محصولات فلزی ساختمانی؛ معرفی مشخصات و کاربردها

میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی، قوطی، پروفیل و سایر اجزا، از جمله محصولات فلزی و فولادی هستند که در صنعت ساختمان سازی کاربردهای متنوع و گسترده‌ای دارند. این محصولات به طور کلی از سختی و استحکام بالایی بهره می‌برند و به دلیل وجود مقاومت فلز آهن، در صنعت ساختمان سازی از آن‌ها به طور فراوان استفاده می‌شود.

انواع محصولات فولادی کدام است؟

فلزات عناصری طبیعی هستند که در پوسته زمین یافت می‌شوند، مانند مس، روی، آهن و غیره. با این حال، فولاد یکی از این عناصر طبیعی نیست؛ به طور کلی، فولاد به عنوان آلیاژی از آهن شناخته می‌شود. فولاد متشکل از آهن و کربن با درصد کربن بین 0.002 تا 2.1 درصد است و امکان دارد عناصر آلیاژی دیگری مانند کروم، نیکل و منگنز در ساختار آن یافت شود. آهن به عنوان عنصر اصلی فولاد بوده، اما مقدار کربن در آن بسیار مهم به نظر می‌رسد.

انواع مختلف فولاد بر اساس ترکیب شیمیایی و درصد کربن، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. محصولات فولادی متنوع از جمله میلگرد، تیرآهن، ورق، لوله، قوطی، پروفیل و غیره در صنایع مختلفی مانند ساختمان سازی، صنعت خودروسازی، تولید ماشین آلات و بسیاری از بخش‌های دیگر کاربرد دارند. این محصولات به علت استحکام و قدرت بالای فولاد آلیاژی، به عنوان یکی از مواد پرکاربرد در جهان شناخته می‌شوند.

دسته بندی محصولات فولادی

مرد فولادی عنوانی است که به آلیاژ آهنی یعنی فولاد داده می‌شود و این عنوان به دلیل استحکام بسیار بالا و خواص برجسته‌ای که آن را متمایز می‌کند، روی آن گذاشته شده است. فولاد نه تنها استحکام فوق‌العاده‌ای دارد، بلکه از تطبیق‌پذیری بالایی بهره می‌برد. یکی از دسته‌بندی‌های مهم و رایج در فولاد، بر اساس طرح‌ و شکل‌های محصولات فولادی است؛ این دسته‌بندی شامل انواع زیر می‌شود:

میلگرد

ابتدا باید به سوال میلگرد چیست پاسخ داد تا بتوان کاربرد آن را به راحتی درک کرد. این مقطع فولادی یک پروفیل با سطح مقطع دایره‌ای و توپر است که در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. استفاده از میلگرد به منظور افزایش مقاومت سازه‌های بتنی صورت می‌گیرد، زیرا بتن به تنهایی برای افزایش استحکام سازه کاربرد محدودی دارد. با اینکه مقاومت فشاری بتن بسیار بالا است، اما مقاومت کششی و پیچشی آن نسبتاً ضعیف بوده که همین امر استفاده از میلگرد را ضرورت می‌بخشد. میلگرد در مراحل ذوب، ریخته‌گری، تولید شمش و نورد به اندازه‌ها و مدل‌های مختلف ساخته می‌شود.

این تنوع شامل روش تولید، نوع سطح و استفاده میلگرد و غیره است. میلگرد کاربردهای متنوعی در صنعت ساخت و ساز دارد؛ در ساختمان‌سازی، از آن برای ساخت دال، دیوار، تیر، ستون، فونداسیون و سایر اجزا مورد استفاده قرار می‌گیرد.  همچنین با توجه به نقش مهم این مقطع فولادی در ساختمان سازی باید بدانید عوامل بسیاری بر قیمت میلگرد، از جمله نرخ ارز و تاثیر آن بر بازار آهن، هزینه حمل و نقل، میزان وزن هر شاخه میلگرد… موثر است شما می‌توانید در پیوان به عنوان یکی از تامین‌کنندگان مهم محصولات فولادی در ایران، به راحتی قیمت روز را استعلام بگیرید.

تیرآهن

یکی از اجزاء اصلی در ساختمان‌های اسکلت فلزی است.مهم‌ترین سوالی که امکان دارد برای شما به وجود بیاید این است که تیر آهن چیست؟ تیر آهن در واقع یک سازه قدرتمند و مقاوم بوده که وظیفه تحمل بار ساختمان و انتقال بارهای اضافی به ساختمان را بر عهده دارد. این سازه فلزی پرکاربرد در صنعت ساختمان، در انواع مختلف و با توجه به نقش و وظایف مختلف، استفاده می‌شود. تیر آهن‌ها بر اساس استاندارد و شکل ظاهری به چهار گروه تقسیم می‌شوند: IPE (استاندارد اروپا و ایران)، INP (استاندارد چین و روسیه)، IPB (بال پهن) و تیر آهن لانه زنبوری CPE. همچنین این مقطع فولادی معمولاً دارای دو قسمت اصلی به نام جان و بال است و با ابعاد و سایزهای مختلف به تولید می‌رسد که بر اساس آن قیمت تیرآهن مشخص می‌شود.

ورق

یک فلز به حساب می‌آید که سطح آن صاف و مسطح است و از شمش فولادی یا بیلت تولید می‌شود و بر اساس نوع فرآیند تولید می‌توان آن را به چند دسته تقسیم کرد. این دسته‌بندی شامل ورق سیاه، روغنی، گالوانیزه، قلع‌اندود، رنگی، آلیاژی و ورق فولاد ضد زنگ است. هریک از این محصولات در ضخامت‌های مختلف و به صورت رول و شیت تولید می‌شوند. در ادامه دو نوع ورق را که در ساختمان‌سازی حائز اهمیت‌ است، به صورت خلاصه بررسی خواهیم کرد.

• ورق سیاه

شاید در گام اول بپرسید، ورق سیاه چیست ورق آهن سیاه یا پلیت کربن استیل، یک نوع صفحه فولادی است که به روش نورد گرم و در دمای بالا (بین 1000 تا 1200 درجه سانتی‌گراد) تولید می‌شود؛ به همین دلیل، ظاهری تیره و مات دارد. کاربردهای پلیت سیاه در حوزه ساختمان بسیار گسترده است. می‌توان آن را در انواع ساختمان‌های مسکونی و تجاری، پل‌ها، ایستگاه‌ها، استادیوم‌ها، انبارها، فرودگاه، پارکینگ و غیره مورد استفاده قرار داد. همچنین، در ساخت در و پنجره و استفاده از پروفیل‌های زد (Z) نیز از آن استفاده می‌شود.

• گالوانیزه

ورق گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد از جمله مقاومت بالا در برابر آب و رطوبت، ظاهر زیبا، قابلیت انعطاف پذیری، مقاومت بالا در برابر حرارت، در دسترس بودن آسان و… که دارند، در صنعت ساختمان‌سازی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله پروفیل گالوانیزه چیست مراجعه کرده و اطلاعات لازم را بدست آورید.

انواع قوطی

یکی از محصولات پروفیل فلزی، که دارای سطح مقطع مربع یا مستطیلی و توخالی است، قوطی نام دارد. این مقاطع فولادی بر اساس مواد اولیه یا متریالی که در ساخت آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ اما پرکاربردترین نوع آنها، قوطی‌های آهنی هستند؛ این نوع قوطی‌ها قابلیت جوش‌پذیری و استحکام بالایی دارند. برخی از کاربردهای قوطی عبارتند از:

• استفاده در اسکلت بندی ساختمان‌های فلزی.
• استفاده در ساخت شاسی و نفتکش‌ها.
• تولید انواع میز، مبلمان، جالباسی و غیره.
• ساخت آلاچیق‌ها، تابلوها، در و پنجره.
• استفاده در صنعت خودروسازی برای اتاقک خودرو. 

تولید و ساخت این مقاطع معمولاً به روش نورد سرد انجام می‌شود. در مرحله اول، رول ورق‌ها با استفاده از قیچی به نوارهای نازک‌تر برش می‌خورند سپس با ورود به دستگاه‌های فرمینگ و تحت فشارهایی که از اطراف به رول‌ها وارد می‌شود، تبدیل به لوله خواهند شد. در نهایت، با عبور از غلطک‌های سایزینگ، شکل قوطی را به خود می‌گیرند.

محصولات صنایع مفتولی

اگر با صنعت ساختمان و آهن آلات سروکار دارید با محصولی به نام “مفتول فولادی” آشنا هستید. این محصول فولادی بسیار نازک بوده و به صورت کلاف در انواع مختلف و سایزهای متفاوت تولید می‌شود. مفتول فولادی متفاوت از میلگرد فولادی آجدار است، اما روی سطح آن برجستگی‌هایی وجود دارد که چسبندگی بین فولاد و بتن را تسهیل می‌کند. برای تولید آن، شمش توسط عملیات نورد گرم به سیم مفتول تبدیل می‌شود. این سیم مفتول می‌تواند با استفاده از کربن، آلیاژهای مختلف و یا فولاد ضد زنگ ساخته شود. جالب است بدانید که مفتول فولادی انواع متنوعی دارد و در صنعت ساختمان و آهن آلات از کاربردهای بسیار زیادی برخوردار است. به عنوان مثال، در آرماتوربندی ساختمان، ساخت حفاظ و سیم خاردار، استفاده در انواع شبکه‌های سیمی، ساخت میخ و پیچ، ساخت پرچ، ساخت فنر، ساخت خرپا، ساخت فنس و گابیون و دیگر کاربردهای مشابه استفاده می‌شود.

جمع‌بندی

محصولات فولادی در صنعت ساختمان‌سازی اهمیت بسیار بالایی دارند و استفاده از هر یک از این محصولات در فرآیند و پیشبرد پروژه‌های ساخت و ساز نقش بسزایی را ایفا می‌کند. در واقع، امکان نادیده گرفتن کاربردهای هر یک از این محصولات در صنعت ساختمان سازی وجود نخواهد داشت.

فایل pdf منبع بخشی از مقاله

• انواع محصولات فولادی کدام است؟

  میلگرد، تیرآهن، ورق، لوله، قوطی، پروفیل و... از جمله محصولات فولادی هستند که در صنعت ساختمان بسیار کاربرد دارند.

• فولاد بر چه اساس دسته‌بندی می‌شود؟

  یکی از دسته‌بندی‌های مهم و رایج در فولاد، بر اساس طرح‌ها و شکل‌های محصولات فولادی است.