تخریب ساختمان، مراحل و روش‌های اجرای تخریب را بشناسید

حتما تا به حال خبر‌هایی در مورد خطرات مراحل تخریب ساختمان و آسیب‌های آن به ساختمان‌های مجاور یا افراد مختلف شنیده‌اید. واقعیت این است که مانند تمام چیزهایی که روزی به پایان عمر خود می‌رسند، عمر ساختمان‌ها نیز روزی به پایان می‌رسد. به همین علت در بسیاری از مناطق شهری برای ساخت ساختمان‌های جدید یا نوسازی ساختمان قدیمی، ناگریز به تخریب ساختمان‌ها هستیم. اما اگر مراحل تخریب ساختمان به شکل اصولی و منطبق بر قوانین انجام گیرد، آسیب‌های ناشی از آن به حداقل می‌رسد. در این مقاله روش‌های اصولی و مراحل تخریب ساختمان را به شما معرفی خواهیم نمود. اگر به عنوان ساختمان‌ساز و کارفرما قیمت مقاطع فولادی و آهن آلات برای شما اهمیت دارد، می‌توانید قیمت نبشی را از کارشناسان پیوان استعلام کنید. همچنین با مراجعه به سایت نیز می‌توانید قیمت ناودانی را به صورت روزانه مشاهده کنید.

تخریب ساختمان به چه معنی است؟

طبق مقررات ملی ساختمان، هر اقدامی‌که مستلزم جدا کردن مصالح از ساختمان به منظور حذف، نوسازی، تعمیر، مرمت و بازسازی تمام یا قسمتی از بنا باشد، تخریب نامیده می‌شود. برحسب میزان، تخریب ساختمان به دو دسته کلی و جزئی تقسیم‌بندی می‌شود.

تخریب ساختمان جزئی معمولا برای نوسازی ساختمان و به صورت دستی انجام می‌شود. اما زمانی که ساختمان به حدی فرسوده باشد که امکان بازسازی آن وجود نداشته باشد یا تصمیم گرفته شده باشد که ساختمانی کاملا جدید در آن مکان بنا شود، ساختمان قدیمی ‌باید به طور کلی تخریب شود. تخریب ساختمان کلی مراحل و روش‌های خاص خود را دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم نمود.   

بیشتر بخوانید: نحوه اجرای میانقاب یا وال پست

روش‌ها و مراحل تخریب ساختمان

برای تخریب کلی ساختمان روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به هزینه و شرایط سازه می‌توانید یکی از آنها یا ترکیبی از آنها را به کار بگیرید.  

1. تخریب دستی ساختمان

این روش، رایج ترین روش تخریب ساختمان است که توسط نیروی انسانی و با ابزارآلاتی مانند بیل و کلنگ انجام می‌شود. با توجه به فرسودگی بافت‌های شهری ایران استفاده از این روش نسبت به سایر روش‌ها بهتر است. در این روش  برخلاف زمان ساخت عمل می‌شود و از بالا به پایین اقدام به تخریب به ساختمان می‌کنند. یعنی عملیات تخریب باید از بالاترین طبقه با برداشتن سقف‌ها، بعد تیرهای فرعی،  تیرهای اصلی، ستون‌ها و دیوارهای برشی و نهایتا فونداسیون انجام شود.

در تخریب دستی ساختمان اگر از نیروی ماهر استفاده شود،  امکان استفاده مجدد از برخی مصالح وجود دارد به همین جهت این روش کمترین اثرات زیست محیطی را دارد. روش تخریب دستی نسبت به سایر روش‌های تخریب ساختمان کمترین هزینه را دارد اما زمان آن بسیار طولانی تر است.

2. تخریب با ماشین آلات مکانیکی

این روش تخریب ساختمان با کمک ماشین آلات انجام می‌شود و نیروی کار فقط نقش هدایت ماشین را برعهده دارد. این روش تخریب مناسب ساختمان‌های میان مرتبه و بلند مرتبه است. به طور معمول برای تخریب مکانیکی ماشین آلاتی مانند چکش هیدرولیکی (پیکور)، بیل مکانیکی، قیچی هیدرولیک و گوی به کار گرفته می‌شوند.

این روش تخریب ساختمان هزینه بیشتری نسبت به روش تخریب دستی دارد اما زمان آن نیز بسیار کمتر است.

بیشتر بخوانید: محاسبه وزن موثر لرزه ای

3. تخریب با انفجار

این روش تخریب ساختمان با استفاده از مواد منفجره انجام می‌شود و کاربردهای بسیار محدودی دارد. روش تخریب انفجاری معمولا فقط برای سازه‌های با ارتفاع زیاد، سیلوها و … استفاده می‌شود. در روش تخریب انفجاری، اعضای باربر ساختمان در یک طبقه مناسب توسط مواد منفجره از بین می‌روند و این باعث ریختن ساختمان بر روی طبقات زیرین و در نتیجه تخریب کلی ساختمان می‌شود.  

نکته مهمی ‌که در روش ‏تخریب با انفجار وجود دارد، این است که تخریب انفجاری ممکن است مطابق برنامه ریزی پیش نرود به همین علت محاسبات بسیار دقیق و پیچیده ای برای این نوع تخریب باید انجام شود. همچنین بهتر است اگر ساختمانی در مجاورت قرار دارد تا اتمام تخریب انفجاری تخلیه شود.

بیشتر بخوانید: استاندارد کاشت میلگرد در بتن

با این روش زمان تخریب بسیار کاهش می‌یابد، اما هزینه‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. در این روش موارد بسیار زیادی باید بررسی شوند مانند ترتیب انفجارها برای جلوگیری از آسیب به ساختمان‌های مجاور،  رعایت سن بناها، ساختمان‌های اطراف و کنترل لرزش زمین در محل تخریب.

4. روش‌های تخریب نوین

به غیر از این روش‌ها، روش‌های جدیدتری نیز برای تخریب ساختمان وجود دارد که عبارتند از: 

• تخریب بازیافت بتنی
• تخریب به روش tecorep
• تخریب رباتیک

مراحل تخریب ساختمان و نکات مهم

تخریب ساختمان کاری نیست که بتوانید بدون طی کردن مراحل آن و گرفتن مجوزهای لازم انجام دهید. در ادامه مراحل تخریب ساختمان را بررسی خواهیم نمود تا بدانید چه کارهایی لازم است انجام دهید.

دریافت مجوز‌های لازم از شهرداری

قبل از شروع هر کاری باید به شهرداری منطقه مراجعه کنید و  روش و برنامه زمانی خود را برای تخریب ساختمان را شرح دهید، تا بتوانید با نظارت مهندس ناظر مورد تایید شهرداری عملیات تخریب ساختمان را شروع نمایید.     

قطع کردن انشعابات آب و برق و گاز، تلفن

قبل از اینکه عملیات تخریب شروع شود با نظارت شرکت‌های آب، برق، گاز و تلفن به صورت ایمن انشعابات را قطع نمایید.

 تخلیه بنا

تمامی‌ وسایل و تجهیزات قابل جداسازی و تخلیه مانند درب، پنجره،  تجهیزات و لوازم آشپزخانه و سرویس بهداشتی، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، لوله‌ها و کانال‌ها، سیم‌کشی‌های داخلی را جدا نموده و به خارج از ساختمان انتقال دهید. امکان فروش یا بازیابی برخی از این اقلام وجود دارد.

افزایش ایمنی در مراحل تخریب ساختمان

بر اساس قوانین و آیین نامه‌های موجود باید اقدام به ایمن سازی محیط نمایید. تا در حین مراحل تخریب ساختمان‌ های اطراف و افراد رهگذر دچار حادثه نشوند. حصارکشی و نصب علائم هشدار و نصب تابلوی مشخصات ساختمان نمونه اقداماتی است که می‌توانید در این مرحله انجام دهید.

شروع عملیات تخریب

با توجه به روشی که انتخاب کرده‌اید، فرآیند تخریب ساختمان را به صورت مرحله به مرحله آغاز نمایید. اگر در ساختمان چاه قدیمی‌ وجود دارد در این مرحله باید با استفاده از خاک و آهک تا ارتفاع مشخصی آن را  پر کنید. نکته مهم دیگری که در حین انجام عملیات تخریب باید به آن توجه داشته باشید این است که قوانین و آیین نامه مربوط به حفاظت از ساختمان‌های مجاور را رعایت نمایید و در صورت نیاز اقدام به تقویت دیوارهای مجاور نمایید.

انتقال نخاله‌ها

تمام مصالحی که امکان فروش یا استفاده مجدد آنها وجود ندارد باید در کوتاه ترین زمان  توسط کامیون‌ها به خارج از محیط ساخت و ساز منتقل شوند. بهتر است این نخاله‌ها در محل‌های مخصوص خود دفع شوند تا مشکلات محیط زیستی به وجود نیاورند.

بیشتر بخوانید: نقش خرپا در ساختمان

نتیجه گیری

در دنیای امروز ناگریز به تخریب ساختمان‌های قدیمی ‌و ایجاد ساختمان‌های جدید هستیم. اما اگر مراحل تخریب ساختمان بر اساس اصول و قوانین به درستی انجام شود، کمترین مشکلات ایمنی و محیط زیستی را به وجود خواهد آورد.