انتخاب بهترین میلگرد تیرچه با استفاده از جدول مشخصات آن

امروزه در ساختمان‌ها برای فراهم نمودن بهترین شرایط از نظر استحکام و مقاومت، از ابزارهای بسیاری استفاده می‌شود که از جمله آنان می‌توان به میلگرد، بتن و تیرچه اشاره نمود. تیرچه‌ها در واقع سازه‌‌هایی از پیش‌ساخته هستند که در ساختن سقف تیرچه ‌بلوک استفاده خواهند شد؛ این سازه‌ها تشکیل شده از بتن و خرپای فلزی هستند. قسمت خرپا در تیرچه‌ی بتنی، از میلگرد فولادی ساخته می‌شود. در این مقاله به بررسی دقیق تیرچه، میلگرد و نحوه محاسبه میلگرد تیرچه پرداخته شده است؛ بنابراین در ادامه با ما همراه باشید. در سایت پیوان قیمت میلگرد به‌عنوان یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی به‌صورت روزانه و متناسب با نوسانات بازار آهن درج می‌شود.

میلگرد تقویتی تیرچه چیست؟

می‌توان گفت که در یک ساختمان از انواع مصالح برای پایدار بودن استفاده می‌شود. در کل میلگردها از جمله مصالحی هستند که جهت مقام‌سازی ساختمان بسیار حیاتی می‌باشند همچنین میلگرد تقویتی تیرچه نوعی میلگرد محسوب می‌شود. این مقاطع اکثراً قطری برابر با ۶ الی ۱۶ میلی‌متر دارند. می‌توان گفت که این میلگردها مصالحی هستند که به‌همراه دیگر میلگردهای معمولی و به جهت مقاوم‌سازی سازه مورداستفاده قرار می‌گیرند. مقاوم‌سازی در برابر وقایعی مانند زلزله، طوفان و گودبرداری‌های غیراصولی آرماتوربندی خواهند شد. این کالا در جذب و انتقال بارهای برشی، فشاری و همچنین لنگر خمشی نقش مهمی را اعمال خواهد کرد.

لازم به ذکر است که استفاده از میلگرد به‌ این‌ترتیب از تخریب ساختمان تا حد زیادی جلوگیری خواهد کرد. بعضی‌ها عقیده دارند که استفاده کردن از میلگرد تقویتی تیرچه، یک هزینه اضافی است. همین‌طور میگویند یک امر غیرضروری برای سازه‌ها است؛ اما باید به این نکته توجه زیادی داشته باشید که این هزینه به ظاهر غیرضروری در مقابل خسارت‌های جانی و مالی ناشی از زلزله هیچ خواهد بود!

راهنمای محاسبه میلگرد تیرچه

میلگرد تیرچه به نوعی از میلگرد گفته می‌شود که برای ساخت سقف سازه‌ها به کار می‌رود. علاوه بر توضیحات مربوط به نوع میلگرد، اطلاعاتی در مورد نحوه استفاده از این قطعات فولادی در سقف‌ها نیز ارائه شده است. این اطلاعات برای کارفرمایان و مجریان پروژه‌های ساختمانی بسیار مهم است. پیش از انتخاب نهایی میلگرد، باید به یک نکته اساسی توجه ویژه‌ای داشته باشید و آن شرایط آب و هوایی منطقه‌ای است که سازه در آن قرار می‌گیرد. این عامل تأثیر زیادی بر انتخاب میلگرد مناسب خواهد داشت.

پس از انتخاب میلگردها بر اساس فاکتورهای مختلف، برای محاسبه دقیق باید به جدول میلگرد تیرچه مراجعه کنید. این جدول شامل تمامی مشخصات میلگردهایی است که در ساخت سقف سازه‌ها استفاده می‌شود. لازم‌به‌ذکر است که در هنگام محاسبه میلگرد تیرچه، باید به نحوه قرار دادن میلگردها توجه ویژه‌ای داشته باشید. در همه پروژه‌ها، عملیات میلگردگذاری انجام می‌شود. همچنین، بارگذاری میلگردهای مرده و زنده طبق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان محاسبه می‌شود.

بعد از آشنایی با کاربرد میلگرد فولادی در ساختمان‌سازی مرحله بعد آگاهی از روش محاسبه میلگرد تیرچه است. برای محاسبۀ مشخصات میلگرد تیرچه به‌طورکلی می‌توان از دو شیوه رایج زیر استفاده کرد:

جدول ميلگرد تيرچه

جدول مشخصات میلگرد تیرچه یا به اختصار جدول میلگرد تیرچه را باید جزو شیت‌های نقشه اجرایی دانست. با استفاده از اطلاعات موجود در این جدول می توان مشخصات میلگردهایی که در ساخت تیرچه استفاده شده اند را تعیین کرد.

 

روش میلگرد گذاری

در این روش نیز بارگذاری بار زنده و مرده مطابق با قوانین ملي ساختمان محاسبه می‌شود و با بهره‌گیری از نشريه استاندارد تيرچه به‌صورت يك جدول آماده خواهد شد.

نکات مهم در مورد انتخاب میلگرد تیرچه

در ارتباط با تعیین نوع و سازگاری میلگرد تیرچه با سازه، باید به یک‌سری از نکات و موارد ضروری توجه کرد؛ در بخش زیر به عمده‌ترین نکات در مورد تعیین میلگرد تیرچه اشاره خواهد شد:

• تیرچه‌ها نباید بیشتر از 70 سانتی‌متر با یکدیگر فاصله داشته باشند.
• در قسمت بالای تیرچه‌ها، بتن پوششی باید از ضخامت بیش از 5 سانتی‌متر برخوردار باشد.
• برای انتخاب بهترین نوع میلگرد تیرچه باید در ابتدا به مواد اولیه بکار رفته در آن توجه ویژه شود.
• در انتخاب تیرچه‌های دارای تکیه‌گاه ساده نباید ضخامت سقف از 20/1 دهانه آن كمتر در نظر گرفته شود.
• در موقع كار با میلگرد تیرچه‌‌ها، بلوک‌ها باید از حداقل فاصله افقي ممکن میان دو سطح قائم (كمتر از 6/5 سانتی‌متر) برخوردار باشند.
• از دیگر نکات مهم در انتخاب میلگرد، توجه به قیمت میلگرد است.

بهترین نوع میلگرد در مصالح ساختمانی

در ارتباط با بهترین نوع میلگرد برای فعالیت‌های ساختمانی باید در ابتدا به نوع کاربری ساختمان، بررسی شرایط اقلیمی مکان اولیه پی یا سازه، تعیین نوع سیستم سازه‌ استفاده‌ شده در ساختمان، نوع شکل و طراحی ساختمان، توجیهات اقتصادی پروژه و… توجه نمود. درنتیجه نمی‌توان یک نوع میلگرد را به عنوان بهترین مورد پیشنهاد کرد و بهترین نوع را بایستی با توجه به موارد و شرایط ذکر شده انتخاب نمود.

تارهای فولادی تیرچه پیش‌ تنیده

در داخل بیشتر تیرچه‌های بازار، تارهاي فولادي قرار گرفته و در حالت كلي تیرچه‌های پیش ‌تنیده به سه دسته زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

1. واير (سیم)
2. مفتول یا کابل
3. ميلگرد

ميلگرد تيرچه پیش ‌تنیده شده

با استفاده از جدول راهنمای میلگرد تیرچه می‌توان نتیجه گرفت که در درون میلگرد تیرچه، سیم‌ها با قطر 5 میلی‌متر به سرتاسر قرقره 0.7 تنیده می‌شود. این قطعه‌ها اساساً براي كشش مورد نیاز پيش تنيدگي استفاده خواهند شد. در صورتی که به سیم‌ها نیاز داشته باشیم، به شیوه‌های مستقيم از قرقره خارج نمی‌شوند؛ بلكه به‌صورت پيش صاف تبدیل خواهند شد و به‌آسانی از بین غلاف‌ها رد می‌شوند. سیم‌های داخل میلگرد تیرچه معمولاً براي اين امر تحت نظر گرما و كشش قرار گرفته می‌شوند. ميلگردهای تیرچه به‌صورت‌ کلی، جزء رایج‌ترین نوع تارهای كششي در تيرچه پیش ‌تنیده شده می‌باشند. از مدل‌های معروف و پرکاربرد میلگرد بستر برای ایجاد چسبندگي ایده‌آل میان فولاد و بتن، می‌توان به ميلگرد آجدار اشاره نمود.

اهميت میلگرد تیرچه

قدرت مقاومت اعضای سازه یا ساختمان در برابر نیروهای خمشی و کششی، به نوع میلگرد استفاده‌شده در تیرچه پیش‌تنیده و ارتباط آن با بتن بستگی دارد. به همین دلیل، مهندسین باید در انتخاب میلگردهای تیرچه پیش‌تنیده از جدول مشخصات میلگرد تیرچه دقت کافی داشته باشند و آن‌ها را از کارخانه‌های معتبر مانند کارخانه فولاد امیرکبیر خزر که یکی از بهترین کارخانه‌های کشور است، تهیه کنند. خط تولید تیرچه پیش‌تنیده اساساً از دستگاه‌های اکسترودر که جزو بروزترین و جدیدترین دستگاه‌های اروپایی است، استفاده می‌کند. این دستگاه دارای استانداردها و گواهینامه‌های لازم برای شروع به کار است.

مشخصات میلگرد تیرچه

می‌توان اذعان نمود که راهنمای محاسبه میلگرد تیرچه، در اصل توضیحی درباره جدول مشخصات میلگرد تیرچه پیش ‌تنیده و سایز میلگرد تیرچه و طول آن است. در راهنمای استفاده از جدول تیرچه مشخصات مکانیکی میلگردهای تیرچه از نوع پیش تنیده معیار است که در طی ساخت باید مورد توجه مهندسان و ناظران قرار بگیرد. تعداد میلگرد های تیرچه پیش تنیده بر اساس محاسبات مهندسان متفاوت است؛ اما به‌طور کلی یک الی پنج میلگرد در تیرچه پیش تنیده استفاده می گردد. تیرچه ها نیز باید در سه وضعیت یکی، دوبل و سه تایی استفاده شوند. در مقطع تیرچه پیش تنیده نیز باید به‌طور پیوسته مقاومت مکانیکی فولاد بررسی شود تا بتواند بارهای مرده و زنده را تحمل نماید. طبق بخش‌نامه‌های از پیش تعیین‌شده، براي تیرچه‌های پیش‌ تنیده باید از سيمان رده c35 بر روي ميلگرد تيرچه استفاده شود.

انواع قطعات موجود در میلگرد تیرچه

از رایج‌ترین قطعه‌های موجود در میلگرد تیرچه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

ميلگردهاي ممان منفی

در قسمت دهانه که در آنجا تيرچه به شناژ يا تير ختم می‌شود، میلگرد به شکل گونيا خم خواهد شد و بخش كوتاه گونيا نیز در درون آهن‌های تير بتني قرار می‌گیرد. بعد از پایان کار چند قسمت از آن سيم بندي خواهد شد که به اين قطعه‌ها، ميلگرد ممان منفي گفته می‌شود. از این نوع قطعه‌ بیش‌تر در سقف‌های تیرچه ‌بلوک استفاده می‌شود.

میلگرد اوتكا

درصورتی‌که تیرچه به‌اندازه كافي وارد تکیه‌گاه نشود، می‌توان از وسیله‌ای به اسم اوتکا استفاده نمود. اوتکا معمولاً به‌صورت یک‌طرفه يا دوطرفه بوده و شكل، عملكرد و اجزای اوتكا با ميلگرد ممان منفی نیز بسیار متفاوت است.

ميلگرد حرارتي

این نوع قطعه یکی از بهترین انواع مصالح در ساختمان‌سازی و اجرای آرماتوربندی است. از این نوع میلگرد پس از تمام شدن كار سقف و گذاشتن کلیه‌ی آهن‌ها در جهت عمود بر تيرچه، در فاصله 20 الي 30 سانتی‌متر استفاده می‌شود. قطر ميلگرد حرارتي اساساً با استفاده از محاسبات از قبل انجام‌شده تعیین می‌شود و دارای قطر 6، 8، 10 است. در پایان کار تمامی آهن‌های تیرچه باید با استفاده از سیم بندی به هم بسته شوند. در موقع سفت شدن بتن و از دست دادن آب، یک تنش در سقف ایجاد می‌شود و آرماتورهای حرارتی نیز این تنش‌ها را در برمی‌گیرند.

محدودیت‌ها و الزامات سقف تیرچه

• لازم‌به‌ذکر است که برای سقف تیرچه الزامات و محدودیت‌هایی وجود داشته است. این موارد که در متن زیر بیان‌شده حتماً باید در نظر گرفته شود:
• اولین مورد: تیرچه‌ها نباید فاصله‌ای بیشتر از هفتاد سانتی‌متر از هم داشته باشند.
• دومین مورد: میلگرد باید بهترین و باکیفیت‌ترین میلگردها باشد.
• سومین مورد: بتنی که در بالای سقف تیرچه قرارگرفته است باید پنج سانتی‌متر ضخامت داشته باشد.
• چهارمین مورد: باید فاصله قالب‌بندی و شمع بندي در جهت عمود بر تيرچه‌ها ١، ١/٢ متر باشد.
• پنجمین مورد: فاصله‌ای که میلگرد کششی از لبه پایین بلوک باید داشته باشد حدوداً ده میلی‌متر خواهد بود؛ بیشتر از این فاصله مجاز نیست.
• ششمین مورد: دو سطح قائم بلوك‌های كنار هم در یک‌طرف تیرچه باشد. این مورد نبايد كمتر از پنج الی شش سانتی‌متر باشد.
• هفتمین مورد: حداکثر سطح مقطع آهن‌های طولي كلاف برابر نصف مقادير ميلگرد كششي تيرچه بوده است.

خواص شیمیایی و مکانیکی بهترین میلگرد تیرچه چگونه است؟

در بخش زیر به بهترین نوع میلگرد و همچنین خواص آن‌ها پرداخته خواهد شد:

میلگرد از نوع فولاد کربن

این نوع میلگرد به نوار سیاه معروف بوده و بیشتر در مکان و محیط‌های خشک استفاده می‌شود. این نوع میلگرد در مقابل زنگ‌زدگی بسیار ضعیف بوده و برای نواحی مرطوب مناسب نیست.

ميلگرد اپوكسي

این نوع ميلگرد در برابر آب‌شور و زنگ‌زدگی بسيار پایدار و مقاوم است.

ميلگرد از نوع اروپايي

جنس ميلگرد اروپایی بیش‌تر از منگنز بوده و در مقایسه با سایر میلگردها، دارای مقاومت كمتري است.

ميلگرد از نوع فایبرگلاس

ميلگرد فایبرگلاس برخلاف میلگرد کربنی، ازنظر خوردگي و زنگ‌زدگی بسیار مقاوم بوده است؛ اما استفاده از آن در فرایند ساختمان‌سازی بسیار پرهزینه است.

محاسبه وزن میلگرد تیرچه

وزن میلگرد به‌طورکلی مانند دیگر مقاطع فولادی به‌ شکل کیلویی محاسبه می‌شود. به همین علت محاسبه وزن هر شاخه از میلگرد و همچنین قیمت میلگرد، بر عهده فرد خریدار است. وزن هر شاخه از میلگرد اساساً به معیارهای گوناگونی از قبیل نوع گرید میلگرد، سایز میلگرد تیرچه، نوع آلیاژ استفاده‌ شده، استانداردهای به‌کاررفته در ساخت میلگرد و… بستگی خواهد داشت. برای محاسبه میزان وزن میلگرد تیرچه از جدول اشتال میلگرد استفاده می‌شود. این جدول اساساً یک جدول استاندارد وزنی بوده که با استانداردهای روز دنیا (آلمانی DIN) انطباق بسیاری دارد. در این جدول جلوی هر بخش از سایز میلگرد تیرچه، معیارهایی مثل مساحت مقطع و وزن هر متر میلگرد درج ‌شده است.

معرفی میلگرد از نوع A3

میلگرد A3 یکی از انواع رایج میلگردهای موجود در بازار است و به‌عنوان یک نوع میلگرد خشک یا ترد در نظر گرفته می‌شود. میلگرد A3 هم‌چنین دارای یک تنش جاری 4000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع بوده و تغییر شکل نسبی 14 درصد در هنگام ازهم‌گسیختگی را خواهد داشت. از این نوع میلگرد اساساً در ساخت تیرچه استفاده نمی‌شود، زیرا بسیار خشک و ترد است. میلگرد A3 به‌صورت‌کلی برای کارهای آهنگری و تغییر شکل‌های بسیار با زاویه‌های زیاد مناسب نیست. به‌همین‌دلیل به‌هیچ‌عنوان نیز در عملیات جوشکاری استفاده نمی‌شود و معمولاً به‌صورت آجدار است. مقاله تفاوت میلگرد A2 و A3 را مطالعه نمایید.

انواع میلگردهای تیرچه از لحاظ اندازه در جدول سایز میلگرد تیرچه

یکی دیگر از معیارها برای محاسبه میلگرد تیرچه توجه به ابعاد و سایز میلگرد تیرچه است. در پروژه‌های مختلف با توجه به شرایط و ویژگی‌های پروژه و نظر مهندسان ممکن است از میلگرد های متفاوتی استفاده شود. اما غالبا انتخاب ها از بین موارد زیر است:

• میلگرد تیرچه 5 متری
• میلگرد تیرچه 6 متری
• میلگرد تیرچه 8 متری

 

نتیجه‌گیری

میلگرد یکی از محصولاتی است که به ساختمان استحکام و پایداری می‌بخشد. در واقع بدون میلگرد، بتن کارایی مورد نظر و استحکام خود را ندارد؛ زیرا این میلگرد خواهد بود که سبب استحکام کششی مناسب بتن می‌شود و انتخاب درست نوع میلگرد در ساختن تیرچه، نکته بسیار مهمی است؛ بنابراین معماران و ساختمان‌سازان باید به قیمت آهن، میلگرد و کیفیت‌شان دقت نمایند و در انتخاب نوعی مناسب حساس باشند.

سوالات متداول

• نحوه محاسبه میلگرد تیرچه چگونه است؟

  محاسبه میلگرد تیرچه به دو روش انجام می شود. روش اول مراجعه به جدول میلگرد تیرچه است و روش دوم نیز روش میلگردگذاری است. در این روش باید ابتدا بارهای زنده و مرده ساختمان را محاسبه نموده و سپس بر اساس نشریه استاندارد تیرچه بلوک به صورت یک جدول آماده می شود.

• وزن میلگرد تیرچه چطور محاسبه می شود؟

  برای محاسبه وزن میلگرد تیرچه روش هایی شامل مراجعه به جدول وزنی ارایه شده توسط کارخانه، استفاده از جدول اشتال، استفاده از فرمول های خاص محاسبه وزن تیرچه و... قابل استفاده است.