بتن اکسپوز نما مزایا و معایب کاربردی آن

بتن اکسپوز نما یکی از اصلی‌ترین متریال‌ها برای ایجاد بافت ظاهری و بیرونی در ساختمان‌های تجاری، مسکونی و آپارتمان‌ها است. روی سطح نهایی در نمای خارجی و یا داخلی و حتی در کف قابل‌استفاده است. پس از آن که بتن اکسپوز نما نصب شد دیگر نیازی نیست که پوشش دیگری اعمال شود. در واقع بتن اکسپوز نما به علت کیفیت فوق‌العاده و سطح ظاهری تمیز یکی از بهترین گزینه‌ها در بازار است. در دنیا متریال‌های مختلفی برای نماسازی در ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. اما بتن اکسپوز نما معمولاً نقشه سازه‌ای را نیز در پروژه‌های ساختمانی ایفا می‌کند.

برای نخستین‌بار بتن در کشور امریکا برای نما مورداستفاده قرار گرفت. از آن به بعد نیز در دیگر کشورها موردتوجه گرفته و همین‌طور به‌طورکلی دوره استفاده از آن را می‌توان به بعد از جنگ جهانی دوم ربط داد. از طرفی سرعت کار در استفاده از این متریال افزایش می‌یافت. ضمن این که هزینه‌ها نیز به طور قابل‌توجهی کم‌تر می‌شد و به همین منوال از سال 1950 میلادی بعد از آن به‌صورت دائمی بسیاری از کارخانه‌های تولیدی مصالح ساختمانی روی بتن اکسپوز نما کار کردند.

تا جایی که در 15 سال آینده بیش از 30 واحد در عرصه تولید این متریال فعالیت می‌کردند. از طرفی در حال حاضر کارگاه‌های کوچک و مشاغل زیادی در دنیا و بخصوص ایران نیز نسبت به تولید این محصول اقدام می‌کنند. البته جالب است بدانید که امریکایی‌ها حتی تا مدت زمانی اجازه به بهره‌برداری از علم ساخت بتن برای نما را به کسی ارائه نمی‌کردند. اما به‌هرحال پس از مدتی این بتن در دنیا معروف شد و توانست به‌عنوان یک جایگزین نمای مستحکم مورداستفاده عموم قرار بگیرد.

ویژگی ساختاری بتن اکسپوز نما چیست؟

این بتن از مدل‌های صاف و صیقلی بوده که در نماهای داخلی و خارجی استفاده می‌شود. مزیت اصلی این بتن این است که به معماران اجازه می‌دهد تا به‌راحتی طرح‌های خود را در نما پیاده‌سازی کنید. ضمن این که قابلیت رنگ کردن نیز دارد و هماهنگ با سایر اجزای ساختمان و محیط است. از طرفی می‌توان به‌راحتی برای دیواره پل‌ها در پروژه‌های شهرداری نیز از آن استفاده کرد.

بتن اکسپوز نما محصولی است که به‌صورت پیش‌ساخته عرضه می‌شود و در قالب پانل‌های آماده مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. ضمنانی که ابعاد این پانل‌ها نیز در طرح‌ها و اندازه‌های مختلف بوده و می‌توان برای نماسازی سطحی از آن‌ها استفاده کرد. البته پس از این که از بتن اکسپوز نما بهره می‌گیرید دیگر نمی‌توانید کاری روی نما انجام دهید و تقریباً این آخرین متریالی خواهد بود که روی دیوار شما اجرا خواهد شد.

به طور معمول سه دلیل اصلی و کلیدی برای استفاده از این نوع بتن وجود دارد. اول این که سرعت پروژه و اجرای کار شما چندبرابر افزایش می‌یابد. دوم این که هزینه آن نسبت به دیگر متریال‌های نما به‌مراتب پایین‌تر است و ضمن این که زیبایی فوق‌العاده مطلوبی نیز به‌ظاهر ساختمان شما منتقل می‌کند. در واقع مزیت کلیدی این بتن عامه‌پسند بودن و زیباسازی و شهرسازی است. شاید این موضوع در کشور ما خیلی جدی نباشد اما در بسیاری از کشورهای جهان بابت ظاهر زشت ساختمان شما را جریمه می‌کنند. در واقع مجبور می‌شوید که ظاهر سازه را عوض کنید.

اصلی‌ترین مزایا بتن اکسپوز

به‌هرحال بتن اکسپوز نما مزیت‌های خاص خود را داراست. از جمله اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به وزن کم‌تر اشاره کرد. اگر قصد استفاده از سنگ را دارید باید بدانید که این بتن به‌مراتب سبک‌تر است. ضمن این که مقاومت فوق‌العاده‌ای حتی در سخت‌ترین شرایط دمایی از خود نشان می‌دهد. جالب است بدانید که یکی از محبوب‌ترین متریال‌ها در کشور روسیه به دلیل سرمای شدید به‌حساب می‌آید. ضمن این که دوام آن عالی و نیمه‌عمر فوق‌العاده‌ای دارد. قابلیت انعطاف‌پذیری برای اجرای انواع طرح‌های ساختمانی دارد. می‌توان آن را متناسب با نیاز و پروژه در ابعاد و اندازه‌های مختلف تهیه کرد.

می‌توان به‌راحتی در انواع پروژه‌های ساختمانی آن را با استفاده از چسب به‌صورت خشک به سطوح متصل کرد. البته این کار باید بادقت بالا انجام شود. ضمن این که هیچ محدودیتی در خصوص زمانی اجرای آن ندارید و به‌راحتی می‌توان حتی آن را برای پروژه‌های خیلی بزرگ نیز تهیه کرد. موضوع این است که ساخت و اجرای بتن اکسپوز نما به‌راحتی انجام می‌شود. انعطاف فوق‌العاده در تغییر شکل و حالت مطابق خواست کارفرما یکی از بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزیت‌های این متریال در حوزه ساختمان‌سازی است. این بتن البته عایق صوتی فوق‌العاده‌ای است و در مقابل یخ‌زدگی واکنش عالی از خود نشان می‌دهد. به‌هیچ‌عنوان به محیط‌زیست هم آسیب نمی‌زند.

معایب بتن اکسپوز

از جمله معایب بتن اکسپوز این بتن پس از این که خشک می‌شود رنگ خاکستری به خود می‌گیرد. در تمامی شرایط و بخصوص برای ساختمان‌های خاص نمی‌تواند گزینه ایده آلی باشد. ضمن این که شما نمی‌توانید روی آن مانور خاصی انجام دهید و باتوجه‌به این که در مدت‌زمان کوتاهی اجرا می‌شود خیلی روی نحوه پیاده‌سازی آن دقت نخواهد شد. البته این بدان منظور نیست که مقاومت بالایی ندارد. برعکس از هر نظر می‌تواند گزینه فوق‌العاده‌ای باشد. از طرفی باید در هنگام تهیه و خرید بتن اکسپوز نما به این موضوع دقت کنید که آیا محصول نهایی که توسط شرکت سازنده تولید می‌شود کیفیت لازم را دارد؟

انواع مدل‌های بتن اکسپوز نمابر اساس اجرا

به‌طورکلی دو نوع پنل و بتن اکسپوز در دنیا وجود دارد. مدل اول در محل اجرا می‌شود. معمولاً برای ساختمان‌های بزرگ مناسب خواهد بود. در واقع تیمی که این بتن‌ها را می‌سازند کل کار خود را به محل منتقل می‌کنند. برخی از پروژه‌های عظیم نیز نیاز به بتن‌های پیش‌ساخته زیادی دارند و به همین دلیل پیمانکار ترجیح می‌دهد که دیگر هزینه جابه‌جایی نیز پرداخت نکند. در نتیجه موضوع این خواهد بود که تیم ساخت‌وساز آن را در محل اجرا می‌کنند و خیلی زود هم آن را به شکلی که کارفرما می‌خواهد درمی‌آورند.

مدل بعدی پنل پیش‌ساخته است که از قبل طراحی و توسعه داده می‌شود و از قالب‌های آماده برای این کار استفاده می‌شود. ضمن این که این کارخانه‌ها با بهره‌گیری از قالب‌هایی که معمولاً در بازار مورداستفاده قرار می‌گیرند و سایزهای عمومی این کار را انجام می‌دهند. ضمن این که تراز کردن، شاقول بندی و بلوک‌بندی یکی از مهم‌ترین مسائل در هنگام تهیه نمونه آماده بتن اکسپوز نما است. معمولاً باید این بتن به شکلی طراحی شود که به‌راحتی قابل‌استفاده، چسباندن و اجرا باشد. باتوجه‌به ابعاد و حجمی که برای بتن‌ها در نظر گرفته می‌شود معمولاً مدل‌های پیش‌ساخته نسبت به چیزی که در محل ساخته می‌شود به‌مراتب کوچک‌تر هستند. اما باتوجه‌به تنوع بازار امکان تهیه نمونه‌های بزرگ‌تر آن نیز بر اساس سفارش از قبل وجود دارد.

مشخصات فنی بتن اکسپوزنما

البته مشخصاتی که در ادامه می‌خوانید صرفاً محدود به مدل بتن نما نیست. بلکه از نظر فنی بتن اکسپوز به‌صورت کاملاً یکپارچه طراحی شده و استحکام فوق‌العاده بالایی دارد. می‌تواند به‌راحتی فشاری مبتنی بر بیش از 5 هزار پاسکال را تحمل کند. البته می‌دانیم که بتن در مقابل نیروی ارتعاشی و مقاومت حرکتی آن‌طور که بایدوشاید ایدئال نیست. در واقع انتظار می‌رود در شهرهای زلزله‌خیز از این متریال استفاده نشود. میزان جذب آن نیز پایین و در حدود 6 درصد خواهد بود. در نتیجه در شهرهای مرطوب و شمال کشور نیز می‌تواند گزینه خوبی باشد.

وزن آن نیز 2400 کیلوگرم بوده و این واحد بر حسب مترمکعب محاسبه می‌شود. به دلیل جلوگیری از هدررفت سیمان به‌طورکلی این مدل یکی از کم‌هزینه‌ترین، بهینه‌ترین و بهترین مدل‌های ساخت نما است. به دلیل این که تحت یک پروسه ساخت تولید می‌شود معمولاً استحکام فشاری آن چندبرابر نسبت به مدل‌های دیگر بیشتر است.

کاربردهای دیگر بتن اکسپوز

به‌طورکلی از این بتن‌ها برای محوطه‌سازی در انواع محیط‌های عمومی نظیر پارک‌ها، باغ‌ها و باغچه‌ها استفاده می‌شود. می‌توان در مسیرهای حمل‌ونقل جاده‌ای نیز از بتن اکسپوز نما با یک کاربرد دیگر بهره‌برداری کرد. از طرفی این بتن در راه‌ها و مسیرها، پیاده‌روها به‌عنوان کف‌پوش نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. در پروژه‌های بزرگ از هر نظر یک توجیه‌کننده فوق‌العاده اقتصادی برای کارفرماها است. ضمن این که تخلخل در آن رخ نمی‌دهد و در حوضچه‌های آب و استخرها نیز می‌تواند یکی از فوق‌العاده‌ترین گزینه‌ها باشد. قیمت بتن اکسپوز نیز بر حسب هزینه بتن و نیروی کار محاسبه می‌شود. ضمن این که بتن اکسپوز نمای ساختمان یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های کاربرد این متریال است.

جمع‌بندی نهایی

دو روش عمده ساخت قالب و بالارونده یا به شکل مرحله‌ای نیز برای این محصول در نظر گرفته می‌شود. در طراحی و ساخت آن باید قالب‌ها به‌صورت استاندارد و با رعایت یک سری اصول مهندسی درزبندی شوند. به‌هیچ‌عنوان روی آن‌ها از مواد غیرمجاز و بی‌کیفیت استفاده نشود. بهتر است که برای تراز بودن قالب‌ها چک شود. از روان‌کننده یا فوق روان‌کننده برای بهبود تراکم آن استفاده شود.
درصورتی‌که قصد خرید بتن اکسپوز را دارید باید به کیفیت تایل بتن، قیمت و ابعاد آن دقت کنید. مواد تشکیل‌دهنده بتن اکسپوز نیز شامل انواع ماسه، سیمان تیپ دو و همین‌طور ریزدانه و آب است. البته از روان‌کننده‌ها نیز برای بهبود شرایط تحمل فیزیکی در این نوع از بتن‌ها استفاده می‌شود. اگر با این متریال آشنایی ندارید از یک متخصص بخواهید که آن را کنترل کیفی کند.