تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب عرشه فولادی را می‌شناسید؟

ظیکی از روش‌های نوین اجرای سازه، استفاده از سقف عرشه فولادی است که به‌دلیل مزایای مختلف، محبوبیت بالایی در صنعت ساختمان دارد. این نوع سقف دارای دو نوع مختلف سقف مرکب و غیرمرکب است که مزایا و معایب خاص خود را دارند. اگر می‌خواهید در مورد تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب و حداکثر دهانه سقف عرشه فولادی اطلاعات بیشتری به‌دست آورید، تا انتهای این مطلب با پیوان همراه باشید. به‌علاوه امکان اطلاع از قیمت ورق عرشه فولادی هم به صورت آنلاین و به‌روز در وب‌سایت ما وجود دارد.

سقف عرشه فولادی چیست؟

پیش از پرداختن به تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب بهتر است ماهیت سقف عرشه فولادی را بررسی کنیم. سقف عرشه فولادی که به آن متال دک، عرشه فلزی و دک استیل نیز گفته می‌شود، در حقیقت نوعی سازه فلزی موجدار است که برای ساخت سقف یا کف مورد استفاده قرار می‌گیرد. ورق‌های فولادی به‌کار رفته در ساختار این سقف شکل خاصی از ورق‌های گالوانیزه با ضخامت ۰.۷ تا ۱ میلی‌متر هستند که در آن‌ها شیار و خم‌های خاصی ایجاد می‌شود. در زمان استفاده از عرشه فولادی به عنوان سقف، داخل شیارهای آن با بتن آماده پر شده که سرعت اجرا و امنیت ساختمان را دوچندان می‌کند؛ به‌همین دلیل به آن سقف عرشه بتنی هم گفته می‌شود. در مجموع مزایا و معایب سقف عرشه فولادی را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:

مزایای کاربرد سقف عرشه فولادی در سازه

1. فراوانی بالا و دسترسی آسان
2. کاهش بتن مورد نیاز برای استحکام سقف
3. اجرای سریع
4. قیمت مناسب
5. افزایش ایمنی سازه در برابر خطرات طبیعی

معایب کاربرد سقف عرشه فولادی در سازه

1. لرزش بیشتر در مقایسه با سایر موارد
2. خوردگی بالای فلز
3. زدن این سقف دشوار است.
4. استفاده‌ی دشوارتر در اسکلت‌های بتنی در مقایسه با سایر موارد
5. نیاز به کنترل جوش‌ها توسط ناظر

عرشه‌ی فولادی مرکب چیست؟

عرشه فولادی مرکب متشکل از ورق‌های کرکره‌ای برجسته و پروفیل‌های آجدار است که ضمن تقویت توسط بتن، یک دال بتنی آرمه دائمی تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که علت استفاده از کلمه مرکب در نام‌گذاری این نوع سقف، ترکیب آن با بتن، گل‌میخ فلزی و میلگرد و تشکیل سازه‌ای با مقاومت بالا است. سقف عرشه فولادی در سازه بتنی از نوع مرکب، حداکثر قدرت باربری و عملکرد را داشته و در نقش آرماتور کششی تحتانی عمل می‌کند. این مشخصه به دلیل آج‌های موجود روی سطح عرشه‌ها است. در حقیقت این برجستگی‌ها باعث می‌شوند که یک اتصال مکانیکی بین دال و عرشه ایجاد شود که نیروی برشی پیوستگی بین دال و عرشه فولادی را تحمل می‌کند. بنابراین شکل‌هندسی آج‌ها، آرایش و نحوه‌ی قرارگرفتن آن‌ها بر روی عرشه‌ی فولادی به صورت مستقیم بر رفتار سقف مرکب اثر می‌گذارد.

حداکثر دهانه سقف عرشه فولادی مرکب

ابعاد دهانه‌ی سقف عرشه فولادی به‌صورت مسقتیم به ضخامت ورق بستگی دارد. اگر ضخامت ورق‌ها زیاد باشد، فاصله‌ دهانه‌ی سقف افزایش یافته و در غیراینصورت کاهش می‌یابد.

مصالح تشکیل‌دهنده‌ی سقف عرشه فولادی مرکب

پنج جز مختلف در شکل‌گیری سقف مرکب نقش دارند که در این قسمت به بررسی مشخصات آن‌ها می‌پردازیم:

۱. ورق فولادی

یکی از مهم‌ترین مصالح تشکیل‌دهنده‌ی سقف مرکب و غیر مرکب است که از نوع گالوانیزه بوده و به‌وسیله‌ی دستگاه رول فرمینگ، حالت موجدار در آن ایجاد می‌شود. ضخامت این ورق‌های بین ۰.۷ تا ۱.۲ میلی‌متر متغیر بوده و مقطع هر موج آن‌ها بعد از شکل‌دهی به صورت یک ذوزنقه با ارتفاع حداکثر ۷۵ میلی‌متر مشاهده می‌شود.

وجود این برجستگی‌ها باعث درگیری بهتر فولاد و بتن و انتقال نیروی برشی افقی بین آن‌ها به بهترین صورت ممکن می‌شود.

۲. برشگیر (گل‌میخ)

گل‌میخ در حقیقت رابط بین ورق گالوانیزه و بتن است که حداکثر ارتفاع آن برابر با ۲۰ میلی‌متر بوده و برمبنای ارتفاع ورق فولادی تعیین می‌شود.

۳. میلگرد (آرماتور)

از انواع میلگردهای آجدار شاخه‌ای، مش‌های آماده یا الیاف مخصوص بتن برای آرماتوربندی سقف‌ مرکب و غیر مرکب استفاده می‌کنند. تهیه‌ی این آرماتورها و اجرای آن‌ها باید با توجه به آیین‌نامه‌های مربوطه انجام شود.

۴. بتن

در سقف عرشه فولادی از بتن معمولی یا بتن سبک استفاده شده و فرآیند بتن‌ریزی به صورت همزمان در همه‌ی طبقات انجام می‌شود.

۵. فلاشینگ

این محصول که شکل ظاهری آن شبیه حرف U است از ورق گالوانیزه تهیه شده و در اطراف سقف، کناره راه پله و… نصب می‌شود.

بیشتر بخوانید: ساخت سوله

ویژگی‌های اقتصادی و اجرایی سقف مرکب چیست؟

از جمله تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب، مزایای مختلف عرشه فولادی مرکب به شرح زیر بوده که باعث کاربرد گسترده‌ی آن در ساختمان‌سازی شده است:

1. وزن پایین‌تر سقف که نتیجه‌ی آن صرفه‌جویی در مصرف بتن است.
2. کاهش وزن سازه
3. سرعت بالای اجرا
4. کاهش مصرف فولاد اسکلت سازه و میلگرد سقف عرشه فولادی
5. فراهم‌کردن امکان بتن‌ریزی همه‌ی طبقات به صورت همزمان
6. حذف تیرهای فرعی و میلگردهای کششی
7. حذف عملیات‌های قالب‌بندی و شمع‌گذاری
8. مقاومت بالا در برابر عوامل مخرب همانند زلزله

بیشتر بخوانید: فرمینگ ورق گالوانیزه

محدودیت‌های سقف مرکب عرشه‌ی فولادی

معایب سقف عرشه فولادی مرکب و محدودیت‌های آن شامل موارد زیر است:

• عایق نه‌چندان مناسب صدا به دلیل ضخامت پایین سقف
• در صورت استفاده نیاز به محافظت در مقابل آتش دارد.
• استفاده از پایه‌های موقت به دلیل ظرفیت باربری پایین ورق‌ها ضروری است.
• رطوبت ناشی از بتن در این روش می‌تواند ضررهای جبران‌ناپذیری را به شما وارد کند.

روش‌ اتصال در سقف مرکب عرشه فولادی

در این بخش از مقاله تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب به بررسی دو روش موجود برای اتصال سقف عرشه فولادی مرکب می‌پردازیم:

روش شماره یک: اتصال به کمک برشگیر

در این روش برشگیر با ابعاد و شکل هندسی خاصی که توسط مرکز تحقیقات ساختمان و استانداردهای بین‌المللی تأیید شده است، روی بال تیرآهن با میخ‌های فولادی مخصوصی دوخته می‌شود. عدم نیاز به برق سه‌فاز با ولتاژ بالا و نصب سریع، این روش را در دسته روش‌های مقرون‌به‌صرفه قرار داده است. مهم‌ترین مزیت اتصال به کمک برشگیر در مقایسه با روش بعدی، مقاومت برشی بیشتر آن است.

روش شماره دو: اتصال با میخ فولادی و دستگاه جوش

در این روش برای نصب گل‌میخ روی بال تیرآهن باید از ولتاژ بالای برق استفاده کنید. علاوه‌بر این مسئله، سایر محدودیت‌های اتصال با دستگاه جوش به شرح زیر است:

• نباید هیچ‌گونه فاصله‌ای بین سطح زیرین ورق و بال تیرآهن وجود داشته باشد.
• بال تیرآهن باید فاقد هرگونه زنگ‌زدگی باشد.
• حداقل توان الکتریکی دستگاه جوش باید ۴۱۵ ولت باشد.
• برای اتصال مناسب تیر، ورق فولادی و برشگیر، سطح بال تیرآهن باید فاقد هرگونه رطوبت پیلیسه باشد.
• ضخامت ورق سقف باید از ۱.۲۵ میلی‌متر کمتر باشد.

بیشتر بخوانید: نصب عرشه فولادی

مقایسه سقف مرکب معمولی با سقف مرکب عرشه فولادی

بین سقف مرکب معمولی و سقف مرکب عرشه فولادی تفاوت‌های محدودی وجود دارد که شامل موارد زیر هستند:

1. در زمان استفاده از عرشه باید مقاومت برشی گل‌میخ‌ها را با توجه به موقعیت آن‌ها و محل قرارگیری عرشه‌ها، کاهش دهید.
2. در سقف مرکب عرشه فولادی برخلاف سقف مرکب معمولی امکان اجرای سقف و بتن‌ریزی همه طبقات به‌صورت همزمان وجود دارد.
3. در سقف عرشه فولادی مرکب به‌دلیل کاهش تعداد تیرهای فرعی، هزینه‌ی نصب آن‌ها در مقایسه با سقف مرکب معمولی کاهش می‌یابد.
4. قالب‌بندی یکی از مشکلات اجرایی ساختمان در سقف‌های مرکب معمولی است؛ اما این مسئله در سقف عرشه فولادی مرکب حذف شده که نتیجه‌ی آن افزایش سرعت اجرا است.
5. تعداد آرماتورهای مورد نیاز در سقف مرکب عرشه فولادی در مقایسه با سقف مرکب معمولی کمتر است.
6. افزایش سرعت اجرا باعث کاهش مدت زمان اجرای پروژه و بازگشت سریع‌تر سرمایه در انواع عرشه فولادی در مقایسه با سقف معمولی می‌شود.

خصوصیات سقف دال عرشه مرکب چیست؟

خصوصیت اصلی سقف دال عرشه مرکب، توانایی آن در تأمین یک دیافراگم صلب در سازه است. برای این منظور اتصال مناسب بین ورق تحتانی و بتن روی آن توسط ورق فولادی و برجستگی‌های موجود فراهم می‌شود. اتصال این موارد به تیرهای فرعی با استفاده از گل‌میخ و قالب‌های اطراف، باعث کامل‌شدن عملکرد مرکب سقف شده که نتیجه‌ی آن ایجاد دیافراگم صلب مناسب است. طراحی و اجرای صحیح این دیافراگم‌ها باعث می‌شود بتوانند نیروهای افقی را به المان‌های باربر سازه منتقل کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سقف دال بتنی کلیک کنید.

تیرچه‌ی فلزی مرکب چیست؟

در سقف‌های عرشه فولادی حداقل از یک تیرچه فلزی مرکب در بین قاب‌های اصلی استفاده شده است. نتیجه‌ی این کار توزیع بار سقف به صورت دو‌طرفه روی تیرهای کناری است.

عرشه فولادی غیرمرکب چیست؟

در این بخش از تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب به بررسی ماهیت عرشه فولادی غیر مرکب می‌پردازیم. این عرشه بسیار ضعیف است و صرفاً به‌عنوان دال بتنی در سقف استفاده می‌شود. عرشه‌های فولادی غیر مرکب فاقد آجد یا دارای آج‌های ضعیف هستند. بنابراین با دال بتنی رفتار مرکب ندارند. با توجه به این موارد، ضمن طراحی دال بتنی به روش متداول باید از میلگرد کششی در مقطع زیرین عرشه‌ی فولادی برای تقویت دال بتنی استفاده کنید.

کارایی و مزیت استفاده از عرشه‌های غیرمرکب

عرشه فولادی غیر مرکب به دلیل فرم ماندگار و قیمت مقرون‌به‌صرفه آن، یک فرم بتنی محبوب محسوب می‌شود. سایر کاربردهای این محصول به شرح زیر است:

• استفاده در پایه‌ی کف و راه‌پله
• ایجاد پایه‌ی کارآمد و محکم برای تشکیل صفحات از طریق فراهم‌کردن پایداری جانبی به سایر قسمت‌های سازه

جمع‌بندی

بعد از معرفی سقف عرشه فولادی تحویل عظیمی در ساختمان‌سازی صورت گرفت. به‌ همین دلیل آشنایی با تفاوت سقف مرکب و غیرمرکب که در دسته‌ی سیستم‌های مدرن اجرای سقف قرار دارند، برای تمام افراد فعال در حوزه‌ی ساختمان‌ ضروری است.