بررسی کامل ورق st52 + ویژگی ها و کاربرد انواع ورق st52
بدونشک اگر جز افراد فعال در حوزه صنعت آهن آلات و ساختمانسازی باشید؛ اسم ورق st52 را به عنوان یکی از بهترین نوع ورقهای سیاه شنیدهاید. ورق st52 با نامهای ورق سیاه صنعتی و فولاد منگنز کم کربن نیز شناخته میشود. ورق st52 در دسته ورقهای آلیاژی قرار میگیرد که متناسب با عناصر تشکیلدهندهاش از ویژگیها و کاربردها و خواص مکانیکی مختلفی برخوردار است. ترکیب شیمیایی ورق ST52 باعث شده این نوع ورق استحکام کششی و سختی، قابلیت انعطاف پذیری، قابلیت پردازش و قابلیت جوشکاری بسیار خوبی داشته باشد و در نتیجه به یکی از پرکاربردترین ورقها در صنایع مختلف تبدیل شود.
از آنجایی که تغییر در یکی از عناصر سازنده این ورق، باعث برهم خوردن کیفیت آن خواهد شد، بهتر است قبل از خرید این ورق از مشاوران صاحبنظر کمک بگیرید. از طریق مشاوره با افرادی که در این زمینه از تجربه و دانش کافی برخوردار هستند میتوانید از کیفیت خرید خود اطمینان حاصل کنید. در این مقاله تلاش میکنیم شما را با خواص مکانیکی ورق st52 و ترکیبات آن و قیمت ورق st52 در سایت پیوان آشنا کنیم. برای شناخت بهتر آن تا پایان همراه ما باشید.
فهرست
خواص مکانیکی ورق st52
ورق st52 در دسته فولادهای کم کربن قرار میگیرد و طبق استاندارد، عدد قرار گرفته در کنار مخفف فولاد نشان دهنده استحکام کششی آن است. این آلیاژ فولادی دارای تنش تسلیم فولاد، ۳۶ کیلوگرم بر متر مربع است و تنش نهایی آن ۵۲ کیلوگرم بر متر مربع است که به همین دلیل فولاد st52 نامیده شده است. این آلیاژ فولادی خواص و مشخصههای زیادی برخوردار است که هر کدام از این خواص میتواند برگرفته از یکی از عناصر سازندهی آن باشد. خواص مکانیکی ورق st52 را بر اساس دو مشخصهی تنش تسلیم فولاد st52 و مقاومت کششی آن بیان میکنند. در زیر به بررسی این دو میپردازیم.
بررسی ورق st52 از نظر تنش تسلیم
تنش تسلیم یکی از فاکتورهایی است که جهت بیان خواص مکانیکی ورق st52 مورد بررسی قرار میگیرد. این فاکتور عبارت است از تنشی که در طی آن ماده وارد پروسه تغییر شکل دائم میشود. در صورتی که بار وارد شده، قبل از رسیدن ماده به نقطهی تنش تسلیم فولاد st52 برداشته شود، رفتار آن خطی و قابل برگشت است اما در صورت عبور از این نقطه، رفتار ماده طور دیگری است و ممکن است ورق به صورت دائمیتغییر شکل دهد. تنش تسلیم ورق st52 برابر با 355 نیوتن بر میلیمتر مربع است.
بررسی مقاومت کششی ورق st52
مقاومت کششی یک فولاد بر حسب میزان حداکثر فشاری که میتواند در هنگام کشش یا کشیدن قبل از شکسته شدن، تحمل کند، محاسبه میشود. ورق st52 مقاومت کشش معادل 490 تا 630 نیوتن بر میلیمتر مربع را داراست. خواص مکانیکی ورق st52 فقط به دو مورد بالا خلاصه نمیشود. این نوع ورق به دلیل ترکیب شیمیایی خاصی که دارد خصوصیات دیگری مانند مقاومت در برابر پیچش و خمش، تحمل وزن و خاصیت ارتجاعی و جوشکاری را نیز دارا میباشد.
خواص فیزیکی ورق st52
نمونهای از خواص فیزیکی ورق st52 به صورت زیر است:
- دارای چگالی 8 گرم بر سانتیمتر مکعب است.
- دمای سخت شدن در این ورق برابر است با 860 تا 890 درجه سانتیگراد
- دارای دمای تمپرینگ 860 تا 890 درجه سانتیگراد است.
- دمای فورجینگ آن بین 850 تا 1050 درجه سانتیگراد است.
- دارای درصد ازدیاد طول شکست 22 است.
ترکیب شیمیایی ورق st52
این ورق از ویژگیهای بینظیری برخوردار است که همه، ناشی از روش تولید و میزان عناصر موجود در ترکیب شیمیایی ورق فولادی st52 است. همانطور که در ابتدا گفته شد، آلیاژ فولادی st52 در دسته فولادهای کم کرین قرار میگیرد و میزان کربن موجود در آن کمتر از 0.2 درصد است. سایر عناصر موجود در آن بر حسب مشخصات استاندارد فولاد st52 عبارتند از : منگنز، سیلیسم، فسفر، گوگرد و مقدار بسیار کمی نیکل و مس. در ادامه تاثیر هر یک از این عناصر را بر مشخصات فولاد st52 بررسی خواهیم نمود.
عنصر منگنز در ترکیب ورق st52
بر حسب استاندارد حداکثر میزان منگنز در ترکیب شیمیایی ورق فولادی st52، 1.6 درصد است. اضافه کردن منگنز در ترکیب ورق فولادی st52، باعث کاهش سرعت خنک شدن بحرانی فلز میشود. در نتیجهی این عمل، میزان استحکام و سختی st52 افزایش مییابد. عنصر منگنز با توجه به ویژگیهایی که دارد، با اضافه شدن به هر فولادی، خاصیت جوشکاری و آهنگری آن را افزایش میدهد.
عنصر سیلیسیم در ترکیب ورق st52
عنصر سیلیسم به میزان 0.55 درصد در ترکیب آلیاژ فولادی st52 وجود دارد. با اضافه کردن این عنصر به ترکیب شیمیایی ورق فولادی st52، میزان سختی فولاد افزایش پیدا میکند. در نتیجه بهبود استحکام ورق st52 را به دنبال دارد. همچنین مقاومت سایشی محصولات ساخته شده از فولاد st52 را زیاد میکند. این عنصر با وجود اینکه استحکام و سختی فولاد را افزایش میدهد اما از طرف دیگر باعث کاهش انرژی ضربه و شکلپذیری ورق میشود.
عنصر کربن در ترکیب ورق فولادی st52
ورق فولادی st52 در دسته فولادهای کم کربن قرار میگیرد و به همین دلیل خواص مکانیکی ورق st52 به صورت ویژه ای نسبت به سایر ورقهای فولادی تغییر کرده است. میزان کرین موجود در ترکیب شیمیایی ورق st52 کمتر از 0.25 درصد است. کم بودن میزان کربن باعث شده است که محصولات فولاد st52 قابلیت جوشکاری و ماشین کاری بسیار خوبی پیدا کنند.
عناصر گوگرد و فسفر در ترکیب ورق st52
افزودن عناصر گوگرد و فسفر به فولاد باعث بهبود خاصیت ماشینکاری فولادهای کم آلیاژ میشود. همچنین استحکام فولاد را افزایش میدهند و باعث افزایش مقاومت فولاد در برابر خوردگی میشوند. در آلیاژ ورق فولادی st52 عناصر گوگرد و فسفر به میزان 0.03 درصد اضافه میشود تا در عین بالابردن افزایش قابلیت ماشین کاری، میزان شکنندگی فولاد افزایش نیابد.
عنصر نیکل و مس در ترکیب ورق st52
این دوعنصر به میزان بسیار کمی( حدود 0.012 درصد) به آلیاژ فولادی st52 اضافه میشوند تا شکل پذیری و فرم پذیری فولاد را بالا میرود.
معادل فولاد st52 در astm
فولادی که بررسی می کنیم در استاندارد DIN17006 در کشور آلمان با نام ورق st52-3N شناخته می شود. حرف N در این نام به نرمال بودن آن اشاره داشته و 3N نیز گرد ورق با معین می نماید. این عدد در صورتی که 1 باشد به گرید معمولی اشاره می کند. گرید 2 اما فولادی بوده و در کاربردهای با اهمیت بالا مورد استفاده قرار می گیرد. گرید 3 نیز همان ورق st52 استکه با خلوص بالا برای جوشکاری مناسب است. معمولا در کشور ما از گرید سه این ورق استفاده می گردد. اما معادل فولاد st52 در astm را باید فولاد گرید ۵۰ دانست.
افزایش خواص ورق فولادی st52 با اکسیژن زدایی و گوگرد زدایی
در همهی فولادها مقدار مشخصی اکسیژن وجود دارد که باعث تردی و افزایش خاصیت شکنندگی در ورق میشود. در صنعت، جهت کاهش میزان اکسیژن فولاد، از عملیات اکسیژنزدایی استفاده میکنند. این فولادها پس از اکسیژنزدایی در یکی از سه دستهی زیر قرار میگیرند.
- فولاد کاملا آرام: در این فولاد میزان اکسیژن را تا حد بالایی کاهش دادهاند.
- فولاد نیمه آرام: در این دسته، اکسیژن را تا حد متوسطی کاهش دادهاند.
- فولاد ناآرام: دراین نوع فولاد میزان اکسیژن زیاد است. در نتیجه کیفیت فولاد از نظر میزان اکسیژن، در حد متوسط قرار دارد.
از آنجایی که گوگرد هم، مانند اکسیژن باعث افزایش تردی و شکنندگی ورق میشود، با استفاده از روشهایی اقدام به گوگردزدایی میکنند. افزودن کاربید کلسیم یا سیلیسید کلسیم به آهن مذاب نمونهای از این روشها است.
بیشتر بخوانید: مشخصات انواع ورق آهنی کدام است؟
استاندارد ورق st52
علاوه بر استاندارد آلمان 10027 DIN EN با گرید st52، استانداردهای معادل دیگری از کشورهای امریکا، ژاپن و اروپایی برای این ورق وجود دارد که عبارتاند از:
کشور |
استاندارد |
گرید |
اروپا |
EN 10025: 1990 |
FE 510 B |
اروپا |
EN 10025-2 |
S355JR |
ژاپن |
JIS |
SS490/SM490A |
آمریکا |
ASTM |
A572GR50 |
انواع ورق st52 رول
معمولا کارخانههای تولید کننده بر حسب استاندارد آلمانی ورق st-52، این ورق را تولید مینمایند. اما گاهی ورق ST 52 به همراه عددهای 1 تا 3 نیز دیده میشود مثلا به صورت ST52-N3 نامگذاری میشود. این اعداد نشان دهنده گرید و درجه کیفیت فولاد هستند. به این صورت که گرید 3 دارای بهترین کیفیت است و ناخالصی کمتری دارد و با کاهش عدد از میزان کیفیت آن کاسته میشود. تقریبا بیشتر فولاد ST52 تولیدی در داخل کشور از گرید 3 هستند.
ورقهای st-52 در طول و ضخامتهای متنوعی به بازار عرضه میشوند. این ورقها درضخامتهای 8 تا 150 میلیمتر با عرض 1100 تا 4500 میلیمتر و طول 2500 تا 24000 میلیمتر تولید میشوند و همچنین به صورت ورقst-52 رول به بازار عرضه میشوند. از این ورقها میتوان جهت کاربردهای مختفی مانند صنایع مخزنسازی و ساختمانسازی استفاده کرد که در ادامه کاربردهای آن را بیشتر بررسی خواهیم نمود.
کاربرد ورق st52
به علت قیمت مناسب و خواص مکانیکی ورق st52، موارد مصرف ورق ST52 بسیار زیاد و متنوع است. این ورق تقریبا در تمام صنایع کاربرد دارد. برخی از کاربردهای ورق st52 عبارتاند از:
- ساخت قطارها و ریلها
- ساخت سلاحهای نظامیو ابزارآلات
- خودروسازی، ساخت ماشینهای سنگین و جرثقیل
- ساخت کشتیها
- سازههای دریایی و زیرزمینی
- ساختمان سازی و اسکلت پلها
- ساخت مخازن و مخازن تحت فشار
- ساخت خطوط لوله انتقال
- تجهیزات بالابر
- توربینهای بادی
- سازههای عمرانی و هرجایی که نیاز به جوشکاری وجود دارد
اطلاعات بیشتر: ویژگیهای لوله st52 و کاربرد آن
تولیدکنندگان فولاد st52
کشورهای تولیدکننده فولاد st52 که امکان خرید محصولات آنها در ایران فراهم است عبارتند از ژاپن، آلمان، هند، چین، کره جنوبی، اوکراین و روسیه. با توجه به نیاز کشور و کاربردهای گسترده ورق st52 رول کارخانههای زیادی در داخل کشور نیز جهت تامین نیاز داخل اقدام به تولید این نوع ورق خاص نموده اند. برخی از معروف ترین کارخانههای داخلی تولیدکننده فولاد st52 عبارتند از فولاد مبارکه اصفهان، فولاد آلیاژی اصفهان، فولاد آلیاژی ایران، فولاد آلیاژی اسفراین، فولاد کاویان خرمشهر، فولاد گیلان و فولاد اکسین خوزستان. با کارخانه فولاد اکسین خوزستان و محصولات تولیدی آن بیشتر آشنا شوید.
بررسی تفاوت فولاد ST52 با فولاد ST37
ورقهای فولادی ST52 و ST37 از پرکاربردترین ورقهای فولادی هستند. این دو آلیاژ از نظر ترکیبات شیمیایی متفاوت هستند که این موضوع باعث تفاوت در خواص مکانیکی ورق ST52 و ST37 شده است. برخی از تفاوتهای این دو ورق سیاه عبارتند از:
- ورق ST37 به این دلیل که کربن کمتری دارد، میزان جوش پذیری بالاتری دارد. همچنین میزان انعطاف پذیری آن از ورق ST52 بیشتر است.
- ورق ST52 به علت عناصر آلیاژی و بیشتر بودن میزان کربن از استحکام بالاتری نسبت به ورق ST37 برخوردار است.
- ساختار آلیاژی ورق ST52 موجب شده در عین حفظ استحکام وزن کمتری از ورق ST37 داشته باشد. به همین دلیل استفاده از آن در ساختمان سازی به جای ورق ST37 یا به صورت ترکیبی با آن مقرون به صرفه تر است.
بیشتر بخوانید: تفاوت ورق st52 با ورق سیاه st37 چیست؟
در ادامه اگر برای شما این پرسش مطرح شده است که تفاوت ورقهای آلیاژی A516gr70 ایرانی و خارجی چیست؟ باید بگوییم همانطور که عنوان کردیم درصد منگنز اصلیترین مشخصهای است که باعث ایجاد تفاوت میان این دو ساخته میشود و به همین دلیل در پروژههای حساس از ورقهای خارجی استفاده میشود.
جمع بندی پایانی در ارتباط با ورق st52
در این مقاله به بررسی مشخصههای فیزیکی و ترکیب شیمیایی ورق فولادی st52 پرداختیم. در ادامه خواص و تاثیر عناصر مهمیمانند منگنز، سیلیسیم و گوگرد را بر روی خواص مکانیکی ورق st52 برشمردیم. این ورق بر اساس ترکیبات ساختاری که دارد، از ویژگیهای مهم و منحصربهفردی برخوردار است. شکلدهی سرد مناسب، قابلیت ماشینکاری و برشکاری با کیفیت بالا، جوش پذیری درست،استحکام پیچشی و خواص ارتجاعی بالا از ویژگیهایی هستند که این ورق را تبدیل به یکی از ورقهای پرکاربرد در صنایع مختلف کرده است.
نظر شما