سد تولید(بخش اول)

قطع برق موضوعی است که از اواخر سال گذشته وارد ادبیات صنعتی و اجتماعی مردم ایران شده است. موضوع قطع برق یکی از مسائل و معظلاتی است که به عنوان سد تولید نامیده می‌شود و باعث فشار حداکثری بر تولید و صنایع معدنی می‌شود.

مشکل مربوط به تامین پایدار انرژی در صنایع ایران، از حوزه سنگ‌آهن گرفته تا فولاد و محصولات فولادی در حالی به یکی از مسائل اصلی این صنایع تبدیل شده است که طبق گفته کارشناسان صنعتی زیان ناشی از کمبود انرژی و عدم‌النفع وابسته به آن، در حوزه معدن و صنایع معدنی، طبق برآوردهای صورت گرفته بالغ بر 160 هزار میلیارد تومان است و فعالان این صنعت چاره‌ای جز سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی ندارند. خاموشی‌های دوسال گذشته نشان می‌دهد که اقتصاد صنعت برق باید احیاء شود. بازار فولاد ایران به دلیل قطعی برق آسیب جدی دیده است و بسیاری از تولید‌کنندگان از تعهدات بین‌المللی خود عقب مانده‌اند و این موضوع در طولانی مدت می‌تواند به صنایع فولادی ایران لطمه بزند.

انرژی تجدید‌پذیر در حال حاضر نقش مهم و مناسبی در تامین انرژی ایران ندارند. برای تشویق به استفاده از انرژی‌های تجدید‌پذیر، به ویژه در تولید برق، سیاست‌های تنوع سوخت و اهداف برنامه توسعه در اواخر دهه 2000 و اوایل دهه 2010 معرفی شدند، این در حالی است که تنوع بخشیدن به منابع انرژی رکن اصلی برنامه جدید ایران است.

سال 1402 سومین سالی است که با کمبود برق سپری می‌شود، از طرف دیگر دومین زمستان با کمبود گاز را نیز سپری کردیم، اما در ارتباط با کمبود گاز، با توجه به اینکه حدود 80 درصد صنعت فولاد کشور با کوره قوس الکتریکی کار می‌کند، 10 درصد حدودا کوره بلند است و 10 درصد هم کمتر القایی است(البته این ارقام تقریبی است). قطع گاز بیشتر صنعت فولاد ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد، چون در کوره قوس الکتریکی از گاز به عنوان عامل احیاء استفاده می‌شود.

از سوی دیگر کوره بلند طبیعتا از قطعی گاز تاثیر نمی‌پذیرد و در کوره القایی هم همینطور. در تابستان در واقع قطع برق کم و بیش تمامی صنایع را تحت تاثیر قرار می‌دهد، حتی تولیدکنندگان آهن‌اسفنجی را که به علت کاهش تولید حتی بامازاد گندله مواجه هستند. کوره‌های قوس الکتریکی به همین صورت تحت تاثیر قرار می‌گیرند، کوره بلند و کوره القایی هم همینطور. ولی یک موضوع وجود دارد که تامین کمبود برق از طریق روش‌های مختلف راحت‌تر است که خیلی از بنگاه‌ها و شرکت‌ها نسبت به آن اقدام کردند. حتی به فکر تامین انرژی از طریق سوخت‌های غیرفسیلی و خورشیدی افتادند. تامین کمبود گاز موضوع بسیار مهمتری است و نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان ملی دارد که از این بحث خارج است.