علت ترک خوردن ساختمان

یکی از چالش‌هایی که برای ساختمان‌های قدیمی و حتی نوساز ایجاد می‌شود ترک خوردن ساختمان است که نگرانی جدی را برای ساکنان هر ساختمانی ایجاد می‌کند.

ما در این محتوا ضمن معرفی انواع ترک خوردگی در ساختمان، دلایل این موضوع و خطرات آن را بیان می‌کنیم و کاربردی‌ترین روش‌های پیشگیری از ترک خوردگی و ترمیم آن را به طور خلاصه‎ شرح می‌دهیم.

انواع ترک خوردگی در ساختمان

ترک خوردگی در ساختمان بر اساس معیارهایی مثل منشا ایجاد، شکل ظاهری و اندازه آن به چندین دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه در مورد هر یک از این معیارها به طور جداگانه صحبت خواهیم کرد.

انواع ترک خوردگی در ساختمان بر اساس منشا آن

اصلی ترین معیار برای تقسیم بندی انواع ترک در ساختمان، منشا، ایجاد آن است، بر اساس این معیار، ترک‌های ساختمانی به دو دسته ترک‌ها با منشا، سازه ای و غیر سازه ای تقسیم بندی می‌شود.

ترک خوردگی با منشا، سازه ای به دلیل ایجاد تغییرات در سازه های موجود در ساختمان ایجاد می‌شود که علت این تغییرات در اغلب موارد طراحی نامناسب ساختمان یا استفاده از متریال بی کیفیت برای ساخت سازه ها است.

ترک خوردگی غیرسازه ای هم ریشه در عوامل محیطی مثل تغییرات شدید دمایی، یا ترکهای ناشی از وارد شدن ضربه یا فشار بیرونی ایجاد می‌شود.

انواع ترک خوردگی در ساختمان بر اساس شکل ظاهری آن

ترک های ایجاد شده در ساختمان بر اساس شکل ظاهری آن و جهت حرکت ترک به دسته های زیر تقسیم می‌شوند:

ترک‌های افقی
ترک‌های عمودی
ترک‌های پلکانی
ترک‌های کف

انواع ترک خوردگی در ساختمان بر اساس اندازه و عمق

ترک‌ها بر اساس اندازه و عمقی که در ساختمان دارند به سه دسته زیر تقسیم بندی می‌شوند:

ترک‌ها با عرض و عمق کم که کمتر از 0.5 میلیمتر هستند.
ترک‌ها با عرض و عمق متوسط که بین 0.5 تا 2.5 میلیمتر هستند.
ترک‌های عمیق و عریض که بیشتر از 2.5 میلیمتر هستند.

ترک‌های عمیق و عریض بسیار خطرناک هستند و در اولین فرصت برای ترمیم آن‌ها باید چاره ای اندیشیده شود.

علل ترک خوردگی ساختمان چیست؟

ایجاد ترک در ساختمان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که از جمله مهم‌ترین این دلایل، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد ترک خوردگی در ساختمان‌ها، طراحی یا اجرای ضعیف ساختمان است که به دلیل اشتباهات محاسباتی در هنگام طراحی و یا اجرای نامناسب طرح به وجود می‌آید و سازه های ضعیفی در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نشست ساختمان هم یکی از دلایل ایجاد ترک در آن است که اغلب به دلیل ضعف خاک زمینی که ساختمان روی آن بنا شده ایجاد می‌شود.
وقوع زمین لرزه های شدید و وارد شدن فشار زیاد به سازه های ساختمان هم یکی از دلایل مهم ایجاد ترک در آن است.
تغییرات شدید دمایی که سبب انبساط و انقباض سازه های ساختمانی می‌شود هم می‌تواند سبب ایجاد ترک در ساختمان شود.

خطرات و آسیب‌های تر ک خوردن ساختمان

ترک خوردن ساختمان یکی از مشکلاتی است که می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی را به دنبال داشته باشد. این خطرات می‌توانند در مورد ساختمان‌های مسکونی، تجاری یا حتی عمومی باشند.

در این بخش به برخی از مهم‌ترین خطرات ترک خوردن ساختمان اشاره می‌کنیم:

کاهش ایمنی ساختمان

ترک خوردن ساختمان می‌تواند برای امنیت ساکنان ساختمان بسیار خطرناک باشد، این ترک‌ها ممکن است باعث کاهش استحکام و پایداری ساختمان شده و حتی تخریب بخشی از ساختمان شود.

خطر ریزش بخش‌های از نمای بیرونی ساختمان

ترک خوردن ساختمان می‌تواند باعث ریزش بخش‌هایی از نمای بیرونی ساختمان شود، که با ریزش آن‌ها، احتمال آسیب به ساکنان وجود دارد مثلا ممکن است بخشی از نمای آجری ساختمان، روی ساکنان سقوط کند و به آن‌ها آسیب بزند.

تخریب ساختمان

ترک خوردن ساختمان می‌تواند باعث خرابی و ناهنجاری ساختمان شود. این خرابی‌ها می‌توانند شامل تخریب ساختمان، آسیب رساندن به تجهیزات داخلی و نمای بیرونی ساختمان و در نتیجه کاهش ارزش آن باشند.

کاهش ارزش ملک

ترک خوردن ساختمان می‌تواند باعث کاهش ارزش ملک و افت شدید قیمت آن شود که این موضوع می‌تواند برای صاحبان ملک ضررهای مالی قابل توجهی را به همراه داشته باشد.

به طور کلی، ترک خوردن ساختمان می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی را به دنبال داشته باشد که می‌تواند در یک لحظه‌ و ناگهانی به وقوع بپیوندد. بنابراین، بهتر است که ساکنان ساختمان‌ به صورت مداوم ساختمان‌ها را بررسی کرده، هر گونه نشانه از ترک خوردن را به سرعت تشخیص داده و آن را ترمیم کنند.

پیشگیری از ترک خوردن ساختمان

پیشگیری از یک مشکل قطعا بسیار بهتر از درمان آن است و این موضوع در مورد ایجاد ترک خوردگی در ساختمان هم صدق می‌کند.

از جمله کاربردی ترین روش‌های پیشگیری از ایجاد ترک در ساختمان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده از مصالح و سازه های ساختمانی با کیفیت

استفاده از مصالح و سازه های ساختمانی با کیفیت و استاندارد، مثل بتن و آجرها، می‌تواند از ایجاد ترک خوردگی در ساختمان جلوگیری نماید.

طراحی مناسب ساختمان

طراحی مناسب ساختمان هم می‌تواند به شکل چشمگیری احتمال ایجاد ترک در آن را کاهش دهد، طراحی ساختمان باید به گونه ای باشد که بتواند فشارهای محیطی وارده بر آن را تحمل کند.

نظارت مداوم بر ساختمان

نظارت مداوم بر ساختمان و انجام تعمیرات و مراقبت‌های لازم باعث می‌شود قدمی در جلوگیری از ترک خوردن ساختمان برداشته شود که این موضوع شامل بررسی سیستم‌های کابل‌کشی، سیستم‌های آبرسانی و سایر موارد است.

مدیریت رطوبت ساختمان

نفوذ رطوبت می‌تواند یکی از عوامل ایجاد ترک خوردگی در ساختمان باشد، پس کنترل و مدیریت مناسب میزان رطوبت موجود در ساختمان، می‌تواند از ترک خوردن آن جلوگیری کند.

روشهای ترمیم ترک ساختمان

برای ترمیم ترک ایجاد شده در ساختمان ابتدا باید علت آن را شناسایی کرد تا با شناخت علت، روش بهتری برای ترمیم ترک ساختمانی در نظر گرفت.

روش‌های مختلفی برای ترمیم ترک‌های ساختمانی وجود دارد که از جمله کاربردی‌ترین این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تزریق مواد پرکننده ترک

با پر کردن و تزریق موادی مثل رزین‌ به داخل ترک، می‌توان آن را ترمیم و از ادامه آن جلوگیری کرد.

استفاده از بندهای زیرسازی

برخی از ترک‌ها می‌توانند به وسیله بندهای زیرسازی مثل ستون‌های فلزی تقویت شوند.

اصلاح لایه‌های سطحی ساختمان

در بعضی موارد، ترک‌ها ممکن است به علت ضعف لایه‌های سطحی ساختمان ایجاد شوند، در این مواقع، تقویت و ترمیم لایه‌های سطحی ساختمان می‌تواند ترک‌ها را ترمیم کند.

بازسازی مناطق ترک‌ خورده ساختمان

در صورتی که ترک بسیار عمیق و غیر قابل ترمیم باشد، ممکن است لازم باشد بخش ترک خورده را به طور کامل بازسازی کرد تا تعادل ساختمان از بین نرود و از وقوع آسیب‌های جدی پیش‌گیری شود.

نتیجه گیری

یکی از مواردی که سبب نگرانی ساکنان ساختمان‌ها می‌شود ایجاد ترک در آن است که می‌تواند باعث وارد شدن خسارات مالی و جانی به ساکنان آن شود.

ما در این محتوا در مورد انواع ترک خوردگی و دلایل ایجاد آن در ساختمان صحبت کردیم و در ادامه هم کاربردی‌ترین روش‌های پیشگیری و ترمیم ساختمان را به طور خلاصه بیان کردیم.