصال بهتر آنها به بتن کمک می‌کند و مانع لغزش سطح مقطع بتن در طول زمان می‌شود، در نتیجه مقاومت سازه بیشتر افزایش پیدا می‌کند.

ویژگی‌‌های میلگرد تقویتی

ظاهر میلگردهای تقویتی به دلیل ساخته شدن با فرآیند نورد گرم زیاد جالب نیست و به همین جهت بیشتر در سطوح زیرین کاربرد دارند. این نوع میلگردها در سایزهای 6 تا 16 به بازار عرضه می‌شوند. سایز میلگردهای تقویتی متناسب با استحکام مشخص شده برای ساختمان تعیین می‌شود. این مقطع فولادی از لحاظ جنس شامل انواع میلگرد تقویتی گالوانیزه، میلگرد فولاد کربنی، میلگرد فولاد ضدزنگ، میلگرد تقویت شده با الیاف شیشه و میلگرد روکش اپوکسی هستند.

اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی میلگرد تقویتی، مقاومت کششی زیاد آن است که به خاطر آن در اثر تغییرات محیطی به‌راحتی دچار تحول نمی‌گردد و شکل اصلی خود را از دست نمی‌دهد. همچنین از خصوصیات مهم میلگرد تقویتی می‌توان به قابلیت خم شدن تا 180 درجه اشاره کرد. این ویژگی استفاده از انواع آن را در هر قسمت از ساختمان فراهم می‌کند. انواع این نوع میلگرد برای خم شدن نیاز به دمایی بیش از 180 درجه سانتی‌گراد خواهند داشت. این نوع میلگردها در دو مدل دارای آج و بدون آج ‌ در بازار عرضه می‌شوند. به جهت گسترده بودن کاربرد میلگرد تقویتی بسیاری از شرکت‌های ذوب‌آهن نسبت به ساخت آن اقدام می‌کنند و به ‌راحتی می‌توانید انواع آن را در بازار آهن‌آلات ساختمان‌سازی و صنعتی به صورت کلاف‌ و شاخه خریداری نمایید.

انواع میلگرد تقویتی بر اساس نوع آرماتوربندی

برای استفاده از میلگردها در سازه‌های مختلف، این فرآورده‌های آهنی را در کنار هم قرار داده و با استفاده از بست یا جوش‌کاری سرد آنها را به هم متصل می‌کنند که به این شیوه استفاده آرماتوربندی می‌گویند. نوع آرماتوربندی میلگردها براساس نقشه ساختمان انجام می‌شود.کاربرد میلگرد تقویتی با توجه به نحوه آرماتوربندی متفاوت خواهد بود. عواملی که بر روی انتخاب نوع آرماتوربندی میلگرد تقویتی تاثیر گذار هستند عبارتند از اینکه آرماتور به کدام بخش از سازه ساختمان مربوط می‌شود و مشخصات خود میلگرد مانند طول، قطر و وزن. در زیر انواع آرماتوربندی آن را معرفی می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: ساختمان اسکلت فلزی و مراحل اجرایی آن

میلگرد سنجاقی

در پاسخ به سوال میلگرد تقویتی سنجاقی چیست؟ باید گفت که نامگذاری این میلگرد بر اساس شکل آن صورت گرفته و این نوع میلگرد شبیه به سنجاق می‌باشد. شکل ظاهری میلگرد سنجاقی به‌صورت یک میلگرد طولی با دو انتهای خم شده با زاویه متفاوت است. کاربرد میلگرد سنجاقی بیشتر برای اتصال میلگرد تقویتی خاموت به میلگردهای طول ستون می‌باشد. در واقع کاربرد اصلی میلگرد سنجاقی مقاوم سازی میگلردهای طولی ستون در برابر نیروی برشی است.

میلگرد خرک

این نوع میلگرد برای کنار هم قرار دادن دو ردیف آرماتور به صورت افقی و با فاصله‌های مشخص در بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد میلگرد تقویتی خرک بیشتر در بخش فوقانی فونداسیون می‌باشد. به نوعی می‌توان گفت جایگزین میلگرد خاموت بوده زیرا استفاده از آن در فونداسیون ممکن نیست. از آنجایی که میلگرد خرک برای چسباندن آرماتور روی فونداسیون استفاده می‌شود به نام آرماتور پایه دار نیز شناخته می‌شود.

میلگرد راستا

میلگرد تقویتی راستا یک نوع میلگرد دارای طول زیاد بوده و لبه‌های آن کمی ‌منحنی هستند و در کنار میلگردهای معمولی از آن استفاده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی میلگرد راستا افزایش مقاومت کششی بتن است.

میلگرد اُتکا

میلگرد تقویتی اوتکا که به نام اُدکا نیز شناخته می‌شود، سری خمیده شبیه به گردن اردک دارد. جالب است بدانید که این استاندارد از کشور روسیه وارد ایران شده است و دلیل نام‌گذاری آن نیز همین مسئله می‌باشد. در واقع در کشور روسیه یا همان شوروی سابق اتکا به معنای اردک است. ساختار میلگرد اتکا باعث شده تا بتواند کشش‌های ناشی از خمش از سمت بالا و پایین و کشش‌های برش را به‌صورت مایل تحمل ‏‌کند. این نوع میلگرد از متداول‌ترین انواع میلگرد بوده و بیشتر در ساخت تیرچه از آن استفاده می‌شود. میلگرد اتکا با تحمل لنگرهای منفی در تکیه‌گاه و نیروهای برشی باعث تقویت مقاومت تیرچه‌ در برابر کشش ناشی از خمش در بخش‌های پایینی و بالایی می‌شود. طول این نوع میلگرد تقویتی تیر به طور معمول حدود 12 متر است.

رکابی

در واقع نوعی میلگرد خاموت است با این تفاوت که دو انتهای میلگرد باز می‌باشد. این نوع میلگرد شبیه به حرف U می‌باشد. کاربرد میلگرد رکابی را می‌توان در دیوارهای برشی جهت نگه‌داشتن میلگردهای طولی و عمودی مشاهده کرد. همچنین برای تنظیم فاصله بین دو شبکه میلگرد نیز می‌توان از میلگرد تقویتی رکابی استفاده نمود. میلگردی که برای تولید میلگرد رکابی مورداستفاده قرار می‌گیرند، میلگرد آجدار نوع A2 است. بر اساس استاندارد ایران سایزهای 8 و 10 در ساخت میلگرد رکابی اصلی‌ترین متریال به شمار می‌روند.

خاموت

اصطلاح خاموت برای میلگردهایی که به صورت عرضی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به کار برده می‌شود. در ستون‌های بلند ساختمانی برای آن که بتوان از کمانش، خمش و شکست ستون جلوگیری نمود، میلگردهای تقویتی خاموت دور تا دور میلگردهای ستون پیچیده می‌شوند. در واقع خاموت باعث افزایش استحکام سازه در برابر نیروهای برشی و پیچشی می‌شود. میلگرد تقویتی خاموت تقریبا کارکردی مشابه خرک دارد. با این تفاوت که به جای میلگرد تقویتی فونداسیون، تقویت کننده ستون است.

کاربرد میلگرد تقویتی

همانطور که تا این جای مقاله بیان شد، کاربرد میلگرد تقویتی در افزایش مقاومت ساختمان در برابر نیرو‌های فشاری و تنشی می‌باشد. برای بهینه سازی وزن سازه ساختمان و همچنین هزینه نهایی ساخت، به طور معمول از میلگرد تقویتی فقط در بخش‌های مهم ساختمان که بیشترین فشارها را باید تحمل کنند، استفاده می‌شود. این بخش‌ها عبارتنداز: ۱. فونداسیون یا پی ساختمان ۲.تیرچه‌های بتنی ۳. ستون‌ها و دیوارهای برشی. برای آشنایی بیشتر با کاربرد میلگرد تقویتی، در ادامه به بررسی کاربردهای این محصول در مکان‌های مختلف می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: کاربرد میلگرد و نکات ریز اجرایی

نحوه چیدمان و کاربرد میلگرد تقویتی در تیرچه ساختمان

تیرچه را می‌توان یکی از بخش‌های مهم دانست که قسمت زیادی از وزن را تحمل می‌کنند. تیرچه در سقف قرار می‌گیرد و تمامی ‌نیروهای فشاری و برشی که از سمت طبقات بالا و فونداسیون به آن وارد می‌شوند را تحمل می‌کند و بیشتر در ساختمان‌هایی با بیش از 2 طبقه کاربرد دارد. درواقع تیرچه جزئی از سازه است و بیشترین بار کششی روی آن قرار خواهد گرفت. با توجه به اهمیت تیرچه در استحکام ساختمان در ساخت آن از چهار نوع خاص میلگرد استفاده می‌شود:

• میلگردهای کششی
• میلگردهای عرضی
• میلگردهای تقویتی
• میلگردهای بالایی

در هنگام انتخاب میلگرد تقویتی تیر باید در نظر داشته باشید که حتماً از میلگرد آجدار ‏استفاده شود. طول هر ‏میلگرد باید ازروی نمودار لنگر خمشی و جدول میلگرد تقویتی تیرچه مشخص گردد. در غیر این صورت پروژه عمرانی ‏دچار مشکلات مقاومتی عدیده‌ای می‌شود و اصلاً مقاومت لازم در مقابل حرکات زمین را ‏نخواهد داشت. همین‌طور طول میلگرد تقویتی باید از تیرچه کم‌تر باشد و به‌عبارتی باید میلگردها ‏درون بتن به شکل کاملاً یکدست دفن شوند. همچنین طول آرماتور تقویتی تیرچه به بتن و آرماتور و شرایط ساختمان نیز بستگی دارد. یعنی شما باید نخست این مسئله را به‌خوبی بررسی کنید. همین‌طور در کارهای اجرایی بهتر است که نمره میلگرد اصلی و تقویت شده یکی باشد.   

در هنگام کاربرد میلگرد تقویتی در تیرچه یک موضوع مهم وجود دارد و آن هم مربوط به بررسی مکان و فاصله میلگردها از یکدیگر می‌باشد. بخش زیادی از نحوه چیدمان میلگرد به قطر و ضخامت آن مربوط است. برای تعیین نهایی اندازه میلگرد تقویتی از نرم‌افزارها و ابزارهای کامپیوتری استفاده می‌گردد. اما هر چه تعداد بیشتری از میلگردهای تقویتی را با فاصله کمتر از هم به کاربرده شوند، استحکام سقف بیشتر خواهد شد. علاوه‌برآن میلگردها برای استفاده به‌عنوان سیستم تقویتی می‌توانند بسته به نظر مهندس اجرای پروژه، نیاز پروژه و موقعیت مکانی در حالات مختلفی خم و یا زاویه داده شوند. اما به‌طور معمول میلگرد تقویتی که برای تیرچه استفاده می‌شود از نوع میلگرد تقویتی اُتکا است.  

مکان‌هایی که به میلگرد تقویتی نیاز دارند!

در قسمت‌های گوناگون همان‌طور که گفتیم، اصولا در بخش‌های گوناگون ساختمان از میلگردهای تقویتی استفاده می‌شود. علت استفاده کردن آن این است که روی هر قسمت فشار وجود داشته است. می‌توان گفت برای تحمل کردن آن به یک ماده با استحکام زیاد نیاز است. از مهم‌ترین قسمت‌های ساختمانی که می‌توانند چنین تنشی را تحمل کنند می‌توان به پی ساختمان و تیرهای بتنی اشاره کرد همچنین ستون‌ها و دیوارهای برشی را شامل می‌شود. بر این اساس استفاده کردن از میلگردهای تقویتی در چنین مکان‌هایی بسیار رایج بوده است.

کاربرد میلگرد تقویتی در دیوار برشی

دیوار برشی به نوعی دیوار مهاری محسوب می‌شوند که به‌منظور افزایش استحکام سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع دیوارها مستقیماً به فونداسیون و سازه ساختمان متصل هستند. هدف از به کارگیری میلگردهای تقویتی در دیوارهای برشی این است که این فرآورده آهنی مانع از کمانش و شکستن دیوار شوند. دیوار‌های برشی در ساختمان‌هایی که تنش و فشار بر روی ساختمان زیاد است و امکان واژگون شدن دیوارهای عادی وجود دارد، استفاده می‌شوند. به‌طور کلی دیوار برشی بیشتر در سازه‌هایی که در معرض طوفان و زلزله هستند، کاربرد دارد.  دیوار برشی در دو نوع مونولیتیک و جفت وجود دارد. نوع دیوار برشی با توجه به نظر مهندس و طراح انتخاب می‌شود. نحوه استفاده از میلگرد به صورت افقی و قائم می‌باشد که به فونداسیون و اسکلت ساختمان متصل می‌شود. در هنگام استفاده از میلگرد تقویتی دیوار برشی، ممکن است شرایط بتن ریزی سخت شود. به‌منظور جلوگیری از مشکل بتن‌ریزی در فونداسیون و اطراف دیوار بهترین راهکار استفاده از میلگردهای تقویتی قطور تر یا افزایش میلگردهای سراسری اصلی و کاهش میلگردهای تقویتی می‌باشد.

کاربرد میلگرد تقویتی در ستون

ستون‌های عامل انتقال دهنده بار ساختمان از بدنه و اسکلت سازه به فوندانسیون هستند. درواقع وظیفه اصلی ستون ایجاد ساختاری است که بتواند وزن در ساختمان‌ها را تحمل کند. شیوه کار ستون‌ها اینگونه است که بارهای موجود در کف سازه هر طبقه را تحمل می‌کنند و به سطوح پایین‌تر منتقل می‌کنند. این فشارها بر هر ستون در تیرها را نیروهای محوری می‌گویند. هر مشکلی در ستون‌ها می‌تواند باعث تخریب کل ساختمان شود. به‌همین جهت باید دارای استحکام بالایی باشند. به‌علاوه ستون‌ها باید در برابر فشارهای کششی و تنشی نیز انعطاف لازم را داشته باشند. با توجه به اهمیت ستون در ساختمان یکی از کاربردهای میلگرد تقویتی، افزایش مقاومت ستون می‌باشد. علاوه‌بر آن میلگرد تقویتی انعطاف ستون در برابر فشار و تنش را نیز افزایش می‌دهد.

تعداد میلگرد در هر ستون چقدر است؟

ستون‌ها شکل و اندازه‌های گوناگونی دارند و به همین دلیل سطح یک مقطع در هر یک از آن‌ها نیز ممکن است با دیگری متفاوت باشد. تعداد میلگردهای به‌کار رفته در هر ستون نیز باید باتوجه‌ به سطح مقطع انتخاب شود. در ستون‌هایی با سطح مقطع مربع چهار و همین‌طور سطح مقطع شش‌ضلعی منتظم شش، سطح مستطیل شش تا هشت استفاده می‌شود. علاوه‌بر آن در سطح مقطع دایره در کم‌ترین حالت می‌توان از 6 میلگرد استفاده کرد. در نظر داشته باشید که برای ستون‌هایی با سطح مقطع چندضلعی منتظم (چندضلعی‌های دارای اضلاع برابر)، حداقل تعداد میلگردهای مورد نیاز برابر با تعداد اضلاع آن چندضلعی است.

اگر ستون موردنظر از جنس بتن باشد به طور معمول و بر اساس قرارداد پروژه‌های ساختمانی تعداد به این شکل است:

قطر ۸ میلیمتر و بیشتر، میلگردهای پیچشی به‌دور ستون حداقل ۱۰ میلیمتر، سطح مقطع دایره و چندضلعی حداقل ۱۲ و قطر مقطع مربع و مستطیل حداقل ۱۴ میلیمتر. به‌هرحال در اجرای میلگرد در ستون برای افزایش مقاومت لازم است که نکات تأمینی و ایمنی زیادی رعایت شود و همه چیز باید تحت‌نظر مهندس عمران و سازه اجرا گردد. در غیر این صورت پروژه دچار مشکل خواهد شد و مجوزهای لازم را دریافت نمی‌کند.

در هنگام محاسبه میلگرد مورد نیاز برای ساخت ستون لازم است به این نکته توجه داشته باشید که برای اتصال ستون طبقات مختلف به یکدیگر، طول میلگرد باید بیش از اندازه طول ستون باشد. به این مقدار اضافی ریشه ستون یا آرماتور انتظار گفته می‌شود. طول خم میلگرد ریشه ستون باید حداقل طول مورد نیاز برای وصل کردن ستون‌ها به یکدیگر باشد تا هزینه و وزن سازه زیاد افزایش پیدا نکند. به طور معمول طول خم میلگرد ریشه ستون  بین 1 تا 1.4 متر  در نظر گرفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: میلگرد ریشه یا انتظار چیست؟

نحوه چیدمان و کاربرد در فونداسیون

درصورتی‌که هیچ تجربه و تخصصی در زمینه ساختمان‌سازی ندارید باید بدانید که فونداسیون اولین مرحله برای ساخت ساختمان می‌باشد. شالوده ، پِی یا (foundation) به فرانسوی نام‌های دیگر این بخش از ساختمان است. درواقع تمام وزن کلی ساختمان روی فونداسیون به‌عنوان یکی از بخش‌های اصلی قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم به‌صورت ساده‌تر توضیح دهیم بخشی از سازه است که در ابتدا ساخته می‌شود و وظیفه کلیدی آن انتقال نیرو از ستون‌ها به زمین و خاک اطراف ساختمان است.

با توجه به اهمیت فوندانسیون در استحکام ساختمان، باید در ساخت آن از میلگرد تقویتی استفاده شود. اما برای استفاده از میلگرد تقویتی در فونداسیون و یا پی ساختمان ابتدا باید بسته به نیاز و در ابعادی که مهندسین مشخص می‌کنند، میلگرد تقویتی فونداسیون خم شده و چنان‌چه ابعاد آن بیش از اندازه بزرگ باشد، باید برش داده شود. سپس برای ایجاد بخش اصلی فونداسیون سازه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

اصول استفاده از میلگرد تقویتی فونداسیون در پی ساختمان

در  مورد اصول استفاده از میلگردهای تقویتی در پی ساختمان، نکات زیادی وجود دارد که ما چند مورد از آن‌ها را برای شما عزیزان شرح می‌دهیم. نخست این که حداقل و حداکثر میزان فاصله برای آرماتورهای طول باید به ترتیب 10 و 35 سانتی‌متر باشد. قطر طولی آن‌ها نیز نباید کمتر از 10 سانتی‌متر باشد. برای پروژه‌های نهایی و اجرای شماره آرماتورهای تقویتی و اصلی می‌بایست یکسان باشد. زیرا در این صورت استحکام سازه چند برابر خواهد شد. به‌طورکلی آرماتورهای تقویتی در پایین فونداسیون و زیر دیوارهای برشی و یا در بخش زیرین ستون‌ها و در میان میلگردهای بالایی پی تنظیم و نصب می‌گردند.

محاسبه تعداد میلگرد تقویتی در فونداسیون

یکی دیگر از سؤالاتی که در مورد میلگرد تقویتی مطرح می‌شود نحوه کاشت و چیدمان آن در فونداسیون خواهد بود. مقدار میلگرد تقویتی فونداسیون معمولا توسط نرم افزارهای مهندسی محاسبه می‌شود. نحوه اجرای میلگرد تقویتی فونداسیون هم زمان با نصب میلگردهای معمولی می‌باشد. به‌طور معمول محل قرار گرفتن میلگرد تقویتی فونداسیون در بخش پایین‌تر از ستون ساختمان می‌باشد. البته محدودیتی در محل قرار گرفتن میلگرد تقویتی فونداسیون وجود ندارد و بسته به نیاز، اهمیت، امنیت،  ارتفاع و همین‌طور تعداد طبقات ساختمان و وزن کلی بنا در بخش‌های بالاتر نیز از این میلگردها استفاده می‌گردد.

پس از آن باید بگوییم که وزن میلگرد تقویتی نیز باید به‌درستی محاسبه شود. در غیر این صورت می‌تواند سبب بروز مشکلات عدیده‌ای در پروژه گردد. همین‌طور فراموش نکنید که ممکن است در هر پروژه ساختمانی از انواع مختلف میلگرد استفاده شود. در واقع قطر و وزن میلگردها با هم متفاوت است و قطعاً هر چه قطر میلگرد کم‌تر باشد فشار بیشتری را تحمل نموده و در نتیجه توان آن نیز پایین‌تر می‌آید. از طرف دیگر نحوه چیدمان میلگرد در فونداسیون به شرایط محیطی، نوع میلگرد، تعداد میلگرد، قطر میلگرد، وزن وارده نیز بستگی خواهد داشت. بنابراین میتوان گفت که در ردیف بالا و پایین هر فونداسیون از میلگرد تقویتی استفاده می‌شود. روش محاسبه‌ی سرانگشتی برای وزن میلگرد تقویتی به صورت زیر است:

• طول میلگرد تقویتی × تعداد میلگرد تقویتی = متر میلگرد
• متر میلگرد × وزن یک میلگرد تقویتی = وزن کل میلگرد تقویتی

در صورت بروز مشکل در هنگام بتن‌ریزی به علت استفاده از میلگرد تقویتی، طبق نظر مهندس ناظر می‌توان ‏از میلگردهای تقویتی با قطر بیشتر استفاده نمود و یا با افزایش میلگردهای اصلی از تعداد میلگرد تقویتی فونداسیون کم نمود. 

بیشتر بخوانید: نحوه و فرمول محاسبه وزن آهن‌آلات

از میلگرد تقویتی در سازه چه هنگام استفاده می‌شود؟ در چه زمانی اجباری نخواهد بود؟

لازم به ذکر است که در ایران بیش از ۹۹٪ از میلگردهای گرید A3 و A2 استفاده می‌شود (برای اطلاع از تفاوت میلگرد A2 و A3 این مقاله را بخوانید). این موضوع چند دلیل دارد: اولاً تولید میلگرد با گرید A4 در ایران بسیار کم است. اگر بخواهید از این نوع میلگرد استفاده کنید، باید از مارک‌های وارداتی انتخاب کنید. ثانیاً به دلیل کمبود میلگرد و استحکام بالای میلگرد A4، استفاده از آن بیشتر است.

نقشه‌خوانی میلگرد تقویتی به چه صورت است؟

برای ساخت سازه‌ها با میلگرد تقویتی، لازم است که از چندین نوع میلگرد استفاده شود. برای اینکه نقشه ساختمان پیچیده نشود و همه بتوانند آن را به‌خوبی بفهمند، از نمادهای خاصی در نقشه استفاده می‌شود. بنابراین، برای خواندن نقشه میلگرد تقویتی باید با این نمادها آشنا باشید. معمولاً اندازه میلگردها به شکل زیر نمادگذاری می‌شوند:

AØB@C

• A برای نمایش تعداد میلگردها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• B نشان دهنده قطر میلگرد است.
• C فاصله میلگردها از هم را مشخص خواهد نمود.

مثلاً برای نقشه خوانی میلگرد تقویتی فونداسیون اگر عبارت 10@ 25 Ø 16 را مشاهده نمایید، به معنای آن است که برای ساخت فوندانسیون به 16 میلگرد سایز 25 در فاصله 10 سانتی متری از یکدیگر نیاز دارید. در هنگام نقشه خوانی میلگرد باید به این نکته توجه داشته باشید که برای راحتی نقشه خوانی، روی پلان اصلی عبارت ADD در میلگردهای تقویتی درج می‌شود. تا شناسایی آنها از سایر میلگردها آسان تر باشد.   

بیشتر بخوانید: بندیل میلگرد و تعداد شاخه‌های آن که بهتر است بدانید!

نحوه محاسبه میلگرد تقویتی

با توجه به اهمیت میلگرد در ساخت انواع ساختمان بسیار مهم است که قبل از شروع ساخت برآورد صحیحی از سایز و تعداد میلگرد مورد نیاز داشته باشید. استفاده از میلگرد مناسب در ساختمان‌سازی مسئله بسیار حساسی است که هر گونه اشتباه در آن می‌تواند خسارات جبران ناپذیر مالی و جانی به همراه داشته باشد. محاسبه تعداد انواع میلگرد یک فرآیند تخصصی است که توسط مهندسان ساختمان انجام می‌شود. با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه شما را با روش‌های معمولی که برای محاسبه میلگرد تقویتی به کار برده می‌شوند، آشنا خواهیم نمود.

با استفاده از نرم‌افزار

با توجه به اهمیت و پیچیدگی محاسبه تعداد میلگرد، مهندسان نرم افزارهایی برای برآورد میزان میلگرد مورد نیاز طراحی نموده اند. در این روش با وارد نمودن یک سری اطلاعات به‌صورت پیش‌فرض امکان دریافت و محاسبه عدد نهایی استفاده از تعداد میلگرد در نرم‌افزار وجود دارد. البته خروجی نرم‌افزار خطا دارد و مقدار آن نیز ممکن است گاهی درست نباشد. در نتیجه بهتر است از روش‌های دیگر نیز استفاده شود.

به روش تخمینی

در این روش میزان میلگرد تخمین زده می‌شود. روش تخمینی نیاز به تجربه دارد اما با استفاده از جدول زیر که مشخص نموده به ازای هر یک تن میلگرد چند متر بنا می‌توان ساخت، می‌توانید یک برآورد اولیه از هزینه‌های ساخت داشته باشید. مثلاً برای یک انباری هر 105 متر فضای به یک تن میلگرد نیاز خواهد بود. در مقابل با توجه به الزام  مقاوم سازی بیمارستان‌ها هر یک تن میلگرد برای ساخت 13.5 متر بیمارستان کافی خواهد بود.  

میلگرد مورد نیاز (تن)	حجم ساختمان (متر مکعب)	سازه‌های ساختمانی
1	105	انبارها و سازه‌های مخصوص بارگذاری
1	13.5	دفاتر اداری، مراکز خرید، بیمارستان‌ها و هتل‌ها
1	15.5	ساختمان‌های مسکونی و مدارس

با محاسبه وزن

روش بعدی بر اساس وزن خواهد بود که این روش کمی‌دقیق‌تر از روش تخمینی است. محاسبه میلگرد تقویتی در این روش با استفاده از یک سری محاسبات ریاضی انجام می‌شود. اما باتوجه‌ به این که این نوع محاسبه بسیار حساس است باید به قطر و شکل میلگرد توجه ویژه‌ای داشت. برای استفاده از این روش ابتدا باید تعداد میلگردهای مورد نیاز را به دست آورید. سپس اندازه طولی هر میلگرد به متر را در اندازه وزن یک متر میلگرد ضرب کنید. در نهایت با ضرب تعداد میلگردها در عدد به دست آمده، می‌تواند وزن میلگردهای مورد نیاز را محاسبه کنید.

با استفاده از نقشه

در نهایت استفاده از نقشه روش آخری است که مقدار میلگرد در ارزیابی مجدد محاسبه می‌شود و مزایای اصلی آن مربوط به امکان ارزیابی بر اساس سازه حقیقی است. تمامی‌ جزئیات مثل قرارگیری آرماتور نیز در این روش مشخص می‌شود و با داشتن نقشه می‌توان نقاط پرتنش را بررسی و مشخص کرد. نکته مهمی ‌که در استفاده از این روش وجود دارد، داشتن توانایی نقشه‌خوانی میلگرد و آشنایی با نمادهای مربوط به انواع میلگرد می‌باشد.

جمع‌ بندی در مورد میلگرد تقویتی

با توجه به اهمیت استحکام بناها و ساختمان‌ها، از مصالح مختلفی برای افزایش استحکام و مقاومت سازه‌ها استفاده می‌شود. یکی از این مصالح، میلگرد تقویتی می‌باشد. کاربرد میلگرد تقویتی در کنار سایر میلگردها باعث افزایش چند برابری استحکام ساختمان می‌شود. میلگردهای تقویتی با توجه به کاربرد به روش‌های مختلفی آرماتور بندی می‌شوند. با توجه به این که استفاده از میلگرد تقویتی در کنار مقاوم‌‌سازی ساختمان باعث افزایش هزینه می‌شود، این نوع میلگرد فقط در مناطق حساس ساختمان مانند فوندانسیون، تیرچه، دیوار برشی و ستون مورد استفاده قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که عدم کاربرد میلگرد تقویتی می‌تواند عواقب سنگین مالی و جانی به همراه داشت باشد.   

• میلگرد تقویتی چیست؟ ‏

  میلگرد تقویتی نوع خاصی از میلگرد است که توسط فرآیند نورد گرم تولید می‌شود و به منظور ‏افزایش مقاومت سازه در برابر هرگونه تنش احتمالی استفاده می‌شود‎.‎

• آرماتوربندی میلگردهای تقویتی به چه روش‌هایی صورت می‌گیرد؟ ‏

  میلگرد تقویتی به انواع مختلفی آرماتور بندی می‌شوند که مهمترین آن‌ها عبارتند از میلگرد تقویتی ‏اتکا، میلگرد تقویتی سنجاقی، میلگرد تقویتی راستا، میلگرد تقویتی خرک، میلگرد تقویتی خاموت، میلگرد ‏تقویتی رکابی‎.‎

• میلگرد تقویتی در کدام بخش‌های سازه ساختمان کاربرد دارد؟ ‏

  متداول‌ترین کاربردهای این محصول در دیوارهای برشی، فونداسیون، تیرچه بلوک و ساخت ستون ‏می‌باشد‎.‎

• محل قرار گرفتن میلگرد تقویتی فونداسیون کجاست؟ ‏

  به طور معمول محل قرار گرفتن میلگرد تقویتی فونداسیون در بخش پایین تر از ستون ساختمان ‏می‌باشد. البته محدودیتی در محل قرار گرفتن آن وجود ندارد و می‌تواند در قسمت‌های بالاتر نیز ‏قرار بگیرد. ‏

• نحوه نقشه خوانی میلگرد تقویتی به چه صورت است؟ ‏

  برای نقشه خوانی میلگرد باید با نمادهای آن آشنا باشید. عبارت ‏ADD‏ در کنار ‏AØB@C‏ نشان دهنده ‏میلگرد تقویتی می‌باشد. ‏