میلگرد
ورق
تیرآهن و هاش
پروفیل
نبشی
ناودانی
لوله و اتصالات
صنایع مفتولی
تخته و چوب
عیوب ریخته گری شمش؛ نکاتی که باید درباره آن بدانیم
عیوب ریخته گری از موضوعات مهمی است که در صنعت فولاد و ساخت شمش های فولادی بسیار قابل توجه است. تصور دنیای امروز بدون وجود فولادها و آلیاژهای آهن ناممکن است و روز به روز گستره کاربری این مصالح افزایش پیدا می‌کند. برای قابل استفاده شدن آهن و فولاد باید آنها را به صورت شمش درآورد که برای این کار، از فرآیند ریخته گری استفاده می‌شود. این فرآیند بسیار پیچیده و حساس است به گونه ای که کوچکترین مشکل در هر بخش می‌تواند به عیوب ریخته گری شمش منجر شود.
اما در انجام این کار همه چیز طبق پیش بینی ها پیش نمی رود و ممکن است عیوبی آشکار شود. عیوب ریخته گری شمش بر کیفیت محصول نهایی تولید شده از آن تاثیر می‌گذارد. در نتیجه بسیار مهم است که با این عیوب آشنا شوید. برای آشنایی بیشتر با عیوب ریخته گری شمش با این مقاله همراه شوید. همچنین می‌توانید برای آگاهی و استعلام قیمت نبشی به صورت روزانه به سایت پیوان سر بزنید. قیمت ناودانی نیز در سایت پیوان متناسب با نوسانات بازار آهن درج می‌شود.
توضیحی کوتاه در مورد ریخته گری
توضیحی کوتاه در مورد ریخته گریجهت تولید محصولاتی فولادی باید آهن و فولاد به صورت شمش در آیند که این کار نیز با ریخته گری انجام می‌شود. این عملیات به دو روش تکبار (غیر پیوسته) و پیوسته انجام می‌گیرد. در روش تکبار احتمال ایجاد عیوب ریخته گری شمش بیشتر است و معمولا محصول نهایی کیفیت پایین تری دارد. اما روش پیوسته برای قطعات بزرگ بهتر است. در روش پیوسته به دلیل یکنواختی و همگونی ماده مذاب، سرعت تولید و کیفیت شمش‌ها افزایش می‌یابد و عیوب ریخته گری شمش به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می‌کنند.
برای آشنایی بیشتر با این عملیات می توانید مطلب آشنایی با ریخته گری شمش را مطالعه فرمایید.
انواع عیوب ریخته گری شمش
برای انجام عملیات ریخته گری شمش، آهن و فولاد باید به دمای ذوب برسند، سپس وارد قالب‌های از پیش آماده شوند و در نهایت سرد شوند. در زمان انجام فرآیند اگر هر مشکلی در ساختار شیمیایی ماده مذاب، قالب و فرآیند سرد شدن به وجود آید، باعث ایجاد عیوب ریخته گری شمش می‌شود. این عیوب شمش را می‌توان به روش‌های مختلفی دسته بندی کرد. یک روش دسته بندی از نظر محل قرار گیری عیوب ریخته گری شمش است که به سه دسته کلی تقسیم می‌شود.
بیشتر بخوانید: شمش فولادی چیست؟
عیوب سطحی شمش
این عیوب ریخته گری شمش، عیوبی هستند که در سطح شمش اتفاق می‌افتد و به سادگی قابل دیدن هستند. این عیوب به طور معمول قطر زیادی ندارند و بیشتر سطحی هستند. برخی از این عیوب عبارت‌اند از:
ترک طولی گوشه شمش
ترک طولی که در گوشه و یا پخ شمش و در راستای محور طولی شمش است.
ترک طولی در سطح شمش
ترک طولی که در جهت طولی محور محصول در وسط سطح و یا نزدیک به گوشه شمش اتفاق می‌افتد.
ترک عرضی در گوشه شمش
ترکی که در گوشه شمش و عمود بر محور طولی است.
ترک عرضی در سطح شمش
ترکی که در میان سطح شمش و عمود بر محور طولی شمش است.
گودافتادگی طولی یا عرضی
این عیوب مانند کانلی هستند که در امتداد طولی یا عرضی شمش رخ داده است.
ریزش مذاب
ممکن است بخشی از پوسته شمش پاره شده و بخشی از مذاب در سطح آن قرار بگیرد. در بیشتر مواقع این عیب به علت وجود سرباره است.
روی هم افتادگی فلز (دو پوستگی)
این عیب باعث ایجاد حالت چین خوردگی روی پوسته شمش می‌شود.
اثر نوسان
اثرات عرضی است که با فاصله مساوی بر روی سطح شمش ظاهر می‌شود و به دلیل تناوب زمانی ریخته شدن فولاد مذاب می‌باشد.
کمربند
این عیب ریخته گری شمش مانند یک کمربند است که دور تا دور شمش در مقطع عرضی آن دیده می‌شود.
حفره‌های گازی
این عیب ریخته گری شمش ممکن است فقط با برداشتن بخشی از پوسته قابل مشاهده باشد و معمولا به دلیل وجود بیش از حد اکسیژن و سایر گازها در ترکیبات ماده مذاب رخ می‌دهد.
این عیوب ریخته گری شمش می‌توانند بر کیفیت و شکل محصول نهایی تولید شده تاثیر بگذارند. علت بیشتر عیوب سطحی، مشکلاتی است که در قالب وجود دارد یا ناشی از مشکلات ماده مذاب و شرایط خنک‌کنندگی است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره شمش فولادی
عیوب داخلی شمش
عیوب داخلی شمش، عیوبی هستند که فقط پس از برش عرضی شمش قابل مشاهده خواهند شد و ممکن است در سطح اثری نداشته باشند. معمولا ترک‌هایی که در داخل شمش اتفاق می‌افتند، طولانی تر از ترک‌های سطحی هستند. این عیوب ریخته گری شمش می‌توانند بر تولید محصول نهایی مانند ناودانی، تیرآهن، میلگرد و… تاثیرگذار باشند. برخی از عیوب داخلی شمش عبارت‌اند از:
ترک داخلی و زیر سطحی
این ترک‌ها ناشی از عدم یکنواختی خنک کاری هستند و باعث مشکل در حین نورد و در نهایت اسقاط شمش می‌شوند.
ترک مرکزی
ترک‌هایی هستند که در نزدیک مرکز شمش مشاهده می‌شوند.
ترک طولی زیر سطحی
این ترک‌ها ممکن است نسبت به ترک‌های سطحی بزرگ تر یا طولانی تر باشند و یا ممکن است به اندازه‌ای کوچک باشند که برای مشاهده آنها نیاز به ماکرو اچینگ باشد.
حفره انقباضی (نایچه)
اگر میزان مواد مذاب برای پر کردن قالب کافی نباشد، ممکن است حفره‌هایی در داخل شمش ایجاد شود. البته این حفره‌ها ممکن است به دلیل وجود گازهایی مانند اکسیژن نیز به وجود آیند.
جدایش
این عیب معمولا به دلیل تغییر در ترکیبات شیمیایی در هنگام سرد شدن رخ می‌دهد.
این عیوب ریخته گری شمش معمولا به علت درجه حرارت زیاد ماده مذاب، ترکیب شیمیایی نامناسب و خنک شوندگی غیر یکنواخت به وجود می‌آیند.
بیشتر بخوانید: کاربرد کروم وانادیوم
عیوب هندسی شمش
این عیوب ریخته گری شمش، شامل عیب هایی می‌شوند که به دلیل تغییر شکل در مقطع عرضی رخ می‌دهند و شمش دیگر آن شکلی که مشخص شده را ندارد. برخی از عیوب هندسی ریخته شمش عبارتند از:
لوزی شدن
تبدیل مقاطع مستطیلی به لوزی یا تبدیل شده مقاطع دایره به بیضی
خمیدگی شمش
اگر شمش هر گونه انحرافی در راستای طولی خود داشت باشد، دچار عیب خمیدگی شده است. البته میزان مشخصی از خمیدگی مجاز است.
غیریکنواختی پیشانی شمش
این عیب فقط در پیشانی شمش دیده می‌شود و علت آن مشکل در برش کاری است.
پیچیدگی شمش
این عیب هنگامی‌رخ می‌دهد که شمش در راستای محور طولی خود دچار پیچیدگی شود و معمولا در هنگام خنک شدن شمش اتفاق می‌افتد.
عوامل زیادی باعث به وجود آمدن عیوب هندسی می‌شوند اما این عیوب ریخته گری شمش معمولا به علت مشکلات نارسایی یا غیر یکنواختی سیستم خنک کننده رخ می‌دهند. همچنین سرعت بیش از حد ریختن در قالب و دمای بیش از اندازه نیز می‌تواند باعث ایجاد این عیوب شود. این عیوب ریخته گری در نهایت بر شکل ظاهری محصولات حاصل نورد شمش از جمله میلگرد و تیرآهن نیز تاثیرگذار است.
مطالب مرتبط: قیمت ورق گالوانیزه
نتیجه گیری
از آنجایی که شمش به عنوان ماده اولیه تولید بسیاری از محصولات به کار برده می‌شود، بسیار مهم است که با عیوب آن آشنا باشید. عیوب ریخته گری شمش، عیوبی هستند که می‌توانند بر شکل ظاهری و حتی مقاومت محصولات ساخته شده از شمش تاثیرگذار باشند. این عیوب شامل عیوب سطحی، داخلی و هندسی می‌شوند که هر کدام به علت مشکلی خاص در فرآیند ریخته گری به وجود می‌آیند.
نظر شما