چوب راش چیست؟ معرفی و بررسی 6 نوع برتر آن

در مورد صنایع و مشاغل چوبی، چوب راش از جمله اولین موادی است که به ذهن خطور می‌کند. این نوع چوب، یکی از پرکاربردترین انواع چوب در دنیای امروز به شمار می‌رود و تقریباً در هر زمینه‌ای که فکر کنید، استفاده می‌شود. درباره کاربرد‌های آن باید بگوییم که چوب راش در مبل سازی، کابینت‌سازی، قاب‌های عکس، سقف‌های چوبی، میزهای اداری و کفش‌های چوبی و غیره استفاده می‌گردد؛ در این مقاله، به بررسی کامل چوب راش و بیان مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.

چوب راش چیست؟

چوب راش، از درختانی به‌نام راش به‌دست می‌آید که در مناطق بومی آمریکای شمالی می‌رویند. این درختان که قامتی بلند و تنه‌ای ضخیم و عریض دارند، به‌خاطر مقاومت و زیبایی فراوان‌شان شناخته شده‌اند. 

همین ویژگی‌ها، سبب شده است که چوب راش به‌عنوان یکی از بهترین نوع چوب‌ها در ساخت‌وساز خانه‌ها و دکوراسیون داخلی کاربرد فراوان داشته باشد. این چوب پوسته‌ای نازک و رنگ خاکستری دارد و همچنین قیمت چوب راش راش به نسبت سایر چوب‌ها، گرانتر به نظر می‌رسد.

با برش چوب راش می‌توانید به راحتی از آن در تولید صفحات و تخته‌های چوبی استفاده کنید که در ساخت انواع مبلمان خانگی، میز و کمد دیواری به کار می‌روند. یکی دیگر از نکات قابل توجه در مورد درختان راش این است که آن‌ها بسیار آهسته رشد می‌کنند و سال‌های زیادی طول می‌کشد تا به درختی بالغ تبدیل شوند؛ اما باید این نکته را در نظر بگیرید که این درختان می‌توانند تا حدود ۴۰۰ سال عمر کنند.

ویژگی های کلیدی چوب های راش

در ادامه، به بررسی ویژگی‌های چوب راش خواهیم پرداخت:

• سختی چوب 

 راش یک چوب سخت به حساب می‌آید؛ برای مثال سختی راش اروپایی 1450 پوند (6460 نیوتن) و سختی راش آمریکایی به 1300 پوند (5780 نیوتن) می‌رسد؛ به همین دلیل جهت تولید مبلمان خانگی و کاربردهای بیرونی استفاده می‌شود.

• راحتی کار 

این چوب چسب‌خوری خوبی دارد و برش‌زدن آن آسان است. چوب راش با بخاردهی نرم و منعطف می‌شود و می‌توان به‌راحتی با ابزار و ماشین‌آلات روی آن کار کرد.

• قابلیت دسترسی و قیمت مناسب 

 در بیشتر نقاط جهان، به‌ صورت عمده و با قیمتی مناسب در دسترس است.

• نسبت بهسازی و مراقبت افزایش یافته

استفاده از الوارها و چوب‌های راش با بخاردهی کمتر، غالباً به منظور برجسته‌سازی بافت طبیعی، پولیش و هماهنگی رنگ چوب صورت می‌گیرد. از آنجا که چوب راش دارای طول عمر زیادی است و حتی سال‌ها پس از استفاده نیز زیبایی خود را حفظ می‌کند، در صورت وارد آمدن آسیب جدی به لوازم، به آسانی می‌توان با سنباده زدن لبه‌ها آن را ترمیم کرد.

• عدم داشتن بو 

در مقایسه با سایر چوب‌ها، چوب‌های راش، فاقد بو یا طعم مشخصی هستند. این ویژگی، چوب راش را به گزینه‌ای ایده‌آل جهت ساخت ظروف غذایی تبدیل می‌کند. همچنین سطحی از پاکیزگی را فراهم می‌آورد که برای مشتریان جذاب به نظر می‌رسد.

چوب راش چه رنگی است؟

چوب راش به خاطر دوام و ظاهر زیبای خود شناخته می‌شود. این چوب در بیرون خود، به رنگ کرم روشن است و درون آن هم، رنگ‌های صورتی، قهوه‌ای، قرمز و سفید نمایان خواهند شد. همچنین چوب راش، با گذر زمان تیره‌تر می‌گردد و پس از فرآیند بخاردهی به رنگ طلایی درمی‌آید. چوب راش رنگی کرمی متمایل به قرمز دارد و در دسته چوب‌های سنگین و نیمه‌سنگین با چگالی ۷۰۰ تا ۹۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب قرار می‌گیرد. بافت این چوب بسیار محکم و یکنواخت است که این ویژگی‌ها آن را به یکی از بهترین چوب‌ها برای کار در ایران تبدیل کرده‌اند. 

راش ویژگی‌های خاصی در برش‌های مماسی و شعاعی دارد که به آسانی شناسایی می‌شود؛ اما مراقب باشید که چوب توسکا را به جای راش به شما نفروشند. علاوه‌بر این، هنگام برش چوب راش، بوی مخصوصی از آن استشمام خواهد شد که مختص به همین نوع چوب است.

انواع چوب راش کدامند؟

چندین نوع چوب راش وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به انواع مختلفی مانند اروپایی، آمریکایی، ژاپنی و غیره تقسیم‌بندی کرد. با این حال، در بازار ایران بیشتر چوب‌های راش وارداتی از کشورهایی نظیر ترکیه، روسیه و گرجستان مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ارتفاعات مازندران نیز جنگل‌هایی از این نوع چوب وجود دارد که به دلیل محدودیت‌های برداشت، کمتر بهره‌برداری می‌شود؛ در ادامه، به بررسی انواع چوب راش در بازار‌های ایران می‌پردازیم:

چوب راش ایرانی 

این نوع چوب که از جنگل‌های شمالی ایران بهره‌برداری می‌شود، به دلیل برداشت بی‌رویه اکنون مصرف آن با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده است.

چوب راش آلمانی 

این نوع چوب، با خصوصیات منحصربه‌فردی همچون رنگ روشن و صافی که دارد، به دلیل داشتن الیاف متقاطع و نوارهای مشخص، بسیار مقاوم در برابر خمش و ترک خوردگی است. چوب راش آلمانی بیشتر در صنعت ساختمان، مبلمان و صنایع چوبی به کار می‌رود و همچنین در طراحی و دکوراسیون داخلی به دلیل انعطاف‌پذیری و قابلیت پوشاندن سطوح مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چوب راش ترکیه 

چوب‌های راش ترکیه، به خاطر خصوصیات برجسته‌ای نظیر مقاومت عالی در برابر خمش و فشار، بسیار محبوب هستند. این چوب‌ها، با بافت متمایز و زیبایی که دارند، در طرح‌های مختلف دکوراسیونی به کار برده می‌شوند و خصوصیاتی مانند مقاومت در برابر حرارت و رطوبت، عمر طولانی و قابلیت خوب برای پوشش‌دهی و رنگ‌آمیزی را دارند.

چوب راش گرجستانی 

چوب‌های راش گرجستانی که از درختان بزرگ راش در مناطق کوهستانی و نیمه جنوبی گرجستان به دست می‌آیند، به خاطر ساختار ریز و یکنواخت و رنگ‌های متنوعی که دارند، در صنایع ساختمانی، تولید مبلمان و صنایع چوبی استفاده می‌شوند. این چوب‌ها به دلیل مقاومت بالا و قابلیت پرداخت‌های مختلف، جهت ساخت سازه‌های خارجی و محصولات آرایشی نیز مناسب هستند.

نحوه تشخیص درخت راش چگونه است؟

ابتدا برای تشخیص نوع چوب می‌بایست نحوه‌ی برش چوب را تعیین کنیم. برش‌ها معمولاً به سه دسته‌ی مماسی، شعاعی و مقطعی تقسیم می‌شوند، هرچند گاهی اوقات هم، به روش ترکیبی از این سه بریده خواهند شد. 

برای آشنایی با نوع چوب، می‌توان از پره‌ها یا رگه‌های چوبی استفاده کرد. در صورتی که قطعه‌ای از چوب را مشاهده کرده باشید، خطوط دایره‌ای شکل روی سطح چوب دیده می‌شوند که رنگ آن‌ها تیره‌تر از بافت اصلی چوب است. این خطوط از حاشیه تا مرکز چوب امتداد دارند و هر چه به مرکز نزدیک‌تر می‌شویم، شعاع آن‌ها کاهش می‌یابد. پره‌های چوب وظیفه‌ی انتقال مواد غذایی را بر عهده دارند و هر چوبی شعاع منحصر به فرد خود را دارد. 

پره‌ها و رگه‌های چوبی در جهت عمود بر حلقه‌های رشد درخت وجود دارند و از این ویژگی‌ها برای شناسایی چوب‌ها استفاده می‌شود. اگر چوب به صورت مماسی بریده شده باشد، رگه‌های چوبی به‌صورت مشخص و دوکی قابل مشاهده هستند. تعداد این رگه‌ها در چوب‌ها متفاوت است و الگوی خاصی برای تعداد آن‌ها وجود ندارد. جهت تفکیک بهتر چوب راش از دیگر انواع چوب‌ها می‌توانید به رنگ آن نیز توجه کنید که معمولاً در داخل چوب راش، رنگ‌های قهوه‌ای مایل به قرمز و زرد روشن دیده می‌شوند.

چوب راش چه کاربرد هایی دارد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که این چوب به دلیل انعطاف‌پذیری بالا در فرایند برش و همچنین داشتن وزن متوسط، به عنوان یکی از گزینه‌های برتر در صنایع مبل‌سازی شناخته می‌شود. بافت نرم چوب راش نیز در زیباسازی و منبت‌کاری مبلمان نقش مؤثری دارد. امروزه، چوب راش ایرانی و آذربایجانی بیشترین کاربرد را در ساخت مبلمان، میزهای آرایش و تخت‌خواب‌ها دارد؛ کاربردهای دیگر چوب راش شامل موارد زیر است:

• طراحی و ساخت نمای داخلی
• پله‌ها و پارکت‌های کف
• ساخت وسایل و ابزارهای خانگی 
• تولید مختلف انواع سرویس‌های خواب 
• فعالیت‌های مدل‌سازی 
• ساخت پیانو تولید اسباب‌بازی‌ها

علاوه‌بر این‌ها، به‌طور سنتی از این چوب به علت خوب سوختنش، جهت دودی کردن انواع ماهی نیز استفاده می‌کنند.

مزایای چوب درخت راش چیست؟

در ادامه، به بررسی فواید استفاده از این چوب در ساخت انواع مصنوعات می‌پردازیم:

• زیبایی ظاهری 

یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب وسایل منزل مانند مبلمان، سرویس خواب و غیره، ظاهر آن‌ها است. چوب های راش با ظاهری جذاب و دل‌نواز، به دکوراسیون داخلی منزل جلوه‌ای خاص می‌بخشد. این چوب‌ها، دارای بافت‌های بسیار دقیق و زیبایی هستند که رنگ خاکستری آن‌ها، جذابیت زیادی ایجاد می‌کند. 

استفاده از چوب های راش بدین معناست که نیازی به رنگ‌آمیزی دوباره وسایل نیست؛ چرا که رنگ طبیعی آن در خود جذابیت دارد. توصیه می‌شود که با استفاده از براق‌کننده‌ها و رزین‌های مناسب، ظاهری هنرمندانه‌تر به این چوب ببخشید؛ اگر به دنبال زیبایی و تمایز هستید، چوب راش انتخابی بسیار مناسب است.

• یک چوب ایده‌آل برای ساخت و ساز

چوب های راش به‌خاطر تحمل بالا و سختی قابل توجه، مقاومت عالی ارائه می‌دهد. هنگام استفاده از چوب راش در تولید مبلمان چوبی یا طراحی داخلی، از پیچ و میخ استفاده می‌شود. این چوب پیچ و میخ را به خوبی نگه می‌دارد که این نکته به دلیل بافت‌های دقیق و ریز آن است. 

• حالت‌پذیری عالی 

چوب های راش دوام بالایی دارند و به راحتی نمی‌شکنند. توجه داشته باشید که راش را می‌توان با استفاده از بخار به آسانی خم کرد و شکل داد. همچنین، این چوب ها جهت ساخت کتابخانه‌های مدرن، کمد دیواری و موارد دیگر مناسب است.

• مقاومت در برابر رطوبت و خراش

چوب های راش مقاومت زیادی در برابر خراشیدگی و ضربه دارد. این خصوصیت باعث می‌شود که برای ساخت کابینت‌ها و کف‌پوش‌ها نیز کاربرد داشته باشد؛ همچنین، تحمل بالای آن از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کند.

معایب چوب های درخت راش چیست؟

در این بخش، به بررسی معایب استفاده از چوب های راش خواهیم پرداخت:

• نامناسب برای فضاهای بیرونی

این چوب در برابر شرایط آب‌وهوایی متغیر و گردوغبار مقاومت ضعیفی دارد و پس از گذشت چندین سال در تماس با خاک و رطوبت، تجزیه می‌شود؛ از این‌رو، جهت استفاده‌های خارجی مناسب نیست.

• جذب رطوبت بالا

چوب های راش تمایل به جذب رطوبت بالایی دارند؛ بنابراین استفاده از چوب راش محافظت‌شده توصیه می‌شود. برای جلوگیری از جذب رطوبت، می‌توان از رنگ و پولیش استفاده کرد که هزینه‌بر است.

• ترک خوردگی و پیچ‌خوردگی

استفاده از چوب های راش بدون پوشش رنگی و جلا، احتمالا باعث ترک خوردگی آن پس از چند سال می‌شود. رطوبت عامل اصلی ایجاد ترک و پیچ‌خوردگی در چوب است. پس از جذب رطوبت و شروع خشک شدن، چوب خم خواهد شد و این امر منجر به ترک‌خوردگی و ایجاد شکاف در اتصالات چوبی می‌شود.

• هزینه بالا

با وجود معایبی که چوب‌های راش دارند، این نوع چوب گران‌تر از سایر چوب‌ها هستند و نیازمند تعمیرات و نگهداری مداوم است.  پس باید این نکته را در نظر بگیرید که قیمت چوب راش می‌تواند در قیمت نهایی محصول شما هم تاثیر گذار باشد.

مقایسه چوب راش با چوب گردو

تا اینجا با خصوصیات متمایز این چوب آشنا شدیم. در این بخش، قصد داریم تا راش را با چوب گردو مقایسه کنیم. چوب گردو نیز یکی از پرطرفدارترین مواد در صنعت چوب‌کاری است و در بسیاری از جنبه‌ها شباهت‌هایی به چوب راش دارد؛ از جمله تفاوت‌های عمده چوب راش با چوب گردو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چوب گرئو سختی و استحکام بیشتری دارد.
• چوب گردو در برابر خم شدن، حرارت، فشار و ضربه مقاومت بالاتری دارد.
• تفاوت چگالی و بافت چوبی بین راش و گردو قابل توجه است.
• هر دو نوع چوب برای ساخت مبلمان استفاده می‌شوند، اما چوب های گردو از نظر قیمتی ارزان‌تر هستند.

در نهایت، با اینکه رنگ به کار رفته در چوب راش زیبایی خاصی دارد، اما چوب گردو دارای ترکیب رنگی چشم‌گیرتری است.

مقایسه چوب های راش ایرانی با چوب گرجستانی

رنگ چوب‌های راش در گرجستان، نسبت به نمونه‌های ایرانی کمی روشن‌تر هستند. همچنین، بررسی‌ها و مطالعات صورت‌گرفته توسط دانشمندان نشان می‌دهد که راش موجود در ایران در مقایسه با نوع گرجستانی، دوام پایین‌تری دارد. خصوصیات فیزیکی و مکانیکی ضعیف‌تر راش ایرانی، مرتبط با دانسیته کمتر آن است. این تفاوت‌ها، از شرایط متفاوت آب‌وهوایی و جغرافیایی در محل رویش این دو نوع چوب به وجود می‌آیند.

مقایسه راش ایرانی و چوب ترکی

در بازار ایران، چوب راش ترکی هم مانند گرجستانی یافت می‌شود که ظاهراً شباهت زیادی به پل مایر آلمانی دارد؛ اما از کیفیت کمتری برخوردار است و در سطح چوب راش گرجستان قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که چوب راش ترکی نسبت به راش ایرانی، رنگی روشن‌تر دارد.

همچنین چوب راش ایرانی کیفیت بسیار بالاتری نسبت به نمونه‌های ترک دارد؛ اما متاسفانه به دلیل استفاده بیش از حد از جنگل‌های ایران، در حال از بین رفتن است و در بازارهای ایران به ندرت یافت می‌شود. 

مقایسه چوب های راش و روس

برای بسیاری از خریداران، پرسش اساسی‌ای که مطرح خواهد شد، این است که آیا چوب روس بهتره یا راش؟ در جواب این سوال، باید اشاره کنیم که چوب‌های روسی اغلب از درختان کاج تهیه می‌شوند که عموماً در دسته‌بندی چوب‌های نرم قرار می‌گیرند. 

در مقابل، چوب‌های راش از دوام و مقاومت بالاتری نسبت به چوب‌های روسی برخوردارند و به همین دلیل غالباً قیمت بالاتری نیز دارند. هنگام خرید چوب روسی، ضروری است بدانید که این نوع چوب مقاومت زیادی ندارد و برای افزایش دوام آن، احتمالا نیازمند رنگ‌آمیزی یا پرداخت‌های ویژه‌ای باشید.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم، به بررسی کامل چوب راش بپردازیم و مزایا و معایب آن را به طور کامل بررسی کنیم. این چوب که در دسته‌بندی چوب‌های سخت قرار می‌گیرد، ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارد که یکی از آن‌ها ریزش سالانه برگ‌ها هستند. در ضمن به این نکته توجه داشته باشید که مجموعه‌ی پیوان، این امکان را برای شما فراهم کرده است که قیمت بروز انواع چوب روسی، قیمت ترموود، چوب راش و غیره را از طریق وب‌سایت خود در اختیار داشته باشید.