ضوابط اجرای میلگرد بستر را بشناسید.
میلگرد بستر یکی از مصالح ضروری در ساختمان‌هاست که به منظور افزایش استحکام اتصالات مورد استفاده قرار میگیرد. امروزه میلگردها با توجه به کاربردی که دارند، در ابعاد و اندازه‌های مختلف طراحی می‌شوند. اساس ساخت آنها طبق تقاضای بازار بوده و عموماً به دلیل افزایش استحکام در سازه‌ها استفاده می‌شوند. یکی از مهم‌ترین میلگردهایی که در بازار ایران یافت میشود، میلگرد بستر نام دارد. اما واقعاً این سؤال ایجاد میشود که میلگرد بستر چیست و چه مزایایی دارد؟ اگر می‌خواهید در مورد این نوع میلگرد و کاربردهای آن اطلاعات بیشتری به دست آورید، تا انتهای این بخش با پیوان همراه باشید. جهت کسب اطلاع از جدیدترین قیمت میلگرد می‌توانید به این صفحه در سایت پیوان مراجعه کنید.
میلگرد بستر چیست؟
سبک زندگی انسان‌ها به‌سوی زندگی در آپارتمان‌ها در شهرهای بزرگ پیش خواهد رفت .استقامت بالا و استحکام عالی این دو یکی از مهم‌ترین قسمت‌های دیوار و سقف ساختمان‌ها مطرح‌شده است. اگر که بخواهیم به خساراتی که در وقوع زمین‌لرزه به ساختمان‌ها خسارت واردشده را بررسی کنیم ، بیشترین خسارات‌های که واردشده در هنگام زلزله واردشده شامل خرابی‌های دیوار و سقف ساختمان‌ها علت این خسارت‌ها نداشتن استحکام و مقاومت لازم این دو مورد بوده است. به همین دلیل مهندسین اقدام به مقاوم‌سازی این دو مورد پرداختند. یکی از روش‌های که بسیارمقرون به‌صرفه بوده باشد،به شما پیشنهادشده است اجرای آن خواهد بود.
استفاده کردن از روش این نوع مدل که بسیار مفید بوده ،البته یکی از روش‌های فنی و بین‌المللی محسوب خواهد شد به سال ۱۸۱۳ میلادی نگاهی خواهیم انداخت که در آن سال برای نخستین بار در اروپا از این تکنولوژی مورداستفاده قرار گرفت. حدود ۷۰ سال یعنی بعدازآن ،قبل از استفاده این سبک به آیین‌نامه‌های بین‌المللی در آمریکا راه پیدا کرد. در حال حاضر هم از این شیوه و سبک در بسیاری از کشورهای دیگر مانند نیوزیلند، استرالیا، هند و غیره مورداستفاده قرارگرفته است که همچنان از این شیوه استفاده میشود. امروزه برای تقویت دیوارها میلگرد بستر تهیه میشود ،که این میلگرد با بلوک و یا آجر ساخته می شود و در ساختمان سازی بسیار مفید است.میلگرد بستر قسمت های متفاوت ساختمان‌ها را از جنبه‌های فولادی تقویت می نماید.
در کشور ایران این شیوه در سال ۱۳۹۲ دارای آیین‌نامه ملی قرار گرفت. به این شکل انجام خواهد شد که با قرار گرفتن به شکل‌های عمودی و افقی در دیوار و یا سقف ساختمان قرار خواهد گرفت که مقاومت آنها را چند برابر می‌کند. این تکنولوژی بسیار غالی قابل‌استفاده در انواع دیوارهای سفالی مورداستفاده قرارگرفته و شکل بلوکی و آجری تهیه‌شده است .که این موارد آن را در برابر زمین‌لرزه مقاوم خواهد ساخت. بیشتر بخوانید: صادرات میلگرد چگونه است؟
تاریخچه استفاده از میلگرد بستر
میلگرد بستر اولین بار در سال ۱۸۱۳ میلادی و در آمریکا طراحی و معرفی شد. کاربردهای گسترده این محصول، سبب محبوبیت فوق‌العاده این میلگرد شده که نتیجه‌ی آن راه پیدا کردن آرماتور بستر به سایر قسمت‌های جهان مثل اروپا، کانادا، هند و استرالیا بود. جالب است بدانید که در کشور ما از سال ۱۳۹۲ استفاده از میلگرد بستر به صورت رسمی در آیین‌نامه ساختمانی تدوین شد.
مشخصات میلگرد بستر چیست؟
از مشخصات میلگرد بستر در ابتدا؛ می‌توان به انواع مختلف جنس‌های آن اشاره داشت. میلگرد بستر شامل جنس‌های مانند: کربن استیل گالوانیزه و یا استنلس استیل تولیدشده باشد. کمترین قطری که تولید میشود به قطر مفتول‌ها باید در حدود ۴ میلی‌متر بوده باشد و بیشترین قطر تولیدشده آنها باید از نصف ضخامت ملات بستر بیشتر نشده باشد. یعنی اگر ضخامت ملات بستر ۱۶ میلی‌متر بوده باشد قطر مفتول‌ها نهایتاً باید ۸ میلی‌متر تشکیل‌شده باشد. در اکثر مواردی که مورداستفاده قرارگرفته است مفتول‌ها با قطر ۴ میلی‌متری بوده است، که در ملات بستر ۱۰ میلی‌متری مورداستفاده قرار خواهد گرفت. فولادی که برای ساخت مفتول‌ها مورداستفاده قرار خواهد گرفت، نیاز دارد که حداقل میزان تنش تسلیم ۴۵۰ مگاپاسکال و حداقل تنش نهایی ۵۵۰ مگاپاسکال بوده باشد.
اصولا نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم بهتر از کمتر از۲/۱ باشد. چنانچه که از مقداری که در بالا گفته‌شده کمتر بوده باشد در هنگام تائید مهندس استفاده از آن به‌صورت نیمه‌تمام خواهد بود، درزمانی ادامه خواهد داشت که نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم همواره از۲/۱ کمتر نبوده باشد. میلگرد بستر طریقه نصب میلگرد بستر که به حالت‌های نردبانی تشکیل‌شده است ، و از طریق جوشکاری مقاومتی تشکیل‌شده است. استانداردهای که به‌کاربرده شده است در ساخت میلگرد بستر استاندارد ASTM خواهد بود.
اما باید توجه داشت که هزینه‌های ساخت ساختمان‌ها بسیار بالا بوده و استفاده از جنس فولاد زنگ نزن بسیار گران تمام خواهد شد.در این هنگام می‌توان از میلگردهای متداول فولادی مورداستفاده قرار گرفت، برای جلوگیری کردن از خسارات‌های که ناشی از زنگ‌زدگی در میلگرد بستر گالوانیزه در تولید به وجود آورده که آن را در بنای ساختمان به کار گرفته شود. در چنین شرایطی امکان استفاده از میلگرد آجدار یکی از انتخاب های موثر است، به خاطر آجدار بودن این محصول امتیاز بالاتری هم برای استفاده در بین دیگر ملات ساختمان نیز خواهد داشت.
بررسی ویژگی میلگرد بستر
اگر بخواهیم به‌صورت تیتروار به ویژگی میلگرد بستر اشاره کنیم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- میلگرد بستر ضد فرسایش بوده و استحکام فوق‌العاده‌ای دارد.
- از فولاد ضدزنگ ساخته شده، در نتیجه اکسید نمی‌شود و می‌توان از آن در محیط‌های مرطوب استفاده کرد.
- حداقل قطر آن ۴ و حداکثر قطر آن برابر نصف ضخامت ملات بستر است.
- در دسته میلگردهای آجدار قرار دارد.
- جنس متریال اصلی آن مفتول بوده و جنبه و کاربرد اقتصادی دارد.
- در برابر فرسایش مقاوم بوده و استحکام بالایی دارد.
از این رو دریافتیم که از میلگردهای بستر به دلیل قیمت مناسبی که دارند، در کشورهای مختلف جهان استفاده میشود. می‌توان از آن برای مسلح کردن دیوار در برابر ارتعاشات، نیروی گرانش یا زلزله استفاده نمود. میلگرد به‌صورت چیدمان افقی و عمودی روی دیوار یا در داخل تیرچه بلوک نصب میشود. بر اساس نظرات متخصصین حوزه‌های ساخت‌وساز میلگردهای بستر سبب بهترشدن مراحل شکل‌گیری دیوار می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تشخیص کیفیت میلگرد
استاندارد میلگرد بستر چیست؟
یکی از عوامل مهمی که در پیشرفت سطح استاندارد میلگرد بستر تأثیر بسیاری گذاشته است، حوادث طبیعی مانند:زلزله بوده است. هریک از این زمین‌لرزه‌های بزرگ و خطرناکی که در ایران پدیدار شده،این زلزله‌ها باعث شده بودند که تا استاندارد 2800 راه و مسکن و شهرسازی به فکر استانداردهای که بر طبق آن راهکارهایی برای ایمن کردن هرچه بیشتر ساختمان‌ها و سازه‌ها ارائه شود.با این شیوه‌های مناسب این روش‌ها پیشرفته‌تر و جامع‌تر بوده باشد. در استاندارد میلگرد بستر در پیوست ششم آیین‌نامه 2800 دارای دو بخش خواهد بود که اصول و ضوابط شکل سازه‌ها را به‌طور دقیق تعیین خواهد کرد.
استانداردهای که گفته‌شده است ،تنها به شیوه‌های اجرایی سازه‌ها و کاربرد و ضوابط اجرا در آنها محدود نخواهد شد. میلگرد بستر درزمانی که تولید میشود در کارخانه‌ها باید از استانداردهای خاصی را پیروی کرده باشد تا بتوان محصولی اصولی و باکیفیت را تولید کرده و روانه بازار آورد. میلگرد بستر باید در تمامی مراحل تولید باید از قواعد و اصول برای تولید خود پیروی کامل داشته باشد، تا بتواند برحسب با استانداردهای 2800 نقش بسیار مؤثر خود را در تأمین کردن ایمنی سازه‌های ساختمانی ایفا کند.
کاربرد میلگرد بستر
به‌طورکلی از این میلگرد در ساخت سازهایی استفاده میشود که در مناطق زلزله‌خیز قرار دارند. باید بدانید که سازه‌هایی که به‌صورت آجری و سفالی ساخته می‌شوند، به‌هیچ‌عنوان مقاومت خوبی در برابر ارتعاش و نیروی گرانشی زمین ندارند. بنابراین برای افزایش مقاومت آنها باید از میلگرد بستر استفاده کرد. این میلگردها در میان دیوارها تعبیه شده و هیچ‌چیزی نمی‌تواند جایگزین آنها شود. اصلی‌ترین و اساسی‌ترین دلیل این است که آرماتورهای بستر در مقایسه با متریال‌های دیگر قیمت مناسب‌تری دارند. در نتیجه منطقی است که از آنها در ساخت‌وساز استفاده شود.
بیشتر بخوانید: استاندارد کاشت میلگرد در بتن
از دیگر مشخصات میلگردهای بستری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قطر مشخص و سطح دارای زائده یا آجدار
- ساختاری نردبانی که از طریق جوشکاری به روش مقاومتی ایجاد می‌گردد
- مقاومت فوق‌العاده بالا در برابر رطوبت
- امکان استفاده در دیوارهای سفالی، آجری، دیوارهای باربر و غیر باربر
مزایا استفاده از میلگرد بستر
اگر جداره‌ها به‌صورت پیوند به هم باشند، لازم است که نخست بخش مورد نظر با استفاده از ملات به‌خوبی پر شود. باید توجه کنید که اگر این میلگردها به‌درستی اجرا شوند، نقش تاثیرگذاری در ایمنی ساختمان ایفا می‌کنند. البته صرف استفاده از میلگرد بستر در یک ساختمان نمی‌تواند تضمینی برای ارتقاء سطح عملکرد آن در برابر رانش و ارتعاشات زمین باشد. جهت کسب اطلاع بیشتر درباره محصولات کارخانه فولاد سیادان ابهر می‌توانید کلیک کنید.
مهم‌ترین مزیت میلگرد بستر
- با استفاده از آن دیگر نیازی به دوغاب نخواهید داشت.
- مقاومت برشی فوق‌العاده‌ای دارد و باعث افزایش استحکام ساختمان میشود.
- ساختمان را در برابر زلزله و رانش زمین مقاوم‌تر می‌کند.
- سبب افزایش چند برابری مقاومت دیوار در برابر ترک‌خوردگی و فرسایش میشود.
- می‌توان با استفاده از آن مقاوم‌سازی عمودی انجام داد.
- دیوارهای متقاطع با استفاده از میلگرد بستر به هم متصل می‌شوند.
- جلوگیری از کاهش مقاومت ساختمان پس از پوسیده شدن میلگردهای اصلی
- به‌صرفه بودن و کم‌شدن هزینه نهایی پروژه‌های ساختمانی
- امکان جداسازی دیوار از ستون‌ها وجود دارد؛ در نتیجه نیروی داخل دیوار کمتر میشود.
- با استفاده از میلگرد بستر می‌توان عرض و فاصله ترک‌های حاصل از جمع‌شدگی و تغییر شکل حرارتی را به خوبی کنترل کرد.
بیشتر بخوانید: میلگرد ck45 و لوله ck45
تقویت ساختمان با میلگرد بستر یا وال پست
یکی از مهم‌ترین پرسش‌های موجود این است که برای تقویت سازه از کدام یک از این موارد استفاده کنیم: وال پست یا میلگرد بستر؟ باید بدانید که هر دو این مصالح برای تقویت دیوارهای خارجی استفاده می‌شوند؛ اما وال پست در مقایسه با میلگرد بستر مقاومت بیشتری در برابر نیروهای برشی داشته و ماندگارتر است. در مقابل، هزینه‌ی اجرای میلگرد بستر در مقایسه با وال پست، بسیار پایین است. پس مهندسان سازه باید با توجه به نوع سازه، شرایط محل احداث و وضعیت مالی پروژه از یکی از این دو روش استفاده کنند.
ضوابط اجرایی و استانداردهای میلگرد بستر در ساخت و ساز
استفاده از هر متریال و مصالحی در امر صنعت و ساختمان‌سازی قوانین و ضوابط منحصر به خود را دارد. بنابراین زمانی که در مورد مسئله استاندارد اجرایی و ضابطه بهره‌گیری از این نوع صحبت می‌کنیم باید به پیوست ششم از آیین‌نامه 2800 ساختمان‌سازی که از دو بخش تشکیل شده است، مراجعه کنید.
در بخش اول این پیوست آمده است که باید روی دیوارهایی تمرکز کنید که با پیش‌بینی درز انقطاع از سازه جدا اجرا می‌شوند. یعنی ممکن است دیوار سازه را قطع کند، بنابراین در سختی آن دخالتی نخواهد داشت. همینطور نباید برای سازه مزاحمتی از نظر مهندسی ایجاد کند. در ادامه جزئیات مربوط به سایر اجزای غیرسازه‌ای مانند جان‌پناه، راه‌پله و سقف کاذب پوشش داده شده است. بخش دوم نیز مربوط به ساختمان‌های چهار طبقه است. میلگرد بستر این ساختمان‌ها به دیوارهایی اختصاص دارد که به سازه چسبانده می‌شوند. بنابراین در سختی آن دخالت دارند. باید بدانید که این دیوارها در حقیقت نقش میان قاب دارند.
بر اساس قوانین نظام مهندسی برای میلگرد بستر یک سری ضوابط ارائه شده است. این ضوابط سخت‌گیرانه بوده و باعث می‌شوند که این نوع فلز کارایی خوبی داشته باشد. در واقع ما از میلگردهای بستر انتظار داریم که سبب ایجاد استحکام در دیوار شوند. ازاین‌رو نیروهای خارجی که به دیوار فشار وارد خواهند کرد دفع می‌گردند. از طرفی به ساختمان هم آسیب کمتری در زلزله و تنش وارد میشود. طبق ضوابط استاندارد استفاده از میلگردهای بستر در ایالت متحده امریکا، باید حتماً این میلگرد قطر 4 میلی‌متر یا همان عرض 4 یا 11 سانتی‌متری داشته باشد. پوشش سطحی آن نیز باید از جنس گالوانیزه باشد تا در برابر اکسید مقاوم شود. علاوه بر آن لازم است که میلگرد بستر آجدار باشد تا بهتر بتواند در تماس با بتن یا ملات قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید: کاربرد میلگرد فولادی در ساختمان‌سازی
روش محاسبه میلگرد بستر مورد نیاز
برای محاسبه میزان میلگرد بستر مورد نیاز براساس قسمت هشتم مقررات ملی ساختمان می‌توانید از دو روش زیر استفاده کنید:
روش شماره ۱: محاسباتی
در شیوه نخست لازم است که دیوارها به‌درستی بررسی شده و میزان مقطع و متریال مورد نیاز معادل ۰٫۰۰۰۷ سطح مقطع مؤثر دیوار در نظر گرفته میشود.
روش شماره ۲: تجویزی
در روش دوم که در ایران نیز خیلی به کار گرفته میشود، به ازای هر ۴۰ سانتی‌متر از ارتفاع دیوار، یک ردیف میلگرد به‌صورت مفتولی و بستر تعبیه می‌گردد. اگر در این مورد تجربه‌ای ندارید به تخصص مهندس عمران و مدیر پروژه احترام بگذارید و اجازه دهید که او محاسبات مربوطه را انجام دهد.
نکته: در صورت نیاز به محاسبه وزن میلگرد بستر، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:
بیشتر بخوانید: تفاوت میلگرد A2 و A3
راهنمای اتصال میلگرد بستر در دیوارچینی
برای اتصال میلگردهای بستر لازم است که نخست بست محصول را به‌صورت افقی به سازه متصل کنید. باید بدانید که این کار با استفاده از تفنگ و میخ مخصوص فلز و دستگاه جوش به فاصله‌ی حداقلی 4 سانتی‌متر در چهار طرف انجام می‌گردد. در هنگام دیوارچینی نیز لازم است که 20 سانتی‌متر نهایی میلگرد بستر به‌صورت نود درجه خم گردد. در نهایت باید محصول را به صورت مستقیم درون بست نصب کنید. یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه کنید این است که حداقل 1.5 سانتی‌متر ملات روی میلگرد بستر باید تا روی بست اجرا شود.
برای دیوارهایی با طول بیشتر از 3.6 متر، حتماً باید هم‌پوشانی به طول 25 سانتی‌متر یا 75 برابر قطر میلگرد مورد استفاده نصب شود. البته فراموش نکنید در ساختمان‌هایی از نوع بنایی نیازی به اجرای بست نخواهد بود. بنابراین فقط می‌توانید ازبر اساس چیزی که در بالا اشاره شد، استفاده کنید. به‌هیچ‌وجه این مسئله را فراموش نکنید که میلگردهای بستر باید در ساختمان‌هایی که در مناطق جغرافیایی زلزله‌خیز قرار دارند، اجرا شوند.
جمع‌بندی
استفاده از میلگردهای بستر می‌تواند مقاومت سازه شما را به میزان چشمگیری در برابر زلزله و سایر تنش‌ها افزایش دهد. ایمنی سازه یکی از حیاتی‌ترین بخش‌هایی است که باید به آن توجه کرده و نکات مربوطه را با دقت بالا انجام دهید. شما می‌توانید پرسش‌های خود پیرامون میلگرد بستر و کاربردهای آن را با مشاوران پیوان در میان گذاشته و برای دریافت قیمت روز آهن آلات به وب‌سایت ما مراجعه کنید.
نظرات