اگر با میلگرد یا سایر محصولات فولادی آشنایی داشته باشید، احتمالا واژه بندیل میلگرد به گوش‌تان خورده است. در واقع بندیل میلگرد نام اصلی بسته بندی میلگرد است که طی آن ورق‌های فلزی و یا پلاستیکی دور محصول پیچیده می‌شوند. انواع بسته بندی میلگرد متفاوت بوده و معمولا برای بسته بندی لوله‌هایی با قطر اندک و میلگردها از بندیل استفاده می‌شود. هر بندیل میلگرد دارای تعداد شاخه‌های متفاوت بوده و برای محاسبه تعداد شاخه در هر بندیل، وزن هر بندیل بر وزن هر شاخه تقسیم می‌شود. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا بسته بندی میلگرد را به طور کامل بررسی کنیم. در نظر داشته باشید که قیمت میلگرد کارخانه‌های مختلف بر قیمت کل یک بندیل اثرگذار بوده و به همین ترتیب بر هزینه‌ای که باید برای خرید میلگرد از یک کارخانه در نظر بگیرید نیز تأثیر خواهد داشت.
انواع بسته بندی میلگرد چیست؟
میلگردها به دو صورت شاخه یا بندیل و کلاف بسته‌بندی می‌شوند و هنگام دسته بندی آن‌ها، خواص مکانیکی و شکل‌پذیر بودنشان را مدنظر قرار می‌دهند. میلگردها از نظر خواص مطرح شده در سه گروه قرار می‌گیرند:
فولاد نرم، نوعی فولاد کربنی است که دارای مقدار کمی کربن است و به عنوان فولاد کم کربن شناخته می‌شود. فولاد نرم از نظر صنعتی در دو نوع st37 و st52 تولید می‌شود و هر کدام از این دو مورد، درجه نرمی متفاوتی دارند.
این فولاد در رده فولاد با کربن متوسط قرار دارد. این نوع فولاد دارای پله تسلیم مشخص بوده و پروفیل‌های ساختمانی بر اساس آن ساخته شده‌اند و افزایش درصد کربن باعث افزایش تنش تسلیم، کاهش شکل پذیری و مشکلات در جوش پذیری آن شده است.
فولاد سخت نوعی فولاد کربن ساده متوسط و سخت است که از عملیات حرارتی ، خاموش کردن و گرم شدن بیشتر عبور کرده است. قطعات ساخته شده از فولاد سخت شده دارای بسته بندی سخت و بیرونی و مرکز محکمی هستند.
اگر فولادهای نرم (S240) و فولادهای نیم سخت (S340 ,S400) قطرهایشان برابر و از دوازده میلی‌متر کمتر باشد، آن‌ها را به دو شکل کلاف و شاخه بسته‌بندی می‌کنند. گفتنی است اگر همین دو نوع فولاد قطرهای برابر داشته باشند؛ اما از چهارده میلی‌متر بیشتر باشند، می‌توان آن‌ها را تنها به شکل شاخه بسته بندی کرد. همچنین میلگردهایی که جنسشان فولاد سخت است، فقط به شکل شاخه مستقیم بسته‌بندی می‌شوند.
بندیل میلگرد چیست؟
همانطور که اشاره کردیم در اصطلاح ساده، به محافظی که شبیه به یک کمربند فلزی یا پلاستیکی است که برای بسته‌بندی محصولات فولادی استفاده می‌شود، بندیل گفته می‌شود. هر کارخانه با توجه به استانداردهای خود، مقاطع مورد نظر مانند میلگرد را با چنین ابزاری که نوعی محافظ است، بسته بندی کرده تا از سالم ماندن محصول و حفظ کیفیت آن تا زمان تحویل به مشتری، اطمینان حاصل شود.
در رابطه با این نوع از انواع بسته بندی میلگرد و اتصالات میلگرد (کوپلینگ میلگرد) بهتر است بدانید این روش به دلیل صرفه اقتصادی مورد توجه زیادی قرار می‌گیرد و استفاده بیشتری دارد؛ چرا که نسبت به دیگر روش‌های موجود کم هزینه‌تر است. با این حال نمی‌توان برای تمام محصولات فولادی از این روش استفاده کرد و بندیل تنها به منظور بسته‌بندی میلگردها، لوله‌های بسیار نازک و شمش مناسب است. بسته‌بندی به روش بندیل، مزایای متعددی ازجمله مقرون‌به‌صرفه بودن، عدم آسیب به میلگردها و حمل‌ونقل نسبتاً آسان دارد. کار بستن تسمه به دور میلگردها درروش بندیل میلگرد، به‌صورت مکانیکی انجام می‌شود.
وزن هر بندیل میلگرد چقدر است؟
لازم به ذکر است که وزن بندیل هر کارخانه و برند متفاوت خواهد بود. وزن بندیل بسته به سایز میلگرد متفاوت بوده است. می‌توان اشاره داشت که از عوامل مؤثر بر وزن هر بندیل میلگرد به تعداد شاخه‌ها و وزن هر شاخه بسته‌بندی خواهد شد. همچنین ازنظر قطر شاخه و ظرفیت بسته‌بندی دستگاه بندیل اشاره کرد. در قسمت تعداد میلگرد همانطور که در هر بندیل توضیح داده شد وزن میلگردهای موجود در یک بندیل باید مساوی بوده باشد. شایان‌ذکر است که با دانستن وزن کلی بندیل و تقسیم کردن آن بر وزن هر شاخه می‌توان به تعداد میلگرد در هر بسته‌بندی دست‌یافت.
می‌توان گفت وزن هر بندیل میلگرد برای هر برند عددی ثابت بوده است. توجه داشته باشید که اطلاع داشتن از آن می‌تواند تعداد میلگردهای هر بسته را می‌توان به دست آورد. به‌طور مثال وزن هر بندیل میلگرد ذوب‌آهن اصفهان (4.7 ) تن بوده است. در کل برای میلگرد دوازده با وزن ( 10.5 ) می‌توان به عدد (447) میلگرد در هر بندیل رسید.
ضوابط بندیل بندی میلگرد
لازم به ذکر است که برای بندیل بندی میلگردها دو روش وجود خواهد داشت. در کل میلگردها را به‌صورت شاخه‌ای و یا به طریقه کلاف بندیل بندی خواهد شد. این روش تقسیم‌بندی بر اساس چه بنیادی انجام می‌شود. باید گفت که بندیل بندی میلگردها به شکل شاخه‌ای یا کلاف بستگی به قطر میلگرد و گرید فولاد به‌کاررفته در ساخت آن انجام خواهد شد. می‌توان گفت که میلگردها با توجه به خاصیت شکل‌پذیری و آنالیز شیمیایی که دارند. همچنین خواص مکانیکی آن‌ها مشابه سختی از سه نوع فولاد تولید می‌شوند. در متن زیر به این سه مورداشاره شده است:
اولین نوع: فولاد نرم با آنالیز ( S240)
دومین نوع: فولاد نیمه سخت با آنالیز ( S340 و (S400
سومین نوع: فولاد سخت با آنالیز ( S500)
در کل با این تقسیم‌بندی میلگردها دارای قطر دوازده میلی‌متر و کمتر از آن از گریدهای ( S240، S340 و S400 ) استفاده می‌شود. می‌توان گفت که در هر دو صورت شاخه‌ای و کلاف بسته‌بندی خواهد شد. منتها میلگردهای که دارای قطر چهارده میلی‌متر و بیشتر مربوط به همین گریدها تنها به شکل شاخه‌ای بسته‌بندی خواهند شد. پیوست به اینکه میلگردهای گرید (S500) تنها به روش شاخه‌ای بسته‌بندی خواهند شد.
نحوه بسته بندی میلگرد
برای انتخاب بهترین روش برای انواع بسته بندی میلگرد و رولینگ میلگرد ، باید دقت داشت که نوع فولاد به کار رفته شده برای ساخت میلگرد از چه نوعی است و هر شاخه میلگرد چقدر ضخامت دارد. برای میلگردهای ساخته‌شده از فولاد سخت یا نیمه سختی که قطر آن‌ها کمتر از 12 میلی‌متر باشد، از روش بسته‌بندی کلاف استفاده می‌شود. همچنین بسته‌بندی میلگردهای نرم و نیمه سخت با قطر بیش از 12 میلی‌متر و میلگردهای فولاد سخت، با استفاده از بندیل انجام می‌شود. دلیل انتخاب روش کلاف و شاخه یا همان بندیل برای انواع بسته بندی میلگرد این است که در روش کلاف، میلگردها باید تا نزدیک به نود درجه خم شوند که انجام چنین کاری برای فولاد سخت و با قطر بالا باعث آسیب دیدن آن می‌شود.
بسیاری از متخصصان معتقدند بندیل برای بسته‌بندی همه انواع میلگرد حتی نازک‌ترین آن‌ها قابل استفاده است. به عبارتی دیگر بندیل میلگرد می‌تواند بهترین و ایمن‌ترین روش برای بسته بندی بیشتر میلگردها باشد.
چرا بسته بندی میلگرد اهمیت دارد؟
استفاده از بندیل علاوه بر محافظت از آسیب به میلگرد، نسبت به سایر روش‌های بسته بندی، مقرون به صرفه بوده و هزینه کمتری را در بر دارد. نکته‌ای که در هنگام تحویل انواع بسته بندی میلگرد بایستی به آن توجه نمایید این است که بر روی هر یک از بندیل‌های میلگرد دو پلاک فلزی شامل مشخصات زیر موجود می‌باشد. مشخصات این پلاک بایستی خوانا بوده و قابل مخدوش شدن نباشد:
- نام یا نشانه تجاری کارخانه سازنده
- علامت استاندارد ملی ایران
- نشانه تاییدیه کنترل کیفیت از سوی کارخانه سازنده
- شماره ذوب یا بهر
- نمره میلگرد (قطر اسمی)
- وزن بسته (برحسب کیلوگرم)
- شماره بسته
- نوع میلگرد
علاوه بر این، بر روی محصولات موجود در بسته بندی به صورت یک در میان بایستی علامت مشخصه کارخانه سازنده و نوع میلگرد تولیدی حک شده باشد. همچنین در ادامه پیشنهاد می‌کنیم نکات مهم نگهداری و انبار میلگرد را مطالعه کنید؛ چرا که نگهداری از این محصول مستلزم رعایت نکات مهمی است.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا به بررسی کامل انواع بسته بندی میلگرد بپردازیم و اگر شما هم از فعالان حوزه ساخت‌وساز هستید و با خرید میلگرد سروکار دارید، بهتر است با این موضوع آشنایی کامل داشته باشید. باید از این موضوع آگاه باشید که کارخانه‌ها موظف هستند به استاندارد خود متعهد بمانند و وزن بسته بندی میلگرد را در قالب اطلاعات مندرج روی میلگرد خود یا گواهی‌نامه‌های فنی به مصرف‌کننده اعلام نمایند.
