اسلب یا تختال چیست؟ + کاربرد و روش تولید آن
اسلب یکی از محصولات نیمه‌نهایی پرکاربرد در صنعت فولاد است که به شکل مستطیلی و سطحی صاف تولید میشود. این قطعه فولادی به عنوان ماده اولیه در تولید ورق، کویل و سایر مقاطع کاربرد دارد. اسلب معمولاً با روش‌هایی مانند ریخته‌گری پیوسته یا نورد شمش ساخته میشود. ابعاد استاندارد آن شامل عرض ۶۵۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر، ضخامت ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر و طول ۴ تا ۱۲ متر است. در این مطلب از پیوان با ما همراه باشید تا شما را با این مقطع فولادی بیشتر آشنا کنیم.
فهرست
اسلب چیست؟
اسلب یا تختال، یکی از محصولات نیمه‌نهایی مهم در صنعت فولاد است که طی فرایندهای مختلفی در کارخانه‌های فولاد سازی تولید شده و به عنوان ماده اولیه برای ساخت ورقهای فولادی و دیگر محصولات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پیشنهاد میشود جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع صفحه برش آهن و کاربرد آن به لینک مربوطه مراجعه کنید.
این قطعه در بازار ایران با نام‌هایی مانند تختال نیز شناخته میشود و در صنایع گوناگونی از جمله ساخت‌وساز، خودروسازی و نفت و گاز کاربرد فراوان دارد.
جنس اسلب معمولاً از فولاد کربنی است، اما در برخی موارد از فولاد ضد زنگ نیز برای تولید آن استفاده میشود. ترکیبات رایج در این محصول شامل عناصر آلیاژی نظیر آهن، نیکل، کروم، مس، منگنز، سیلیسیم و مولیبدن است که هر یک نقش مهمی در خواص مکانیکی آن ایفا می‌کنند.
انواع اسلب فولادی
اسلب فولادی در انواع مختلفی تولید و روانه بازار میشود. کیفیت تولید، کارخانه تولید کننده اسلب و انواع آن قطعا تاثیر مستقیمی در قیمت ورق اسلب دارند. دو نوع اصلی آن شامل موارد زیر است:
- اسلب معمولی: بیشتر در تولید ورقهای فولادی و قطعات ساختمانی یا صنعتی کاربرد دارد.
- اسلب ریزدانه: دارای ساختار دانه‌بندی ریزتر بوده و مقاومت بیشتری در برابر ضربه و فشار دارد؛ به همین دلیل در صنایع خودروسازی بسیار پرکاربرد است.
علاوه بر این، تختال ها در دسته‌بندی‌هایی مانند اسلب کربنی و اسلب ضد زنگ نیز قرار می‌گیرند. تختال کربنی از آهن خام با درصد مشخصی از کربن و در دمای بالا تولید میشود. در مقابل، اسلب ضد زنگ با استفاده از فولاد زنگ‌نزن ساخته شده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارد.
گریدهای اسلب فولادی
گریدهای ورق اسلب بر اساس درصد عناصر آلیاژی، ترکیبات شیمیایی و استانداردهای کیفی دسته‌بندی می‌شوند. متداول‌ترین گریدهای این محصول شامل SP3 و SP5 هستند که در تولید مقاطعی مانند میلگرد، ناودانی و تیرآهن استفاده می‌شوند.
روش‌های تولید اسلب یا تختال
فرایند تولید اسلب با استخراج سنگ آهن از معدن آغاز میشود. سنگ آهن ابتدا باید تحت فرایند احیا قرار گیرد که به دو روش احیای مستقیم (با استفاده از گاز طبیعی) و احیای غیرمستقیم (در کوره بلند) انجام میشود.
1. کوره بلند (Blast Furnace)
این روش سنتی یکی از رایج‌ترین تکنیک‌ها در تولید تختال است. در آن، سنگ آهن به همراه مواد دیگری مانند کک وارد کوره شده، سپس کربن از آن حذف و اکسیژن اضافه میشود تا آهن خام تولید گردد. پس از آن، مذاب در قالب ریخته شده و به شمش تبدیل میشود. در نهایت، با خنک‌کاری و برش، تختال‌هایی با ابعاد مشخص به دست می‌آید.
2. کوره القایی (Induction Furnace)
در این روش، گرمای لازم با القای الکترومغناطیسی تأمین میشود. با وجود دقت بالا، این فرایند بسیار پرهزینه است و کنترل کیفیت در آن دشوارتر می‌باشد. به‌ویژه در کنترل میزان اکسیژن و ترکیب عناصر آلیاژی، محدودیت‌هایی وجود دارد که ممکن است خواص مکانیکی نهایی اسلب را تحت تاثیر قرار دهد.
3. کوره الکتریکی و تولید اسلب
در روش کوره الکتریکی، قطعات آهنی مانند آهن قراضه و آهن اسفنجی به عنوان مواد اولیه وارد کوره می‌شوند. تفاوت اصلی این روش با سایر تکنیک‌ها در استفاده هم‌زمان از آهن قراضه و آهن اسفنجی است، زیرا در سال‌های اخیر، تامین آهن قراضه با محدودیت‌هایی مواجه شده است.
سایر افزودنی‌ها مانند کک، بنتونیت و مواد معدنی دیگر از بخش بالایی کوره به فرایند اضافه می‌شوند. در مرحله بعد، تزریق اکسیژن باعث حذف ناخالصی‌ها، به‌ویژه کربن، از ترکیب فولاد میشود. سپس فولاد مذاب وارد قالب‌های مسی مخصوص شده و با پاشش آب خنک، دمای آن کاهش یافته و آماده شکل‌گیری به صورت تختال یا اسلب می‌گردد.
اطلاع در مورد روش های تولید اسلب فولادی قطعا تاثیر مستقیم بر کیفیت محصول خریداری شده و قیمت آن خواهد داشت که باید متناسب با پروژه های خود اقدام به خرید نمایید. جالب است بدانید اهمیت اسلب و کیفیت تولید آن به گونه ای است که تاثیر مستقیم بر قیمت ورق آجدار و قیمت ورق گالوانیزه ۲ میل دارد به دلیل اینکه تختال جزو مقاطع فولادی پایه برای تولید سایر محصولات فولادی است.
ابعاد استاندارد اسلب فولادی
اسلب‌های فولادی با ابعاد استاندارد و بر اساس مشخصات فنی معین تولید می‌شوند. این ابعاد در خواص مکانیکی نهایی محصول نقش مهمی ایفا می‌کنند. معمولاً طول اسلبها بین ۶ تا ۱۲ متر، عرض آن‌ها ۶۵۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر و ضخامت آن‌ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر متغیر است. با توجه به تقاضای بالا و ظرفیت تولید محدود، سالانه حدود ۲۰ تا ۲۱ میلیون تن اسلب در بازار عرضه میشود.
برخی از استانداردهای معتبر تولید اسلب فولادی عبارت‌اند از:
- ASTM A615M, ASTM A706M, ASTM A711
- BS 4449
- GOST 380/89-94, GOST ST3S/SP
- S235JR, S275JR, S355JR
- ISO 9001 & 14001 – TUV Nord
- AD 2000-Merkblatt WO / TRD 100 – TUV Nord
- PED 97/23/EC
همچنین برخی استانداردهای UNS، JIS، CNS و سایر گواهینامه‌های بینالمللی مانند DNV، Lloyd’s Register و Germanischer Lloyd وجود دارند.
ویژگی‌های فنی اسلب فولادی
اسلب‌های فولادی به دلیل ساختار یکنواخت و خواص مهندسی ویژه، از استحکام بالا، مقاومت مکانیکی مطلوب و انعطاف‌پذیری قابل توجه برخوردارند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند تا تختال به یکی از اصلی‌ترین مواد اولیه در تولید ورقهای فولادی، کویل‌ها و سایر مقاطع تبدیل شود. قابلیت نوردپذیری بالا نیز از مزایای اصلی این محصول محسوب میشود که امکان شکل‌دهی در فرآیندهای مختلف صنعتی را فراهم می‌سازد.
کاربردهای اسلب فولادی
اسلب فولادی یکی از محصولات میانی کلیدی در زنجیره تولید فولاد است که در صنایع مختلف به عنوان ماده اولیه استفاده میشود. برخی از مهم‌ترین کاربردهای اسلب عبارت‌اند از:
- صنعت خودروسازی: از اسلب برای تولید اجزای حیاتی خودرو مانند شاسی، بدنه، درب و دیگر قطعات فلزی استفاده میشود.
- صنعت ساختمان‌سازی: تختال فولادی در ساخت سازه‌های فلزی، برج‌های بلند، پل‌ها و فونداسیون‌های مقاوم کاربرد فراوانی دارد.
- صنایع نفت و گاز: در این حوزه از اسلب برای تولید لوله‌های فشارقوی، مخازن صنعتی و تجهیزات مقاوم در برابر خوردگی بهره گرفته میشود.
کارخانه‌های تولید کننده اسلب در ایران
در ایران، کارخانه‌های متعددی در حوزه تولید اسلب یا تختال فولادی فعالیت دارند که هرکدام ظرفیت تولید ویژه و مشخصات فنی خاص خود را ارائه می‌دهند:
- فولاد مبارکه اصفهان: بزرگ‌ترین تولید کننده فولاد کشور که اسلب‌هایی با کیفیت بالا و در ابعاد متنوع تولید می‌کند.
- فولاد هرمزگان: از پیشروترین تولید کنندگان تختال با توان تولید اسلب‌هایی در ضخامت‌های ۱۸۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر و طول‌های ۴، ۶، ۱۰ و ۱۲ متر.
- فولاد خوزستان: این شرکت با بهره‌گیری از تکنولوژی روز و استانداردهای بینالمللی، اسلب‌هایی با کیفیت بالا برای صنایع داخلی و صادراتی تولید می‌کند.
- ذوب آهن اصفهان: یکی از قدیمی‌ترین واحدهای فولادسازی ایران که نقش مهمی در تامین تختال مورد نیاز پروژه‌های عمرانی و صنعتی دارد.
جمع بندی مقاله اسلب چیست
اسلب یا تختال، یکی از محصولات مهم میانی در صنعت فولاد است که برای تولید انواع ورقهای فولادی و سایر مقاطع فلزی کاربرد دارد. این محصول در گریدها و ابعاد مختلف تولید میشود و در صنایع گوناگونی از جمله خودروسازی، ساختمان‌سازی و حوزه نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. چنانچه مایل به دریافت اطلاعات بیشتر درباره قیمت ورق st37 یا این محصول و سایر قطعات فولادی هستید، می‌توانید با کارشناسان پیوان تماس بگیرید. تیم پشتیبانی ما آماده پاسخ‌گویی به پرسش‌های شماست.
برای استعلام قیمت و دریافت مشاوره رایگان توسط مهندسین فروش پیوان شماره خود را ثبت کنید.
