مزایا و معایب سقف وافل را آگاهانه بشناسیم
آشنایی با مزایا و معایب سقف وافل در انتخاب درست و صحیح مورد مناسب برای پروژه به شما کمک می‌کند. پس اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد سقف وافل، نحوه‌ی اجرای آن و مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، قیمت تیرآهن و آخرین قیمت میلگرد هستید تا انتهای این بخش با پیوان همراه باشید.
سقف وافل چیست؟
پیش از پرداختن به مزایا و معایب سقف وافل، ماهیت این نوع سقف را بررسی می‌کنیم. سقف وافل نوعی سقف بتنی با ظاهر زیبا است که به دلیل مزایای گسترده از محبوبیت بالایی در معماری و ساخت‌و‌ساز برخوردار است. مطالعات تاریخی و باستان‌شناسی نشان می‌دهند که انسان‌ها از هزاران سال پیش برای ساختن سقف سازه‌ها از سقف‌های وافل استفاده می‌کردند. یکی از مصداق‌های محبوبیت چنین سقفی در روزگاران گذشته، طاق تخت جمشید دوره هخامنشیان است که نوعی سقف وافل محسوب می‌شود. علاوه بر آن، می‌توان به بنای آکروپلیس یونان اشاره کرد که در بین سال‌های ۴۲۹ تا ۴۶۱ پیش از میلاد ساخته شده و سقفی از نوع وافل دارد.
در دوره معاصر ایران نیز سازه‌هایی با سقف وافل ساخته شده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به ساختمان کتابخانه ملی، فرودگاه تبریز، راه‌آهن تهران، ساختمان برخی از دانشگاه‌ها، ساختمان نظام مهندسی یزد و… اشاره کرد. موزه هنرهای زیبا مونترال کانادا، ساختمان تئاتر ملی لندن، کتابخانه مرکزی سن دیگو آمریکا و… نیز جزو نمونه‌های خارجی با سقف وافل هستند.
بیشتر بخوانید: مراحل اجرای سقف شیروانی فلزی
انواع سقف وافل
همانطور که می‌دانید روش‌های متنوع و متعددی برای اجرای سقف در سازه‌های مختلف وجود دارد که استفاده از هر کدام به شرایط آب‌وهوایی، اقلیم، بافت اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی آن منطقه بستگی دارد. از انواع اجرای سقف در سازه‌های مختلف می‌توان به سقف کامپوزیت، سقف تیرچه بلوک، عرشه فولادی و… اشاره کرد.
سقف وافل یکی از انواع روش‌های اجرای سقف بتنی است که دلیل نام‌گذاری آن به وافل به‌خاطر شکل مشبک و مربعی نهایی است که بعد از اجرا به دست می‌آید. قالب این سقف قطعه‌ای است که می‌تواند از جنس کامپوزیت یا پلاستیک و در ابعاد مختلف باشد. سقف وافل مناسب مکان‌ها و سازه‌هایی است که دهانه‌های بلندی دارند. این نوع سقف با توجه به کاربرد در دو دسته‌ی وافل یک طرفه و وافل دو طرفه قرار می‌گیرد.
سقف وافل یک طرفه
سقف وافل یک طرفه به‌دلیل نوع کاربری شبیه سقف تیرچه بلوک است که مسئولیت باربری یک طرفه را بر عهده دارد. این سقف متشکل از دال‌های بتنی با تیرچه‌های یک طرفه است و بیشتر در دهانه‌های کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. قالب‌های یک طرفه، قطعات پلاستیکی U شکلی هستند که به کمک بست مخصوص به همراه قطعات انتهایی در محل اجرا به یکدیگر اتصال پیدا کرده‌اند. همین اتصال موجب شکل‌گیری یک قالب یکپارچه به شکل مکعب مستطیل می‌شود.
در این نوع سقف تیرچه‌ها در یک جهت قرار گرفته و به همین دلیل میزان مصرف میلگردها در مجموع کاهش می‌یابد؛ پس اجرای سقف وافل یک طرفه در مقایسه با وافل دو طرفه از لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
سقف وافل دو طرفه
همانطور که از نام این نوع سقف مشخص است، باربری در آن به صورت دو طرفه انجام می‌شود. این سقف امکان ایجاد دهانه‌های بلند را در سازه فراهم می‌کند. از قالب‌های قابلمه‌ای برای اجرای سقف وافل مشبک یا دوطرفه استفاده می‌شود، زیرا سقف دوطرفه بار را در دو راستا منتقل می‌کند؛ به این معنا که بار زنده و مرده سقف به تمام تیرهای اطراف منتقل می‌شود.
لازم به ذکر است که حداکثر دهانه سقف وافل با توجه به نوع یک طرفه یا دو طرفه بودن آن متفاوت است. قیمت سقف وافل دو طرفه در مقایسه با وافل یک طرفه بیشتر است و به همان میزان مقاومت و استحکام بیشتری هم دارد.
اطلاعات بیشتر: نبشی کشی ساختمان
زیبایی و نمای سقف وافل
زیبایی سقف وافل آن را به یکی از گزینه‌های محبوب معماران در سازه‌های مختلف تبدیل کرده است. در این نوع سقف از قالب‌های غیرماندگار استفاده می‌شود؛ به همین دلیل در سطح زیرین سقف نمای زیبا و منحصر‌به‌فردی به‌دست می‌آید که به اجرای سقف کاذب نیازی ندارد.
استفاده از سقف وافل در سازه‌های مختلف می‌تواند باعث دو چندان شدن زیبایی و جذابیت فضا شود. دلایل محبوبیت سقف وافل به شرح زیر است:
- قرار گرفتن قالب‌ها در فواصل منظم باعث شکل‌گیری نمای زیبا و چشمگیر در سقف می‌شود.
- اگر کیفیت اجرای سقف وافل بالا باشد، می‌توانید بدون صرف هزینه‌ی اضافه برای زیباسازی آن اقدام کنید.
- مشبک بودن سطح زیرین این سقف و زیبایی آن شما را از اجرای سقف کاذب بی‌نیاز می‌کند.
- فضای خالی موجود در قسمت زیری قالب‌ها، امکان نورپردازی و رنگ‌کردن آن‌ها را برای زیبایی بیشتر در اختیار شما قرار می‌دهد.
هدف ساخت قالب وافل
قالب وافل یک قطعه پلاستیکی با ابعاد مختلف است که برای حذف بتن ناکارآمد در دال‌های بتنی استفاده می‌شود. بتن ناکارآمد قسمتی از دال بتنی است که تحت تأثیر تنش فشاری قرار نداشته و هیچ‌گونه میلگردی را هم درون خود نگه نمی‌دارد. پس در حقیقت قالب وافل با حذف بتن ناکارآمد باعث کاهش وزن سازه و کاهش جذب انرژی لرزه‌ای می‌شود. در سال‌های اخیر این قالب‌ها از جنس پلی‌پروپیلن ساخته شده‌اند که امکان استفاده‌ی چندین باره از آن‌ها وجود دارد.
مزایای فنی سقف وافل
نمی‌توان کتمان کرد که سقف وافل همواره یکی از سقف‌های پرطرفدار برای اجرا در سازه‌های مختلف بوده است، اما مزایا و معایب سقف وافل چیست؟ در زیر، به بررسی مزایای فنی سقف وافل می‌پردازیم:
امکان اجرای دهانه‌ی بلند
این سقف به صورت دال دو طرفه عمل کرده و مقطع T شکل دارد.
کاهش وزن مرده سقف
حجم بتن مورد نیاز آن در مقایسه با سقف‌های دیگر کمتر است.
مقاومت در برابر حریق
بلوک‌های یونولیت موجود در این سقف مانع گسترش حریق می‌شوند.
عملکرد لرزه‌ای بهتر
کاهش وزن مرده سقف و کاهش وزن سازه، باعث ایمنی بیشتر ساختمان در برابر زلزله می‌شود.
فضای بهینه برای عبور تاسیسات
شبکه‌های حفره‌ای موجود در این سقف، فضای لازم برای عبور تاسیسات را فراهم می‌کند.
کاهش میزان بتن‌ریزی
در اجرای سقف وافل، میزان بتن‌ریزی کاهش می‌یابد که نتیجه‌ی آن کاهش وزن مرده و کاهش هزینه‌های مصرفی است.
کاهش هزینه‌های مربوط به ساخت اسکلت
در بسیاری از پروژه‌هایی که در آن‌ها از سقف وافل استفاده شده، هزینه‌های نهایی مربوط به ساخت اسکلت کاهش یافته است.
مزایای اجرایی سقف وافل
مزایای اجرایی سقف وافل عبارت است از:
افزایش سرعت اتمام پروژه
اجرای سقف وافل به ابزار خاص و نیروی کار ماهر نیاز ندارد؛ در نتیجه سرعت اجرا و اتمام پروژه به میزان چشم‌گیری افزایش می‌یابد.
کاهش ابزار مورد نیاز برای اجرای سقف
کاهش ابزارهای مورد نیاز می‌تواند امکان اجرای چندین پروژه به صورت همزمان را فراهم کند.
مزایای سقف وافل از دید محیط زیستی
مزایای محیط زستی سقف وافل به شرح زیر است:
کاهش نخاله‌های ساختمانی
مزیت سقف وافل حذف بلوک‌های ماندگار در سقف و حذف نخاله‌های موجود است.
امکان استفاده مکرر از قالب‌های وافل
قالب‌های وافل به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که امکان استفاده‌ی مجدد از آن‌ها وجود دارد. این مسئله منجر به کاهش هزینه‌های ساخت و حفظ محیط زیست می‌شود.
افزایش بهره‌وری و سرعت اجرا در استفاده از سقف وافل
از دیگر مزیت سقف وافل می‌توان به افزایش بهره‌وری و سرعت اجرا اشاره کرد. اما این کار چطور انجام می‌شود؟ در زمان نازک کاری سقف وافل، امکان جابه‌جایی ستون‌ها و قرار گرفتن آن‌ها در نقاط غیر حساس از نظر معماری فراهم می‌شود. نتیجه‌ی کم‌شدن تعداد ستون‌ها، کاهش تیرها، حجم آرماتور، قالب‌بندی و هزینه‌های جانبی است که به نوبه‌ی خود باعث افزایش سرعت اجرای کار و تکمیل سریع‌تر پروژه می‌شود.
معایب سقف وافل
بعد از بررسی مزایا سقف وافل به معرفی معایب این نوع سقف می‌پردازیم:
بالا بودن هزینه بتن
به دلیل کم بودن عرض تیرچه‌ها، برای رسیدن به بهترین نتیجه در زمان اجرای سقف وافل باید از کیفیت عالی بتن اطمینان حاصل کنید. این مسئله می‌تواند هزینه‌های مربوط به خرید بتن را افزایش دهد.
عبور راحت صوت از سقف
ساختار قابلمه‌ای قالب‌های وافل باعث عبور راحت صدا می‌شوند. این مشکل با اجرای سقف کاذب برطرف نمی‌شود و اصلاح آن هم نیازمند استفاده از کف شناور است که هزینه‌های زیادی را به پروژه تحمیل می‌کند.
عایق نامناسب حرارت و برودت
یکی از اصلی‌ترین معایب سقف وافل است که باعث شده بیشتر از آن در مکان‌های خاص مثل پارکینگ‌های طبقاتی و سازه‌های صنعتی استفاده شود.
بالا بودن هزینه قالب‌های وافل
قالب‌های وافل قیمت‌های بالایی دارند و خرید آن‌ها می‌تواند هزینه‌ی زیادی را به کارفرما و پروژه تحمیل کند.
قالب‌برداری سخت
بعد از بتن‌ریزی سقف، قالب‌ها از چهار طرف تحت تاثیر فشار قرار می‌گیرند. این مسئله خارج کردن آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.
در تکمیل بحث مزایای سقف وافل و معایب آن باید به استحکام و ایستایی بالا، سرعت زیاد اجرا در پروژه‌های عمرانی، قابلیت اجرا روی اسکلت فلزی و بتنی و امکان استفاده مجدد و چند باره از قالب‌های وافل پس از پایان کار هم اشاره کنیم. محدودیت استفاده در سطح‌های شیب‌دار، هزینه بالا در مقایسه با سایر سقف‌های سنتی، التزام در بیشتر بودن ارتفاع طبقه‌ها، نامناسب بودن برای سازه‌ها و ساختمان‌های موجود در مناطق بادخیز نیز از معایب سقف وافل است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
بهترین جایگزین برای سقف وافل
با توجه به معایب سقف وافل، اجرای آن در ساختمان‌های مسکونی چندان مقرون‌به‌صرفه نیست. به همین علت در حال حاضر از سقف‌های یونولیتی به عنوان جایگزین سقف وافل در ساختمان‌های مسکونی استفاده می‌شود. سقف یونولیتی مزایای مختلفی دارند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به وزن پایین، اجرای سریع، مقاومت بالا و هزینه‌ی پایین اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: نحوه تشخیص سایز میلگرد
نحوه اجرای سقف وافل
بعد از آشنایی با مزایا و معایب سقف وافل نوبت به بررسی نحوه‌ی اجرای این سقف می‌رسد. جهت دریافت و آشنایی با محصولات کارخانه ذوب آهن اصفهان و قیمت سقف وافل در اصفهان می‌توانید به صفحه مربوطه در سایت پیوان مراجعه کرده و از قیمت روز کالاها مطلع گردید.
مرحله اول: زیرسازی
اولین مرحله اجرا، عملیات زیرسازی (به‌عنوان مرحله شاسی‌کشی نیز شناخته می‌شود) است. زیرسازی با نصب جک‌ها و کارگذاشتن قالب‌های وافل آغاز می‌شود.
مرحله دوم: جایگذاری قالب وافل
در این مرحله باید قالب‌های وافل را با توجه به نقشه سازه روی قوطی‌ها و جک‌ها سوار کرد. بعد از قرار دادن قالب‌های وافل، نوبت به قرار دادن و جاگذاری میلگرد می‌رسد.
مرحله سوم: آرماتوربندی
در مرحله آرماتوربندی، ابتدا آرماتور تحتانی در پایین تیرچه و به‌صورت طولی اجرا می‌گردد. با این کار طرفیت مقاومتی سقف افزایش می‌یابد. پس از آن، شبکه فوقانی آرماتورها مطابق با آنچه که در نقشه محاسباتی آمده، اجرایی می‌شود. در نهایت، آرماتورهای عرضی طبق نقشه کار گذاشته می‌شوند.
مرحله چهارم: بتن ریزی
پس از کنترل‌های نهایی و بررسی‌های مجدد، عملیات بتن ریزی با استفاده از ماله پروانه‌ای انجام شود. استفاده از ماله پروانه‌ای ظرافت و دقت کار را بالا می‌برد، اما الزامی نیست.
مرحله پنجم: باز کردن قالب‌ها
پس از گذشت مدت زمان تعیین‌شده، بتن‌ها سخت شده و می‌توان عملیات قالب‌برداری را آغاز کرد. در این مرحله باید نهایت دقت را به خرج داد تا قالب‌ها در زمان بیرون کشیدن در بتن گیر نکنند و ترک نخورند. از آنجایی که قالب‌های وافل را می‌توان در چند نوبت استفاده کرد، باید به خوبی از آن‌ها نگهداری و مراقبت کنید. بنابراین در پاسخ به سوال سقف وافل گرین چیست؟ باید گفت که این قالب، یک قالب غیر همیشگی سقف است که پس از بتن ریزی سقف، جدا شده تا از آن در سقف‌ها یا پروژه‌های بعدی استفاده شود.
مرحله نهایی: نازک کاری
در آخرین مرحله نوبت به نازک کاری سقف وافل می‌رسد. بعد از باز کردن قالب‌های سقف وافل در برخی از سازه‌های ابتدایی برای ظرافت و چشم‌نوازی بیشتر از سقف کاذب استفاده می‌شود که با طراحی‌های چشم نواز و نورپردازی، جلوه‌ای چشمگیر به نمای سقف می‌دهد.
بیشتر بخوانید: کاربرد میلگرد فولادی در ساختمان‌سازی
تفاوت سقف وافل و یوبوت
توخالی بودن سقف‌های وافل باعث کاهش وزن سازه می‌شود. همانطور که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم، پس از انجام مرحله بتن ریزی، قالب‌ها جدا می‌شوند تا دوباره مورد استفاده قرار بگیرند. در سقف‌های یوبوت و کوبیاکس امکان جدا کردن قالب‌ها وجود ندارد و آن‌ها همیشگی هستند. تفاوت دیگر سقف وافل و یوبوت در قیمت آن‌ها است. سقف وافل از لحاظ اقتصادی برای مصرف‌کننده مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
بیشتر بخوانید: روش اجرا فونداسیون نواری
اجاره قالب وافل
قالب وافل استفاده همیشگی و مداوم ندارد، از این رو بسیاری از سازندگان اقدام به اجاره قالب وافل می‌کند؛ زیرا داشتن قالب وافل بعد از اتمام پروژه توجیه اقتصادی ندارد و موجب هدررفت سرمایه می‌شود. با توجه به موارد گفته شده کارفرمایان و پیمان‌کاران می‌توانند با اجاره قالب‌های وافل باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های مصرفی خود شوند. هزینه اجاره قالب سقف وافل مطابق با دو معیار زیر محاسبه می‌گردد:
- هر متر مربع
- هر عدد قالب
نحوه محاسبه اجاره قالب سقف وافل
طبق چند فرمول مختلف می‌توان میزان هزینه کرایه قالب وافل (بصورت مترمربع) را محاسبه کرد. بعضی از شرکت‌های اجاره‌دهنده، مساحت پلان را از مساحت آسانسور، پله و نورگیر کم می‌کنند و مساحت باقی‌مانده را به‌عنوان مساحتی که نیازمند قالب وافل است، در نظر می‌گیرند. در روشی دیگر نیز، نقشه سقف به شرکت اجاره‌دهنده یا نمایندگی سقف وافل داده می‌شود تا محاسبه‌کننده مقدار دقیقی را که نیازمند قالب وافل است، مشخص کند.
دستمزد اجرای سقف وافل
هیچ‌وقت نمی‌توان نرخ ثابتی برای اجرای سقف وافل ارائه کرد؛ زیرا این قیمت به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زیربنا
- بتن آرماتور استفاده شده
- ارتفاع سقف
- محل و مکان اجرای پروژه
- نوع پرداخت (نقد یا تهاتر)
کاربرد سقف وافل
همانطور که اشاره کردیم، سقف وافل نوعی سقف بتنی است که به‌دلیل ظاهر آن محبوبیت بالایی در بین افراد مختلف و مهندسان دارد؛ از این رو در برخی از سازه‌ها اجرا می‌شود. مهم‌ترین و عمده‌ترین کاربردهای سقف بتنی وافل عبارت‌اند از:
- ساختمان‌های مسکونی
- ساختمان‌های اداری
- ساختمان‌های تجاری (نیازمند سقف‌هایی با دهانه‌های بلند هستند)
- پارکینگ‌ها
- بیمارستان‌ها
- سقف سینما
آیا سقف وافل در اسکلت فلزی هم قابل اجرا است؟
بله! امکان اجرای سقف وافل در اسکلت‌های فلزی هم وجود دارد. البته باید به یک نکته‌ی مهم توجه کنید: اگر در اسکلت فلزی به جای قاب خمشی از سیستم باربری دیوار برشی استفاده شود؛ اجرای این سقف توصیه نمی‌شود؛ چرا که در این صورت ستون‌ها به صورت ثقلی طراحی می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت ورق st52 با ورق سیاه st37
سقف وافل با تیرچه بلوک چه تفاوتی دارد؟
از آنجایی که در مرحله زیرسازی سقف وافل هم مثل سقف تیرچه بلوک از روش نصب جک‌ها استفاده می‌شود، پس تفاوت اجرای سقف تیرچه با سقف وافل چیست؟ باید گفت که جک‌ها همچون سقف تیرچه بلوک نصب می‌شوند و به قالب فلزی نیازی نیست، چون قالب‌های وافل به‌طور مستقیم روی قوطی‌های فلزی قرار گرفته و فضای لازم را برای نگه‌داشتن و تحمل بتن ایجاد می‌کند. از طرفی باید این نکته را نیز یادآور شد که هزینه سقف وافل پایین‌تر از سقف تیرچه بلوک است؛ همین امر دلیل مهمی برای استقبال از سقف وافل و محبوبیت آن است.
جمع‌بندی
پیوان برای به دست آوردن اطلاعات لازم در مورد مزایا و معایب سقف وافل و نحوه‌ی اجرای آن می‌تواند به شما در انتخاب سقف مناسب برای پروژه کمک کند. شما می‌توانید پرسش‌های خود پیرامون سقف وافل را از طریق تماس با شماره ۴۵۱۷۱ با مشاوران پیوان در میان بگذارید.
نظرات