میلگرد زیگزاگ چیست؟ نحوه ساخت زیگزاگ تیرچه + بررسی کاربرد و محاسبه وزن آن
میلگرد زیگزاگ یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین متریال‌ها و مقاطعی است به‌صورت پیش‌ساخته طراحی شده است. از سه میلگرد آجدار و یک میلگرد ساده ساخته میشود که به شکل خرپا به هم اتصال یافته و همین‌طور این اتصال معمولاً یا از طریق جوشکاری و یا به شکل قلاب انجام شود. Steel structure rebar truss girder نام دیگر این مقطع است که برای بخش آجدار آن از میلگردهای A3 استفاده می‌کنند. همین‌طور این میلگردها ساختاری زیگزاگی دارند و نحوه اتصال میلگرد (کوپلینگ میلگرد) تا حد زیادی بستگی به نیاز استحکام در پروژه خواهد داشت. در ادامه درباره میلگرد زیگزاگ، وزن میلگرد زیگزاگ، وزن زیگزاگ تیرچه و نحوه محاسبه طول میلگرد زیگزاگ تیرچه و قیمت میلگرد در سایت پیوان توضیحاتی بیان شده است.
از یکروی دیگر ممکن است شما نام میلگرد عرضی را نیز برای این محصول شنیده باشید. معمولاً محصولاتی که به‌صورت فولادی ساخته می‌شوند در دودسته بندی قرار می‌گیرند. دسته اول محصولات خام و دسته دوم محصولاتی هستند که از متریال ترکیبی و پیش‌ساخته تولید و عرضه می‌شوند. مدل متریال خام در محل ساختمان‌سازی صرفاً برش و یا جوش داده می‌شوند و یا به همان شکل مورداستفاده قرار می‌گیرند. در مقابل تعدادی از محصولات در حوزه ساختمان‌سازی که پیش‌ساخته هستند باید در کارگاه‌ها طراحی گردند. میلگرد زیگزاگ یکی از همین محصولات است که از دسته‌بندی پیش‌ساخته بوده و لازم است که بادقت و مهارت زیادی ساخته شود. ضمن این که میلگرد زیگزاگ تیرچه ممکن است به‌صورت مکانیزه و تمام ماشینی یا دستی طراحی گردد.
میلگرد زیگزاگ و مهم‌ترین اجزای آن
به‌طورکلی انواع میلگرد زیگزاگ پیش ساخته دارای سه بخش اصلی هستند. میلگرد بالایی که وظیفه تحمل بار در تیرچه را بر عهده دارد علاوه‌برآن بخش بار مرده سقف را موقع قالب‌بندی و بتن‌ریزی می‌تواند تحمل کند. بخش بعدی میلگرد عرضی است که به آن میلگرد زیگزاگ نیز می‌گویند. این میلگرد به‌صورت عرضی درون این قطعه تعبیه شده است و در بخش‌های بالا و پایین بین میلگردها قرار می‌گیرد. پس از آن وظیفه نگه‌داشتن بتن را داشته و این قسمت باعث میشود که میلگرد نشکند و مقاومت آن در برابر بار مرده به‌مراتب بیشتر شود. همین‌طور سقف میلگرد کششی را نیز مقاوم‌تر می‌کند.
در نهایت میلگرد زیگزاگ نیاز به یک میلگرد پایینی خواهد داشت که باید نیروی کششی و لنگر خمشی را تحمل کند. میلگرد زیگزاگ تیرچه را می‌توان طوری طراحی کرد که بار نیروی سازه را تحمل کرده و این نیرو نخست به میلگرد پایین فشار وارد می‌کند. در مرحله بعدی میلگرد پایینی باید استحکام لازم را داشته باشد و به‌اندازه کافی خاصیت کششی و مقاومتی از خود نشان دهد. از یکروی دیگر نیروی مرده سقف دومین نیروی وارد خواهد بود که بازهم توسط میلگرد پایین وزن آن تحمل می‌گردد. ضمن این که این بخش یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین قسمت‌ها در میلگرد زیگزاگ به‌حساب می‌آید.
اجزاء تشکیل‌دهنده میلگرد زیگزاگ
در کل میلگرد زیگزاگ به شکل پیش‌ساخته تولید میشود. این میلگرد زیگزاگ در قسمت‌های مختلف ساختمانی به‌کاربرده خواهد شد. جهت آشنایی بیشتر با میلگرد زیگزاگ اجزاء تشکیل‌دهنده آن را به‌صورت جداگانه چک کنید.
میلگردهای زیرین عضو کششی
قسمت زیرین میلگرد در معرض باربریِ اصلی سازه قرار خواهد گرفت. در این شرایط باید توانایی حمل نیروی کششی را داشته باشند. در کل نیروهای کششی در ساختمان در برابر لنگر خمشیِ در اثر وزن به وجود خواهد آمد. می‌توان گفت که دو نوع لنگر خمشی در اینجا وجود داشته است. اولین لنگر خمشی حاصل از وزن خود تیرچه خواهد بود. دومین لنگر خمشی حاصل از وزن مرده سقف در فاصله محور تا محور دو میلگرد زیگزاگ مورداستفاده قرار می‌گیرد. قسمت زیرین میلگرد زیگزاگ مانند بخش کششی در دیگر مصالح ساختمانی اجرا خواهد کرد. به‌طور مثال در تیرآهن در کل جان تیرآهن محسوب میشود. بخش مقاوم در برابر نیروهای کششی بوده است.
میلگرد بالایی
می‌توان اشاره داشت به میلگرد بالایی که مانند میلگردهای زیرین به دو شکل در باربریِ میلگرد زیگزاگ نقش اجرا می‌کند. منتها در اینجا نیروهای کششی موردنظر نخواهند بود. در کل نیرویی که در این بخش مدنظر قرار خواهد گرفت از نوع نیروهای فشاری در برابر وزن بوده است. در مرحله اول وزن خود تیرچه زیگزاگ گرفته شود. در مرحله بعدی وزن سقف دوعاملی هستند که بر روی میلگرد بالایی نیرو وارد خواهند کرد. همین‌طور قسمتی از نیروهای فشاری دیگر که در اثر انبساط و انقباض بر روی تیرچه وارد خواهد شد. در این شرایط می‌توانید از طریق میلگرد بالایی خنثی خواهد شد. در کل می‌تواند نقش میلگرد بالایی را مانند بال در تیرآهن در نظر گرفته شود.
میلگردهای عرضی (زیگزاگ)
در کل میلگردهای عرضی به‌عنوان عضو اریب در تیرچه فرستنده بارهای برشی بوده است. می‌توان گفت که نیروهای برشی در قسمت‌های گوناگون سازه وارد می‌شوند. در این شرایط می‌توانند سبب ازهم‌گسیختگی بتن و سایر مصالح بتنی در ساختمان می‌شوند. لازم به ذکر است که تیرچه‌های زیگزاگ با استفاده کردن از میلگردهایی که در عرض به شکل زیگزاگ کار شود. در این مواقع این نیروها را به‌خوبی تحمل خواهند کرد. همین‌طور این قسمت به کمک میلگرد بالایی در مقابل نیروهای فشاری، مانند یک خرپا مقاومت تولید خواهند کرد.
محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه چگونه انجام می شود؟
به طور خلاصه برای آشنایی با نحوه محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه ابتدا باید ابعاد تیرچه مثل ارتفاع، عرض و طول مشخص شود. پس از آن باید نحوه قرار گیری میلگرد زیگزاگ مشخص شود. پس از آن با محاسبه حجم تیرچه تعداد میلگرد های مورد نیاز محاسبه می شود. حالا با توجه به فاصله زیگزاگ تیرچه بین میلگرد ها محاسبه طول میلگرد زیگزاگ تیرچه انجام می شود. سپس با استفاده از در اختیار داشتن قطر میلگرد، وزن مورد نظر محاسبه می شود. در ادامه بیشتر در مورد محاسبه طول میلگرد زیگزاگ تیرچه و… توضیح خواهیم داد.
نحوه محاسبه طول میلگرد زیگزاگ تیرچه
برای محاسبه طول میلگرد در زیگزاگ از یک جدول فنی استفاده میشود. که در آن توضیحات کامل در مورد طول دهانه و ضخامت بتن آمده است. ضمن این که شما می‌توانید ارتفاع بلوک و همین‌طور نوع میلگرد و اندازه آن باتوجه‌به کاربری را بررسی نمایید. ضمن این که تعداد میلگرد تیرچه پیش‌تنیده شده طبق محاسبات ممکن است متفاوت باشد. در حالت کلی از یک تا پنج عدد در تیرچه پیش‌تنیده میلگرد کاشته میشود. ضمن این که محاسبه طول میلگرد زیگزاگ تیرچه باید حتماً از نوع آجدار و یا دندانه‌ای باشد. تیرچه‌ها را در سه حالت تکی، دوبل و سه‌تایی مورداستفاده قرار می‌دهند.
در مقطع تیرچه پیش‌تنیده میلگرد زیگزاگ مقاومت مکانیکی فولادهای به‌کاررفته را باید به‌خوبی مورد بررسی قرارداد و مدام آن را چک کرد. این به دلیل کنترل و بررسی تحمل بارهای مرده و زنده در ساختمان خواهد بود و اگر اصولی پیش نرود می‌تواند سبب بروز مشکلات عدیده‌ای شود. توجه فرمایید که تیرچه‌ها نباید فاصله‌ای بیش از 70 سنتی متر از هم داشته و بتن پوششی در بالای تیرچه باید ضخامتی بیش از 5 سانتی‌متر داشته باشد. پیشنهاد میشود مقاله محصولات کارخانه آریان فولاد در سایت پیوان را برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.
میلگرد زیگزاگ و کاربردهای آن
شاید تصور کنید که این نوع میلگرد صرفاً یک کاربرد دارد. درصورتی‌که چنین نیست. از میلگردهای زیگزاگ در ساخت خرپا مورداستفاده قرار می‌گیرند. یعنی این کاربرد هم در ساختمان‌های بتنی و هم فلزی دیده میشود. پس از آن خرپا را می‌توان در میان بتن قرارداد و آن را مسلح نموده و ازهم‌پاشیدگی جلوگیری نمود. علاوه‌برآن یکی دیگر از کاربردهای این نوع از سازه‌های پیش‌ساخته مربوط به استفاده در سقف ساختمان‌ها است و این برای افزایش توان تحمل بار است. کاربرد آخر میلگردهای زیگزاگی نیز در ساخت انواع پل‌ها، زیرگذرهای شهری و همین‌طور سازه‌های فلزی خواهد بود.
وزن میلگرد زیگزاگ چگونه محاسبه میشود؟
وزن زیگزاگ تیرچه نیز بر حسب قطر میلگرد بالا، قطر میلگرد پایین، قطر میلگرد زیگزاگ و همین‌طور وزن یک متر خرپا محاسبه میشود. این قطر برای میلگرد بالایی از 8 تا 12 میلیمتر متغیر خواهد بود. برای میلگرد پایی نیز رقم به دو عدد 8 تا 2 عدد 12 می‌رسد و در نهایت میلگرد زیگزاگ نیز به همین منوال متغیر از 4.2 تا 4.7 است. برای ساخت این میلگرد نیز از بتن با ترکیب یکپارچه تیر فلزی با مقاومت بالا استفاده میشود.
البته می‌توان این میلگردها را در فاصله‌های یکسان با هم قرارداد. توجه کنید که در هنگام تهیه این محصول حتماً به کیفیت و توان مقاومتی آن توجه داشته باشید. همین‌طور عرض تیرچه‌ها نباید کمتر از 10 سانتی‌متر و ارتفاع آنها نیز نباید بیش از سه و نیم برابر حداقل عرض آنها باشد. ضخامت دال بتنی در تیرچه‌ها نیز نباید از یک دوازدهم فاصله زیگزاگ تیرچه بین تیرچه‌ها و از پنج سانتی‌متر کمتر باشد.
میلگرد زیگراگ چگونه ساخته میشود؟
به‌طورکلی این مدل از میلگردها به دو روش مکانیزه و ماشینی و حالت دستی تولید می‌شوند. در حالت مکانیزه خم‌کاری با استفاده از دستگاه زیگزاگ میلگرد به‌صورت یکنواخت و یک‌شکل انجام میشود. ارتفاع میلگرد زیگزاگ تیرچه نیز کم‌ترین رواداری را داشته و استفاده از مفتول با قطر بیشتر نیز باتوجه‌به این که دستگاه‌ها آن را تغییر حالت می‌دهند بسیار ساده‌تر خواهد بود. علاوه‌برآن عرض مورداستفاده برای میلگرد یا راستا بدون کم‌ترین تغییرات تولید می‌گردد.
برعکس درروش تولید دستی یعنی در زمانی که از دستگاه زیگزاگ میلگرد استفاده نمی شود با استفاده از نیروی دست پروسه تولید بادقت کمتر و زمان بیشتری پیش می‌رود. همین‌طور در پروژه‌های ساختمانی ابعاد اندازه‌گیری میلگردها گام‌ها و طریقه جوشکاری به‌صورت نوعی یکسان بوده و برای تولید این مدل از سه میلگرد آجدار روی یک میلگرد ساده استفاده میشود. نخست لازم است که میلگردهای آجدار در کنار هم قرار گرفته و ابعاد موردنظر برش‌دادن شوند. پس از آن میلگردهای آجدار علامت‌گذاری شده و در نهایت لازم است که میلگرد ساده خم شود. عملیات خم‌کاری به‌صورت دستی انجام شده و در مرحله بعدی میلگردهای آجدار برای جوش دادن آماده می‌شوند.
ضمن این که نقاطی که قرار است عملیات جوش روی آنها انجام شود. باید دقیق پاک‌سازی و اگر زنگ‌زدگی ایجاد شده است از بین برود. در نهایت میلگرد آجدار و هم میلگرد ساده تحت عملیات برس کاری قرار خواهند گرفت و در مرحله بعد ممکن است به‌جای جوشکاری از عملیات و روش قلاب کردن میلگردها نیز استفاده شود که آن بستگی به نحوه اجرای میلگرد زیگزاگ خواهد داشت. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع میلگرد ها مقاله میلگرد کامپوزیت یا میلگرد frp چیست؟ را مطالعه کنید.
روش محاسبه فاصله و تعداد زیگزاگ‌ها
پس از این که در مورد وزن میلگرد زیگزاگ یا وزن زیگزاگ تیرچه و همین‌طور روش‌های تولید آن و محاسبه تعداد میلگرد در ستون صحبت کردیم. لازم است اشاره‌ای داشته باشیم به مبحث اندازه‌گیری فاصله و تعداد زیگزاگ‌های موردنیاز در تیرچه، برای این کار سازنده می‌تواند از فرمول: H=d-(a-b)-c/2 استفاده کند. در ادامه توضیح خواهیم داد که هرکدام از این مفاهیم به چه معنی است، H در واقع نشان‌دهنده فاصله میلگرد از بالابه‌پایین، D برای ضخامت سقف سازه و همین‌طور A برای شرایط بتن‌ریزی و ضخامت آن خواهد بود.
پس از آن حرف B برای فاصله میلگرد بالایی تا روی بلوک و C نیز برای ضخامت پاشنه در اجرای تیرچه خواهد بود. سرانجام با استفاده از این فرمول H را به دست می‌آورید. لازم است که میزان طول میلگرد برای تیرچه نیز با استفاده از فرمول محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه محاسبه شود. در فرمول موردنظر h مربوط به فاصله میلگرد از بالا تا پایین بوده و G نیز فاصله زیگزاگ تیرچه هر میلگرد عرضی از هم می‌باشد. در نهایت ما عدد Z را به دست می‌آوریم که طول هر میلگرد را مشخص می‌کند و این ول بین میلگرد بالا و پایین قرار خواهد گرفت.
پس از این که z را بر اساس فرمول بالا به دست آوردید حالا کافی است که عدد L را نیز محاسبه کنید. که من باب این موضوع باید n را در z ضرب کنید. به جهت ساخت و تولید میلگردهای زیگزاگ طبق استاندارد باید از این فرمول استفاده کنید. L=n×z
درصورتی‌که از فرمول دیگری بهره بگیرید معمولاً پروژه شما تأیید نخواهد شد و حتی نوع میلگردی که طراحی کرده‌اید قابل‌استفاده نیست.
قیمت میلگرد زیگزاگ به چه عواملی بستگی دارد؟
توجه کنید که میلگرد زیگزاگ و زیگزاگ تیرچه ثابت نیست. بلکه قیمت آنها تحت عوامل مختلفی تغییر می کند. اگر می خواهید بدانید که عوامل موثر بر قیمت میلگرد زیگزاگ چیست باید به عوامل زیر اشاره داشته باشیم:
- نوع و کیفیت فولادی که مورد استفاده قرار گرفته
- ابعاد و قطر میلگرد تیرچه مورد استفاده
- شرایط و وضعیت اقتصادی بازارهای میلگرد زیگزاگ
- قیمت سوخت و انرژی لازم برای تولید
- هزینه های بسته بندی و حمل و نقل میلگرد زیگزاگ
- هزینه های مرتبط با نگهداری و بسته بندی محصول
انواع میلگرد زیگزاگ
لازم به ذکر است که میلگرد زیگزاگ برای مصارف مختلف به شکل گوناگون طراحی خواهد شد. لازم است در بعضی از پروژه‌های عمرانی به‌جای میلگرد از نبشی آهنی در قسمت پایین و بالا استفاده خواهد شد. انواع میلگرد زیگزاگ به‌جای نبشی آهنی و یا میلگرد آجدار از تسمه فولادی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در کل نوعی دیگر خرپا بانام میلگرد منفرد ساخته میشود. در این شرایط به‌جای دو عدد میلگرد موازی در قسمت کششی فقط حاوی یک میلگرد آجدار خواهد بود. می‌توان گفت بالا و پایین هرکدام از یک میلگرد تشکیل‌شده‌اند. برخلاف میلگرد منفرد نوع دوبل محسوب خواهند شد. در قسمت بالا و پایین هرکدام دو عدد میلگرد آجدار بکار گرفته میشود. در بعضی موارد میلگردهای عرضی با شکل هندسی متفاوت به میلگرد بالا و پایین جوش خواهند خورد. در این مواقع تا یک میلگرد زیگزاگ متفاوت تولیدشده است.
نتیجه‌گیری نهایی
میلگرد زیگزاگ یکی از بهترین گزینه‌ها برای افزایش استحکام در سازه‌های شهری و صنعتی و همین‌طور پروژه‌های عمرانی است. به‌طورکلی بر اساس دو روش مکانیزه و ماشینی و یا به‌صورت دستی ساخته میشود. فرمول ساخت منحصر به خود را دارد. درصورتی‌که قصد استفاده از آن در پروژه‌های عمرانی داخل ایران را دارید. لازم است که از فرمولی که عرض کردیم و در ادامه آن را توضیح دادیم استفاده کنید.
همین‌طور این میلگرد در ساختمان یک نوع فناوری مقاومتی به‌حساب می‌آید و توجه کنید که اگر قصد خرید آن را از بازار دارید حتماً باید نسبت به کیفیت و نحوه ساختش حساس باشید. یک اشتباه کوچک یا عدم تجربه در تشخیص کیفیت این محصول می‌تواند سبب بروز مشکلات عدیده‌ای در ساختمان از ابعاد مقاومتی و… باشد. در صورتی که قصد خرید میلگرد زیگزاگ را دارید به این مسئله دقت داشته باشید. که قیمت‌گذاری روی این محصول تاحدی براساس کیفیت و متریال ساخت و اعتبار شرکت سازنده انجام میشود.
سوالات متداول
میلگرد
ورق فولادی
تیرآهن و هاش
پروفیل
نبشی
ناودانی
لوله و اتصالات
صنایع مفتولی
تخته و چوب
