تفاوت میلگرد و مفتول در چیست؟

در صنعت ساخت‌و‌ساز، استفاده از مواد مختلف با ویژگی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فرد از اهمیت بالایی برخوردار است. میلگرد و مفتول دو نوع از این مواد هستند که هر کدام نقش ویژه‌ای در پروژه‌های عمرانی ایفا می‌کنند. میلگردها به عنوان عناصر تقویتی اصلی در سازه‌های بتنی به کار می‌روند و با افزایش استحکام و مقاومت، پایداری سازه را تضمین می‌کنند. در مقابل، مفتول به دلیل ویژگی‌های انعطاف‌پذیری بالا، در کارهای مختلف ساختمانی کاربرد دارد. در این مقاله از پیوان، به بررسی دقیق تفاوت میلگرد و مفتول از جنبه‌های مختلف نظیر ویژگی‌های فنی، کاربردها هر یک خواهیم پرداخت تا اهمیت و نقش هر کدام به وضوح مشخص شود.

تعرف میلگرد

میلگرد یا آرماتور، یکی از اجزای اساسی در ساخت‌وسازهای بتنی است. این محصول فولادی برای افزایش استحکام و مقاومت سازه‌های بتنی استفاده می‌شود.

میلگردها معمولاً به صورت شاخه‌های بلند یا کلاف‌های پیچیده تولید می‌شوند. سازندگان میلگردها آن‌ها را از فولاد می‌سازند. بتن مقاومت فشاری بالایی دارد، اما مقاومت کششی آن پایین است. بنابراین، میلگردها در داخل بتن قرار می‌گیرند تا این نقص را جبران کنند. ترکیب بتن و میلگرد به بتن مسلح معروف است و موجب افزایش مقاومت و دوام سازه‌ها می‌شود. یکی از انواع میلگردها، میلگرد آجدار است. این نوع میلگرد گیرایی بیشتری با بتن دارد و از لغزش آن در داخل بتن جلوگیری می‌کند. آج‌ها همچنین به توزیع یکنواخت‌تر تنش‌ها کمک می‌کنند.

تعریف مفتول

مفتول یک نوع سیم فلزی است. این مفتول از مواد مختلفی مانند فولاد، مس و آلومینیوم ساخته می‌شود. این سیم‌ها به دلیل قطر کم و انعطاف‌پذیری بالا، در صنایع مختلف کاربرد دارند. ویژگی بارز مفتول، انعطاف‌پذیری آن است. این ویژگی به کارگران امکان می‌دهد که مفتول‌ها را بدون شکستن خم یا پیچ دهند. مفتول‌ها در قطرهای مختلف تولید می‌شوند و در پروژه‌های بتنی برای ثابت نگه داشتن میلگردها هنگام بتن‌ریزی به کار می‌روند. این سیم‌ها علاوه‌بر پروژه‌های ساختمانی، در ساخت قطعات کوچک، نرده‌ها و شبکه‌های تقویتی نیز کاربرد دارند.

تفاوت میلگرد و مفتول

تفاوت میلگرد و مفتول در ضخامت، شکل، استحکام و استفاده‌های آن‌ها به وضوح قابل مشاهده است. میلگردها معمولاً برای تقویت بتن و سازه‌های بتنی استفاده می‌شوند و نقش حیاتی در افزایش استحکام سازه‌ها دارند.

در مقابل، مفتول‌ها در صنایع مختلف به کار می‌روند. این مفتول‌ها برای بستن قطعات، ایجاد اتصالات موقت و حتی در سیم‌کشی استفاده می‌شوند. تفاوت‌های اساسی این دو محصول بر اساس ویژگی‌های مکانیکی و کاربردی آن‌هاست. در ادامه، به بررسی تفاوت میلگرد و مفتول در جنبه‌های مختلف می‌پردازیم:

• مقاومت در برابر خم شدگی

یکی از تفاوت‌های بارز میلگرد و مفتول، مقاومت در برابر خم شدگی است. میلگردها به دلیل ضخامت و استحکام بالای خود در برابر خم‌شدن مقاومت زیادی دارند. این ویژگی باعث می‌شود میلگردها برای تقویت سازه‌های بتنی که نیاز به تحمل بارهای سنگین دارند، مناسب‌تر باشند. در حالی که مفتول‌ها به دلیل قطر کم و انعطاف‌پذیری بالا، به راحتی خم می‌شوند و در ساخت اتصالات موقت یا کارهای دکوراتیو کاربرد دارند. این ویژگی‌های مختلف در دو محصول نشان‌دهنده تفاوت‌های اصلی در کاربردهای آن‌هاست.

• محل قرار گیری مفتول و میلگرد

میلگردها معمولاً در داخل بتن به عنوان تقویت‌کننده قرار می‌گیرند. این قطعات فولادی در ستون‌ها، تیرها، دیوارهای بتنی و فونداسیون‌ها قرار می‌گیرند. این قطعات به سازه‌ها استحکام بیشتری می‌دهند. در حالی که مفتول‌ها برای بستن و نگهداری قطعات مختلف استفاده می‌شوند. مفتول‌ها برای اتصال میلگردها به یکدیگر نیز به کار می‌روند. به عبارت دیگر، میلگردها جزو اجزای اصلی سازه‌های بتنی هستند، اما مفتول‌ها بیشتر در فرایند ساخت و اتصال به کار می‌روند.

• هزینه تولید و نصب

هزینه تولید و نصب میلگردها معمولاً بالاتر از مفتول‌هاست. این تفاوت ناشی از ضخامت و استحکام بالای میلگردها است. میلگردها برای تحمل بارهای سنگین و استفاده در سازه‌های بتنی ساخته می‌شوند و بنابراین هزینه تولید و نصب آن‌ها بیشتر است. از طرفی، مفتول‌ها به دلیل قطر کم و انعطاف‌پذیری بیشتر، هزینه تولید و نصب کمتری دارند. 

• انعطاف‌پذیری در تفاوت میلگرد و مفتول

مفتول‌ها از نظر انعطاف‌پذیری نسبت به میلگردها برتری دارند. این ویژگی به مفتول‌ها امکان می‌دهد که به راحتی خم شوند یا پیچیده شوند. مفتول‌ها بدون شکستگی خم می‌شوند یا پیچیده می‌شوند. همچنین این ویژگی باعث می‌شود که مفتول‌ها برای پروژه‌هایی که نیاز به اتصالات انعطاف‌پذیر دارند، گزینه مناسبی باشند. میلگردها به دلیل ضخامت بالا، انعطاف‌پذیری کمی دارند و بیشتر برای ساختارهای ثابت و مقاوم استفاده می‌شوند.

• میزان استحکام

میلگردها به دلیل مواد و ساختار خاص خود، استحکام بسیار بالاتری نسبت به مفتول‌ها دارند. این ویژگی به میلگردها این امکان را می‌دهد که فشار و کشش زیادی را تحمل کنند. به همین دلیل میلگردها در پروژه‌های بتنی، به ویژه در ستون‌ها و تیرهای بتنی به کار می‌روند. در مقابل، مفتول‌ها به دلیل قطر کم و مقاومت پایین‌تر، برای سازه‌هایی که نیاز به استحکام بالا ندارند استفاده می‌شوند. در نتیجه، تفاوت میلگرد و مفتول در میزان استحکام به وضوح در انتخاب کاربردهای مختلف نمایان می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی تفاوت میلگرد و مفتول پرداخته‌ایم. میلگردها به‌عنوان اجزای تقویتی اصلی در سازه‌های بتنی به‌کار می‌روند و مقاومت کششی بالایی دارند. مفتول‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری و سهولت استفاده، در بستن و محکم کردن میلگردها کاربرد دارند. تفاوت‌ میلگرد و مفتول در شکل، اندازه و کاربرد آن‌ها نهفته است. میلگردها ضخیم‌تر و مقاوم‌ترند، در حالی‌که مفتول‌ها نازک‌تر و انعطاف‌پذیرتر هستند. 

• تفاوت اصلی میلگرد و مفتول چیست؟

  میلگردها ضخیم‌تر و مقاوم‌تر هستند و در سازه‌های بتنی برای تقویت استفاده می‌شوند، در حالی که مفتول‌ها نازک‌تر و انعطاف‌پذیرترند و بیشتر برای بستن و محکم کردن میلگردها به‌کار می‌روند.

• آیا می‌توان از مفتول به‌جای میلگرد استفاده کرد؟

  خیر، مفتول‌ها برای کاربردهای سبک‌تر طراحی شده‌اند و نمی‌توانند همانند میلگردها بارهای سنگین را تحمل کنند.