علائم اختصاری میلگرد

علامت اختصاری میلگردها شامل حروف انگلیسی و اعدادی هستند که اطلاعاتی از جمله کارخانه تولیدکننده، روش تولید، نوع آج، قطر و نوع میلگرد را نشان می‌دهند. این حروف و اعداد در واقع شناسنامه‌ای برای میلگرد محسوب می‌شوند و آگاهی کامل از آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

شایان ذکر است که بسیاری از میلگردهای تولیدشده در داخل کشور همراه با کارت مشخصات محصول عرضه می‌شوند. این کارت شامل اطلاعات جامع درباره فرآیند تولید، ترکیب شیمیایی و آلیاژی میلگرد است. اما در برخی موارد، محصول بدون کارت شناسایی عرضه می‌شود و تنها همین علائم اختصاری حک‌شده روی میلگرد هستند که شما را راهنمایی می‌کنند.

جدول علامت اختصاری میلگرد

همان‌طور که می‌دانیم، میلگردها توسط کارخانه‌های مختلف، با روش‌های تولید مختلف، در سایزها و گرید‌های مختلف و البته با نوع آج‌های متفاوتی ساخته می‌شوند. شناسایی آن‌ها برای افراد حرفه‌ای و فعال در این صنعت شاید کار چندان دشواری نباشد، ولی برای سایر استفاده‌کنندگان به همین سادگی نیست. به همین خاطر، شرکت‌های تولیدکننده عموماً اطلاعات فنی مربوطه را به شکل ترکیبی از اعداد و حروف انگلیسی روی هر میلگرد درج و حک می‌کنند. این علائم و کدها را می‌توان شناسنامه آن محصول دانست و همچنین یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص و سنجش اصالت میلگرد نیز هستند.

برای درک علامت‌های اختصاری میلگرد، در ابتدا باید با ساختار و استاندارد درج علامت‌ها آشنا شده و سپس معنای هرکدام را بررسی کنیم. نحوه علامت‌گذاری به این صورت است که از سمت چپ آغاز شده و به ترتیب شامل این موارد می‌شود:

سایز – کد مربوط به نوع فرآیند تولید – علامت مربوط به مشخصات فنی – اسم شرکت تولیدکننده

حالا، بیایید هر کدام از این موارد را به‌ترتیب بررسی کنیم.

1. علامت اختصاری کارخانجات میلگرد

با توجه به طولانی بودن نام عموم کارخانه‌های تولید کننده میلگرد، آن‌ها علامت اختصاری خودشان را روی هر کدام از میلگردها هک می‌کنند. در جدول زیر نام و علامت اختصاری کارخانجات میلگرد را درج کرده‌ایم.

آتیه خاورمیانه	AKS	ذوب آهن اصفهان	ESCO	هشترود	FSD
نیک صدرای توس	NS	روهینا	ROUHINA	مهیار اردبیل	MIM
سیرجان حدید جنوب	SIRJAN	آذر فولاد امین تیکه داش	Afa	فولاد اروند	ARVAND
آریان فولاد	AS	امیر کبیر خزر	AKS	کیان کاشان	KIAN
جهان فولاد غرب	SFJ	کویر کاشان	KAVIR	سیما فولاد جهان	SFJ
فایکو	FAICO	پرشین	PSG	قائم شهرضا	GHAEM
سپهر ایران	FSI	نیشابور	KSC	خرمدشت	FKHT
ظفر بناب	ZN	درپاد تبریز	D	ابهر	KFA
فولاد احرامیان	YRM	زاگرس شهرکرد	SFZ	آریا ذوب	ARIA
کاوه تیکمه داش	SFK	کوثر اهواز	GCT	راد همدان	RAD
فولاد یزد	IAS	شمش سپهر	SSS	جهان فولاد سیرجان	SJS
فولاد نورد گیلان	NFG	فولاد کرمان	KSMR	ابرکوه	SAIS
میانه	FF	شاهرود	SHS	فولاد الماس	ATJU
نیشابور	N	آریا فولاد تاکستان	AFT	فولاد ایوان	IS
آناهیتا	AGJU	ناب تبریز	FNT	فولاد بافق	BMIS
هیربد	HIRBOD	مهیار اردبیل	MIM	شاهین بناب	BS

 

2. علائم اختصاری مشخصات فنی میلگرد

دومین بخش از علائم و اختصارات حک شده روی میلگرد، مربوط به مشخصات فنی، یعنی نوع میلگرد و سایز آج آن می‌شود. البته، همان‌طور که در جدول زیر می‌بینید، هیچ‌کدام از این علائم مربوط به نوع A1 یعنی میلگرد بدون آج نمی‌شود و آن‌ها از این استاندارد استفاده نمی‌کنند.

نوع میلگرد	استاندارد روسی	سایز آج	علامت اختصاری
میلگرد آج‌دار مارپیچ (یکنواخت یا دوکی)	A2	آج ۳۴۰	J
		آج ۳۵۰	L
میلگرد آج‌دار جناغی (یکنواخت یا دوکی)	A3	آج ۴۰۰	C
		آج ۴۲۰	H
میلگرد آج‌دار مرکب (دوکی)	A4	آج ۵۰۰	S
		آج ۵۲۰	F

به عنوان مثال، اگر مشاهده کردید که روی یک میلگرد علامت اختصاری L نوشته شده، یعنی از نوع A2 (آج‌دار مارپیچ) بوده و سایز آج آن هم ۳۵۰ است.

 

3. علامت های اختصاری فرآیند تولید میلگرد

سومین بخش مربوط به نوع فرآیند تولید میلگرد است که علائم و حروف مربوط به آن‌ها را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

نوع فرآیند تولید میلگرد	علامت اختصاری
تولید شده به روش استاندارد مندرج در شناسه محصول	A
تولید شده به روش ترمکس یا خنک‌کاری شده	T
تولید شده به روش آلیاژسازی	U

در انتها هم عموماً سایز میلگرد به صورت عدد درج می‌شود و علامت اختصاری خاصی ندارد.

حالا، بیایید تمام این موارد را در قالب یک مثال بررسی کنیم. به عکس زیر توجه کنید.

بر اساس این تصویر:

• ARIA یعنی این میلگرد توسط کارخانه «آریا ذوب» ساخته شده است.
• حرف C یعنی از نوع A3، یعنی میلگرد آج‌دار جناغی (یکنواخت یا دوکی) بوده و اندازه آج آن‌ هم ۴۰۰ است.
• حرف T یعنی این مقطع فولادی به روش ترمکس (خنک‌کاری) تولید شده است.
• در ادامه نیز عدد ۱۶ را مشاهده می‌کنیم که سایز این میلگرد است.

نقشه خوانی میلگرد

تمام فرآیند ساخت و ساز باید بر اساس نقشه‌ی ساختمان و پلان‌های معماری انجام شود. نقشه‌ها در واقع زبان مشترک طراح، مهندس، معمار، کارگران اجرایی و پیمانکار هستند. این نقشه‌ها چیزی بسیار فراتر از شکل کلی و ظاهری فضا بوده و تمام اصول ایمنی و جزئیات فنی مورد نیاز برای حفظ استحکام ساختمان نیز در آن‌ها لحاظ و درج شده است. یکی از این موارد، محل قرارگیری میلگرد در ساختمان است که با جزئيات كامل در نقشه ثبت می‌شود. نقشه خوانی ساختمان نیازمند تخصص علمی و تجربه نسبتاً بالا است، با این حال، در این بخش سعی می‌کنیم نحوه درج اطلاعات مربوط به میلگرد در این نقشه‌ها را به شکلی ساده و خلاصه بررسی کنیم.

به شکلی ساده، نقشه ساختمان را می‌توان به ۲ بخش تقسیم کرد: خط‌کشی‌های ترسیمی و اطلاعات فنی مربوط به آن‌ها.

نحوه کار به این شکل است که اطلاعات مربوط به محل قرارگیری میلگرد در این نقشه ترسیم شده و سپس اطلاعات فنی دقیق‌تر مورد نیاز هم در کنار آن‌ها درج می‌شود. در جدول زیر علایم اختصاری و مفاهیم مربوط به نیم رخ‌های ساختمانی را درج کرده‌ایم. همان‌طور که در ردیف‌های ۱۴ و ۱۵ ملاحظه می‌کنید، میلگردهای ساده و آج‌دار به ترتیب به شکل خط‌های توپر و هاشور دار در نقشه درج می‌شوند.

ولی صرف محل‌ قرارگیری طبعاً کافی نخواهد بود و ما نیاز به اطلاعات بیشتری از جمله تعداد، سایز، فاصله آن‌ها و … نیز خواهیم داشت. به همین خاطر، این نقشه‌ها با اطلاعات فنی هم تکمیل می‌شوند. نحوه درج این اطلاعات در هر نقشه ممکن است متفاوت باشد، چرا که استانداردها و آیین‌نامه‌های مختلفی استفاده می‌شود. بنابراین، باید به راهنمای آن نقشه و پلان مراجعه کرده و شیوه‌نامه آن را مطالعه کنیم.

با این حال، تفاوت چندان زیادی بین روش‌های مختلف وجود ندارد و اطلاعات مربوط به چند عامل کلیدی حتماً باید درج شود:

1. فاصله بین میله‌ها

2. سایز آن‌ها

3. تعداد آن‌ها

4. طول آن‌ها

به صورت کلی، عموماً Ø را علامت اختصاری میلگرد در نقشه می‌دانند و از آن برای نمایش سایز و از @ برای نمایش فاصله استفاده می‌شود. درج اطلاعات به صورت Øa@b در ایران بسیار متداول است که در آن عدد فی (Ø) بیانگر سایز و @ هم نشان‌دهنده فاصله است. بنابراین، Ø18 @100cm یعنی هر ۱۰۰ سانتی‌متر، یک میلگرد ۱۸ باید نصب شود.

تمامی روش‌ها و فرمول‌ها در واقع همین اطلاعات را با ظاهرها و شیوه‌های مختلف ارائه می‌کنند. برای مثال، برخی ممکن است از فرمول C@AØB برای نمایش جزئيات استفاده کنند. در این فرمول:

C: نشان دهنده فاصله‌ی بین میلگردها

A: نشان دهنده قطر میله‌ها

B: نشان دهنده تعداد آن‌ها است.

بنابراین. 15@18 Ø5 به معنای ۵ میله سایز ۱۸ در فواصل ۱۵ سانتی خواهد بود.

یک نکته مهم را باید در نظر داشته باشید و آن هم اینکه سایزها عموماً به صورت اینچ درج شوند. در این سیستم، سایزها عموماً بر حسب کسری از هشتم اینچ درج می‌شوند. بنابراین لازم است با این نظام اندازه‌گیری هم آشنایی داشته باشیم:

سایز ۴ = ۸/۴ اینچ = قطر ۲/۱ اینچ

سایز ۵ = قطر ۸/۵ اینچ

سایز ۶ = ۸/۶ اینچ = قطر ۴/۳ اینچ

سایز ۷ = قطر ۸/۷ اینچ

سایز ۸ = ۸/۸ اینچ = قطر ۱ اینچ

در تصویر زیر می‌توانید بخشی از نقشه ساختمان را مشاهده کرده و نقشه خوانی را در عمل تمرین کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم آشنایی بیشتری با علائم اختصاری میلگرد پیدا کنیم؛ در همین راستا، علائم اختصاری کارخانه های میلگرد، علامت های اختصاری مشخصات فنی میلگرد و علائم اختصاری فرآیند تولید میلگرد را در قالب جدول مورد بررسی قرار دادیم. درک این جدول‌ها به شما کمک می‌کند با مشاهده‌ی ویژگی‌های حک شده روی میلگردها، ویژگی‌های فنی آن‌ها را کاملاً متوجه شوید. در نهایت اگر قصد خرید میلگرد های کارخانه های مختلف ایران را دارید، کافیست سری به سایت پیوان بزنید و یا از طریق شماره 45171 با کارشناسان مجموعه ارتباط برقرار نمایید.